Het is weinig ondernemingen gegeven: een volle eeuw goederen of diensten succesvol en winstgevend aanbieden. Ook Sabena haalde die mijlpaal niet.
Op 23 mei is het exact 100 jaar geleden dat Sabena werd opgericht. De nationale luchtvaartmaatschappij zou volgens Belga “decennialang Belgiës vliegende trots zijn, maar aanhoudende structurele verliezen zouden uiteindelijk leiden tot het grootste faillissement in de Belgische geschiedenis.”
Op 31 maart 1919 richtte Georges Nélis met de steun van koning Albert I van België de SNETA (Syndicat National d'Étude des Transports Aériens) op. De SNETA diende om de mogelijkheden te onderzoeken om de commerciële luchtvaart in België op te starten.
Op 23 mei 1923 werd Sabena door de Belgische Staat opgericht om die SNETA over te nemen. Sabena nam de vloot van SNETA over, die bestond uit vier De Havilland DH.9, drie Rumpler C.IV, een De Havilland DH.4, vier Blériot-SPAD S.33, een Ansaldo A.300C en een Farman F.60 Goliath.
De eerste vlucht van Sabena werd al op 23 mei 1923 uitgevoerd, het ging om een vrachtvlucht tussen Haren (Brussel) en het Britse Lympne met een tussenlanding in Oostende, uitgevoerd met een De Havilland DH.9.
In de jaren 90 vond premier Jean-Luc Dehaene dat de eindeloze geldstroom naar Zaventem moest stoppen. Hij moest op uitnodiging van onderkoning Van Ypersele op visite komen in Laken toen hij zich al te meegaand toonde in de discussie over het opdoeken van Sabena.
Onder Verhofstadt werd een andere piste gekozen. Eind april 2000 schrijft GVA (Mediahuis) dat Sabena “sterker komt uit Belgisch-Zwitsers akkoord”. Sabena komt dan nagenoeg volledig in Zwitserse handen. Het akkoord wordt in Brussel ondertekend door minister van overheidsbedrijven en participaties Rik ‘The Bird’ Daems en voorzitter Hannes Goetz van de Swissair-holding. In 2001 is het wel over & out.
Begin 2007 blijkt uit het gerechtelijk onderzoek naar het faillissement bij de Belgische luchtvaartmaatschappij Sabena dat de top van het bedrijf begin de jaren '90 onder Dehaene een lucratieve zwarte kas opzette. Die werd gebruikt om kaderlui vorstelijke premies uit te betalen. Vakbonden en pilotenvereniging schreeuwen hun woede uit. “Terwijl het personeel tot een vijfde van zijn loon moest inleveren, hield de top uitverkoop”, klinkt het.
Toenmalig minister van overheidsbedrijven Rik Daems is wel zeker dat Swissair, het Zwitserse moederbedrijf van Sabena, op de hoogte was van het bestaan van de kas. “In 1997 werd het systeem plots stopgezet. Dan ben je als baas toch op de hoogte”, zegt The Bird dan.
foto Eduard Marmet wikipedia
