Peter Doshi, PhD, is universitair hoofddocent aan de Universiteit van Maryland School of Pharmacy en senior redacteur bij The BMJ. Zijn onderzoek richt zich op het goedkeuringsproces van medicijnen, hoe de risico's en voordelen van medische producten worden gecommuniceerd en het verbeteren van de geloofwaardigheid en nauwkeurigheid van de synthese van bewijsmateriaal en biomedische publicaties.
Dr. Peter Doshi gaf eind 2021 een presentatie van amper enkele minuten die toch de hele coronacrisis samenvatte.
Toen hield de Amerikaanse senator Ron Johnson immers een drie uur durende paneldiscussie in Washington D.C. met artsen en medische onderzoekers die Covid-injectieletsels behandelen, samen met patiënten die bijwerkingen hebben ervaren als gevolg van Covid-injecties.
Kritisch blijven
Doshi had tijdens de presentatie enkele rake vaststellingen. Zo leert hij zijn eigen studenten om kritisch te blijven bij het analyseren van onderzoeksresultaten. Zelf geeft hij het voorbeeld van een studie waarin beweerd wordt dat coronavaccins hoogst effectief zijn. Volgens de hoogleraar wordt dat niet aangetoond door die studie.
Doshi stelt overigens ook dat het niet verstandig is om kinderen te vaccineren met een coronavaccin. Volgens de hoogleraar is het mRNA-vaccin van Pfizer of Moderna trouwens geen vaccin, maar een medicijn dat op geregelde tijdstippen toegediend zal moeten worden.
Doshi eind 2021 al: “Dus, hier is het scenario: we hebben dit 'medicijn' en we hebben bewijs dat het infectie niet voorkomt, noch dat het virale overdracht stopt, maar het 'medicijn' vermindert wel je risico om erg ziek te worden en te sterven aan Covid. Zou je elke zes maanden of zo een dosis van dit 'medicijn' nemen voor mogelijk de rest van je leven, als dat is wat nodig was om het medicijn effectief te laten blijven?”
Tijdens de korte maar erg krachtige presentatie ging Doshi ook in op het probleem dat zich steeds duidelijker manifesteert in de ziekenhuizen: ook gevaccineerden worden ziek, belanden op IC en kunnen sterven. Dat blijkt dan al uit gegevens uit Engeland en België. Doshi vraagt zich dan ook af of het terecht is dat we dit de pandemie van de niet-gevaccineerden noemen.
Doshi wordt beschouwd als een antivaxer. In zijn korte presentatie gaat hij ook daar op in. Hij vindt het spijtig dat de wereld verdeeld is in vaxers en antivaxers. De hoogleraar blijft bij zijn stelling dat het belangrijk is - zoals hij ook aan zijn studenten meegeeft - om te blijven nadenken en kritisch te blijven, en als dat de definitie van een antivaxer is, dan is het maar zo.
Vaxers hebben al geprobeerd om Doshi in diskrediet te brengen en begrijpen niet dat hij nog steeds verbonden is aan The BMJ.
Meer nadelen dan voordelen
Doshi heranalyseerde later ook met collega’s de uitkomsten van de eerste proeven met de coronavaccins van Pfizer en Moderna, van eind 2020. Met als nieuwigheid dat het team een uitgebreide checklist met mogelijke bijwerkingen erbij pakte, die andere wetenschappers al in het begin van de pandemie opstelden.
Het resultaat? Per tienduizend geprikten gaf het vaccin van Pfizer 10,1 bijwerkingen en dat van Moderna 15,1 bijwerkingen méér dan bij mensen die een placeboprik kregen. Intussen waren er bij de gevaccineerden respectievelijk 2,3 en 6,4 ziekenhuisopnamen wegens corona mínder. Samengevat volgens Doshi en zijn collega’s : de nadelen zijn bij Pfizer vier keer groter dan de voordelen en bij Moderna ruim twee keer. Niet iedereen volgde de redenering van Doshi.
Al in 2013
Doshi liet al in 2013 van zich spreken. Medische onderzoekers zeggen de farma-industrie dan de wacht aan. Ze zijn het zat dat bedrijven tests die gunstig uitpakken voor een nieuw medicijn openbaar maken, maar tegenvallende studieresultaten stilhouden. Een beetje zoals de coronavaccins later.
'Als jullie niet publiceren, dan doen wij het.' Dat onverholen dreigement hebben Peter Doshi en zijn collega's van de Johns Hopkins University aan de farmaceutische industrie overgemaakt. De Standaard dan: “Ze zijn het beu dat slechts ongeveer de helft van alle proeven met nieuwe medicijnen naar buiten wordt gebracht en dat andere, de industrie onwelgevallige testresultaten nooit het daglicht zien.”
Zo is van de griepremmer oseltamivir (merknaam Tamiflu) niet geweten of hij mensen met griep beschermt tegen levensbedreigende complicaties als longontsteking - iets waarvoor hij wél wordt voorgeschreven en verkocht. Dat komt doordat de fabrikant, het Zwitserse Roche, weigert alle onderzoeksgegevens openbaar te maken. Slechts een deel is bekend, volgens critici het deel dat de werking van het medicijn lijkt aan te tonen. Het andere deel zou dat niet doen en om die reden door Roche worden achtergehouden.
Dat achterhouden willen de actievoerders verhinderen door alle onderzoekers en tijdschriftredacties die ooit inzage hebben (gehad) in ongepubliceerde medicijnproeven met vrijwilligers, ervan te overtuigen die gegevens te delen met de buitenwereld. Ook gegevens die bedrijven op last van de rechtbank moeten vrijgeven, zouden in het archief komen van het RIAT-actiecomité, wat staat voor Restoring Invisible and Abandoned Trials. Oftewel: maak onzichtbare en stopgezette proeven weer zichtbaar.
De Standaard dan: “Peter Doshi kwam op het idee toen een collega, Swaroop Vedula, als expert optrad bij een rechtszaak over het medicijn gabapentine. Dat epilepsiemiddel wordt door het Amerikaanse Pfizer gepromoot voor gebruik tegen kwalen waartegen de werking niet was bewezen. Het bedrijf was hierover gedaagd en had duizenden pagina's ongepubliceerde resultaten aan de rechter moeten voorleggen. Terwijl Pfizer tot dan slechts twaalf van de twintig studies over gabapentine in de openbaarheid had gebracht, had Doshi's collega nu plots de andere acht in handen.”
'En toen bedacht ik', zei Doshi aan Science, ‘waarom publiceren we ze niet?’
De onderzoeker heeft dan een collectie van 178.000 pagina's niet-openbaar gemaakte bedrijfsgegevens. Behalve over gabapentine gaan die over paroxetine (het antidepressiemiddel Seroxat van Glaxo Smith Kline), oseltamivir/Tamiflu van Roche en quetiapine (het antipsychoticum Seroquel van Astra Zeneca).
Doshi weet dan niet hoeveel andere ongepubliceerde farmaceutische gegevens ooit buiten de deuren van de bedrijven zijn geweest, maar het moeten er veel zijn. Sinds het Europese geneesmiddelenagentschap EMA druk uitoefent op bedrijven om inzage te geven, zijn bijna twee miljoen pagina's vrijgegeven.
Over de coronacrisis had hij met collega David Robertson jaren later nog dit te vertellen: 'Covid-19 is pas voorbij als we onze beeldschermen uitzetten.'
