De Transgenderwet zorgt voor een grote verschuiving in het aantal wijzigingen van de officiële genderregistratie. Sinds 1 januari 2018 zijn er geen medische criteria meer om de registratie te mogen aanpassen. Dat zorgde voor een piek van 742 aanvragen in 2018. Intussen stabiliseert het cijfer in 2019 en 2020 rond de 400 tot 500 officiële wijzigingen. Een stuk hoger dan voor de wet in werking trad (110 wijzigingen in 2017).
Het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen maakt in samenwerking met het Rijksregister een jaarlijks overzicht van de officiële wijzigingen in genderidentiteit. Hieruit blijkt onder andere dat er in Vlaanderen in verhouding meer wijzigingen worden aangevraagd. 63% van de wijzigingen in genderregistratie wordt opgetekend in Vlaanderen, tegenover slechts 26% in Wallonië, terwijl de bevolkingsaantallen in die regio’s 58% (Vlaanderen) en 32% (Wallonië) zijn. Brussel registreert met 11% van de bevolking 7% van de aanvragen.
Een tweede opvallend verschil zit in de leeftijd waarop transgender personen hun officiële genderidentiteit laten wijzigen. Transmannen zijn doorgaans jonger dan transvrouwen. De gemiddelde leeftijd waarop ze de wijziging aanvragen is 27 jaar, terwijl transvrouwen gemiddeld 37 jaar oud zijn.
Het onevenwicht dat dan weer voorgoed verleden tijd lijkt, is het aantal aanvragen per genderidentiteit: het aandeel aanvragen van transmannen bedroeg zowel in 2019 als in 2020 evenveel als dat van transvrouwen.
Al schiet de wet volgens sommigen ook wat tekort. Liesbet Stevens, adjunct-directeur van het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen, verduidelijkt: “Hoewel de Transgenderwet voor veel transgender personen deuren opent, oordeelt het Grondwettelijk Hof dat de wet onvoldoende tegemoetkomt aan de rechten van non-binaire en genderfluïde personen. Ook zij moeten hun genderregistratie in overeenstemming kunnen brengen met hun genderidentiteit. Ook moet het mogelijk worden om de wijziging in registratie meerdere keren door te voeren.”
Sarah Schlitz, staatssecretaris voor Gendergelijkheid, voegt daaraan toe: “Samen met de minister van Justitie werd een voorstel opgesteld om de bestaande leemten in de wet voor transgender personen weg te werken. Dit zal opnieuw een belangrijke stap zijn voor de eerbiediging van de rechten van genderfluïde personen, zoals het Grondwettelijk Hof vraagt. Ik hoop deze wetswijziging nog voor de zomer te kunnen doorvoeren. Maar daarnaast willen we ook een breder debat over de zichtbaarheid en de noodzaak van genderaanduidingen op allerlei soorten documenten. De regering verbindt er zich immers toe het zelfbeschikkingsrecht van iedere burger te eerbiedigen.”
