Commerce, willekeur, versnippering en onduidelijkheid.
Sinds 1 februari kunnen steden en gemeenten – en privéondernemingen – dankij ze GAS-5 wetgeving met trajectcontroles een aardig centje verdienen. Er zijn wel een aantel voorwaarden waaraan de steden en gemeenten zich moeten houden, zoals dat GAS-boetes enkel kunnen uitgeschreven worden waar je maximaal 30 of 50 kilometer per uur mag, dat de overtreding maximaal 20 kilometer per uur mag bedragen en dat de overtreding wordt vastgesteld door een automatisch toestel dat door de gemeente zelf is gefinancierd.
Een trajectcontrole kost al snel 160.000 euro en daarom laat vadertje staat toe dat private spelers zich mogen verrijken met verkeersboetes. In december 2021 schreven we in P-magazine al over het privébedrijf TaaS – Trajectcontrole-as-a-Service – winst mag maken met onveilig rijden. 24 euro (exclusief BTW) per boete. We schreven toen dat Glen Janssens met zijn bedrijf Trafiroad mee in het consortium TaaS zat. Trafiroad zorgt voor de installatie van de verkeersborden en camera’s. Wie Glen Janssens zegt, zegt ‘sjoemelen’. De ex van Ilse Demeulemeester kreeg de bijnaam “de keizer van de wegwijzer” omdat hij ons land vol nutteloze verkeersborden wist te zetten.
We zijn ondertussen twee jaar verder en lezen in ‘Het Laatste Nieuws’ dat TaaS zo goed als élke Vlaamse gemeente heeft benaderd, met het aanbod om op hun grondgebied één of meerdere trajectcontroles te installeren, te onderhouden en te beheren — zonder dat het de gemeente een cent kost. Laten we mekaar geen Liesbeth noemen, zo’n bedrijf doet dat niet om van de wereld een veiligere plek te maken, maar voor de winst.
Je kan op z’n minst zeggen dat er een geurtje hangt aan het verdienmodel. Dat het bedrijf ongeacht de hoogte van de boete haar 24 euro krijgt, doet de wenkbrauwen fronsen. “Dat doet vermoeden dat de gemeente de verkeersremmende maatregelen (zoals verkeersdrempels of wegversmallingen) weghaalt op vraag van dat bedrijf”, zegt Van Vaerenbergh (N-VA). “Boetes innen lijkt dus belangrijker geworden dan verkeersveiligheid.”
Maar zelfs zonder privébedrijfjes die voor champetter mogen spelen, blijkt dat trajectcontroles in de steden en gemeenten niet altijd bedoeld zijn om de verkeersveiligheid ten goede te komen. Volgens Stef Willems van verkeersinstituut Vias is er geen transparantie naar Justitie. “52 kilometer per uur rijden in een zone dertig is geen ‘kleine’ inbreuk. Toch kan je dat week na week doen, en als je je boete betaalt, lijkt er weinig aan de hand. Bega je nadien een zwaardere overtreding of veroorzaak je plots een (dodelijk) ongeval? Bij de politierechter zal het lijken alsof het je eerste verkeersinbreuk is.”.
Bovendien heeft de GAS-boete ambtenaar niet de bevoegdheid om de indentiteit van de bestuurder te achterhalen, alleen de nummerplaat telt. Mensen met bedrijfswagens – bijvoorbeeld – kunnen de dans ontspringen. De GAS-ambtenaar kan de overtreder, in dit geval de onderneming, niet verplichten om de feitelijke bestuurder van de wagen aan te wijzen.
Nu goed, de centjes komen vlotjes binnen. Hoeveel? Niemand weet hoeveel opbrengt. We weten wel hoeveel het je kost. De GAS-boete start op 53 euro voor de eerste 10 kilometer per uur die te snel gereden wordt? Daarna wordt het 11 euro duurder bij elke bijkomende kilometer binnen de bebouwde komen en 6 euro per bijkomende kilometer buiten de bebouwde kom. Het maximum is 163 euro. Nu goed, het hangt er vanaf in welke gemeente. Want er zijn ook gemeenten die je een waarschuwing geven.
Werk aan de winkel? We vrezen dat het woord ‘winkel’ niet eens zo slecht gekozen is.
