Staken is een recht, werken net iets minder.
De vakbonden staken vandaag voor meer loonopslag. Werkgeversorganisatie Voka vindt de actie onrealistisch en een gevaar voor de welvaart van Vlaanderen. De angel zit ‘em waarschijnlijk in de automatische indexering. In ons land zullen daardoor de lonen sterker stijgen dan in onze buurlanden, waardoor – volgens economen – onze concurrentiepositie ten opzichte van het buitenland verzwakt. De Duitse lonen zullen bijvoorbeeld met zo’n 6 procent stijgen in 2023, bij ons komt er 10 procent bij. Ook in Nederland en Frankrijk stijgen de lonen minder snel dan hier.
Voor de één is het dus niet genoeg, voor de ander teveel. Voor een probleem als vandaag is in 1996 de loonnormwet bedacht. Een Belgische handigheidje. Onze lonen mogen niet sneller stijgen dan die in de buurlanden. Als dat wel gebeurt, dan dient dat de volgende jaren gecorrigeerd te worden. Dat is exact waar we nu aan toe zijn. Volgens Voka bedraagt onze loonhandicap ten opzichte van de buurlanden nu al 8,6 procent. Vakbonden en werkgevers staan met getrokken wapens tegenover mekaar voor de nieuwe loonnorm voor 2023 en 2024. Alle onderhandelingen erover liepen tot nu toe vast. De federale regering krijgt daarom de netelige taak de toekomstige loonnorm vast te leggen. Om die beslissing te beïnvloeden, komen de vakbonden vandaag op straat: staking.
Want staken is een recht. Werken is dat net iets minder. Wie wil werken maar niet op het werk geraakt als gevolg van een staking van het openbaar vervoer of door een versperring van de openbare weg, heeft geen recht op loon omdat de staking op voorhand werd aangekondigd. Je wordt verondersteld om maatregelen te nemen om op een andere manier op het werk te geraken. Zelfs als je het onmogelijke doet, en er niet geraakt: geen loon. Tenzij je dat kan bewijzen, met bijvoorbeeld een smartphone-filmpje. Een stakende werknemer, daarentegen, hoeft niet te bewijzen dat hij daadwerkelijk meedeed met de staking. Voor hem/haar stort de vakbond straks 40 euro op de rekening.
Ook leerlingen kunnen niet zomaar wegblijven van school. Geraak je niet op school omdat er geen openbaar vervoer was, dan heeft die leerling een attest nodig van de bus of de trein waarmee je kan aantonen dat je niet op de school kon geraken.
Voor wie staakt, is het allemaal wat soepeler. Staken is een recht en geen werkweigering. Je kan dus niet ontslagen worden omdat je meestaakt. Tenzij je het varken uithangt en – bijvoorbeeld – met bakstenen begint te gooien en bewakingscamera’s of smartphones dat op beeld hebben.
