De Nederlandse Paul Van Tigchelt.
De Nederlandse politiek is weer eens op hol geslagen. Geert Wilders, de onverschrokken leider van de radicaal-rechtse PVV, heeft een kandidaat-premier gevonden voor zijn extraparlementaire kabinet: de 67-jarige Dick Schoof, een doorgewinterde topambtenaar. Schoof, die ooit lid was van de sociaaldemocratische PvdA, moet nu het boegbeeld worden van een regering die wordt omschreven als het grootste politieke experiment in naoorlogs Nederland.
Een man met ervaring, maar zonder politieke ballen
Wilders prijst Schoof als de ideale kandidaat, roepend dat hij “een heel sterke man met de juiste ervaring met crisissen” is. Maar laten we eerlijk zijn, Schoof heeft zijn strepen verdiend in de ambtelijke molen van Den Haag, niet in de politieke arena. Hij heeft jarenlang achter de schermen gewerkt als baas van de inlichtingendienst AIVD en de immigratiedienst IND, en als topman bij Justitie. De Nederlandse Paul Van Tigchelt, zeg maar. De vraag is of hij het slagveld van de politiek aankan. Het is één ding om dossiers te beheren, maar iets heel anders om de politieke slangenkuil te overleven.
Politiek experiment of gok met hoge inzet?
Het plan is dat Schoof een 'extraparlementair programmakabinet' gaat leiden. Dit betekent dat niet alle ministers uit de politieke partijen komen, maar dat er ook technocraten worden aangesteld. Dit zogenaamde 'hoofdlijnenakkoord' tussen PVV, VVD, NSC en BBB moet dan de basis vormen van het beleid. Het klinkt als een poging om een gecontroleerde chaos te creëren, met de vraag of zo’n diverse groep überhaupt effectief kan samenwerken.
Wilders en de PvdA: een vreemde dans
Wilders heeft eerder geprobeerd om linkse kopstukken binnen te halen, zoals ex-informateur Ronald Plasterk. Dat eindigde in een fiasco nadat Plasterk in opspraak kwam. Nu is het de beurt aan Schoof, die weliswaar uit de PvdA-stal komt maar zich in 2021 afscheurde omdat hij zich 'niet meer verwant voelde'. Een slimme zet of een wanhoopsdaad? Tijd zal het leren.
Kan Schoof de boel bij elkaar houden?
Het is geen geheim dat Schoof goede banden heeft met sleutelspelers als demissionair minister van Justitie en Veiligheid, Dilan Yesilgöz. Zij roemt zijn vermogen om te verbinden en de boel bijeen te houden. Maar in een interview met De Groene Amsterdammer gaf Schoof aan dat hij zich geen zorgen maakt over ongrondwettelijke maatregelen van een rechtse regering onder Wilders. Hij vertrouwde op de rechtsstaat en de Europese instanties om zulke plannen tegen te houden. Misschien heeft hij gelijk, maar de vraag blijft of hij in de tussentijd de stormen van de politiek kan trotseren.
Conclusie: Schoof als premier, een meesterzet of kat in de zak?
Het is een gewaagde zet van Wilders om Schoof naar voren te schuiven. De man heeft zonder twijfel een indrukwekkend cv, maar zijn gebrek aan politieke ervaring kan zowel een zegen als een vloek zijn. De komende maanden zullen uitwijzen of Schoof echt geschikt is om Nederland te leiden, of dat dit politieke experiment uitloopt op een ramp van epische proporties. In ieder geval heeft Wilders zijn pion op het bord gezet, en het spel is nu officieel begonnen.
(Foto: screenshot YouTube/NOS)
