België heeft het voorzitterschap op zich genomen van de Group of Governmental Experts (GGE) die zich toelegt op opkomende technologieën op het gebied van dodelijke autonome wapensystemen, de zogenaamde “Killer Robots”.
Een dodelijk autonoom wapen is een autonoom wapen of wapensysteem dat zelfstandig kan zoeken naar doelen, en die kan aanvallen, op basis van geprogrammeerde regels en methodes.
Vaak wordt naar deze systemen verwezen met Engelse benamingen als lethal autonomous weapon systems (LAWS), autonomous weapon systems (AWS), in de omgangstaal "killer robots". Dergelijke wapens kunnen ingezet worden in de lucht (drones), op het land, op of onder water, of in de ruimte. Israël gebruikt reeds dergelijke systemen op en onder water.
Waar het vroeger ging om telegeleide wapens, heeft de ontwikkeling van kunstmatige intelligentie geleid tot een moeilijk te stuiten wapenwedloop, gestuwd door geopolitieke concurrentie, wetenschappelijke doorbraken en op winst gerichte militaire technologiebedrijven.
Er is veel emotionele tegenstand tegen dergelijke wapens, maar sommige ethici zijn voorstanders van autonome wapens. Volgens hen zullen autonome wapens niet bijdragen tot buitengerechtelijke executies, nemen ze de verantwoordelijkheid niet weg van mensen, en vergroten ze zelfs de mogelijkheid om mensen verantwoordelijk te houden voor oorlogsmisdaden. Autonome wapens zouden in oorlogstijd menselijk lijden kunnen verminderen, en in het algemeen de kans op dodelijke conflicten niet vergroten.
Bovendien is er een militair argument: door het verbod op dergelijke LAWS krijgen tegenstanders een competitief voordeel indien zij wel beroep kunnen doen op dergelijke systemen.
De groep van deskundigen, die bijeenkomt in het kader van het Verdrag inzake bepaalde conventionele wapens in Genève, heeft tot doel de juridische, technologische en militaire kwesties die deze nieuwe technologieën aan de orde stellen, te verduidelijken, voornamelijk met betrekking tot het naleven van het internationaal humanitair recht.
Eind 2019 heeft de GGE elf leidprincipes aangenomen om een normatief en operationeel kader vast te stellen voor dodelijke autonome wapensystemen. België speelde een leidende rol in het werk van de groep, met name door een leidprincipe voor te stellen over de interactie tussen mens en machine dat nu de hoeksteen vormt van het toekomstige normatieve en operationele kader.
Het Belgische voorzitterschap zal trachten de besprekingen over de inhoud te verdiepen om tot consensuele aanbevelingen te komen over het normatieve en operationele kader, in overeenstemming met het mandaat van de GGE, die vervolgens ter goedkeuring zullen worden voorgesteld aan de 6e Toetsingsconferentie van het Verdrag inzake bepaalde conventionele wapens.
