Joe Biden zet straf van 37 terdoodveroordeelden om in levenslang.
Het presidentschap van Joe Biden loopt op zijn laatste benen. Je zou haast vergeten dat Joe ûberhaupt nog president is. Alle politiek aandacht gaat sinds de verkiezingen naar Trump. En dus Steekt Joe nog een tandje bij om Trump te jennen. Nog snel één duidelijke boodschap voor zijn opvolger Donald Trump: de doodstraf heeft geen plaats meer in een beschaafde samenleving. Met de omzetting van 37 federale doodstraffen naar levenslang zonder kans op vrijlating doet Biden meer dan enkel gratie verlenen; hij legt een politiek statement neer dat zijn opvolger niet zomaar kan negeren.
Doodstraf in de prullenmand
Onder Biden's presidentschap werden federale executies al in 2021 opgeschort, en dat was een opvallende breuk met het beleid van Trump, die in zijn eerste termijn nog 13 terdoodveroordeelden liet executeren – een record in de recente Amerikaanse geschiedenis.
Met de beslissing om 37 federale doodstraffen om te zetten naar levenslang, zet Biden nu een definitieve stap. “Meer dan ooit ben ik ervan overtuigd dat we de federale doodstraf moeten afschaffen,” verklaarde hij maandag. Het is een duidelijk signaal naar mensenrechtengroeperingen en een expliciete uitdaging aan Trump, die bekendstaat als een uitgesproken voorstander van de doodstraf.
Van de 40 gevangenen op death row kregen drie veroordeelden echter géén genade. Hun betrokkenheid bij terroristische aanslagen op onder andere een kerk en een synagoge maakte dat ze buiten de maatregel vielen. Biden benadrukte dat hij met deze strafverminderingen geen vergiffenis schenkt, maar wel wil afrekenen met wat hij “een onmenselijke straf” noemt.
Een ideologisch slagveld
Trump kan niets veranderen aan de strafverminderingen. Eenmaal omgezet naar levenslang, zijn deze straffen definitief.
Toch lijkt Trump vastbesloten om zijn harde lijn verder te zetten. Tijdens zijn recente campagne sprak hij de wens uit om federale executies opnieuw uit te voeren, zelfs in een versneld tempo. Hij noemde de doodstraf “een noodzakelijk middel om gerechtigheid te herstellen” en beloofde dat er geen genade zou zijn voor zware misdadigers.
Biden heeft in zijn carrière vaak geaarzeld over het criminaliteitsbeleid. Maar het duurde tot aan het echte absolute einde van zijn presidentschap om een duidelijke positie in te nemen. "Ik veroordeel deze moordenaars, rouw om de slachtoffers van hun verschrikkelijke misdaden, en leef mee met de families die een onherstelbaar verlies leden," zei hij tijdens een persconferentie. Maar volgens Biden betekent gerechtigheid niet noodzakelijkerwijs wraak.
Zelfbediening
Aan de mildheid van Biden hangt echter een geurtje. Naast de 37 terdoodveroordeelden die levenslang krijgen, verleende hij gratie of strafvermindering aan meer dan 1.500 andere gevangenen. Onder hen ook toevallig een opvallende naam: zoonlief Hunter Biden.
Hunter werd eerder veroordeeld voor belastingontduiking en illegaal wapenbezit, maar kreeg een tweede kans dankzij de gratie van zijn papa. “Amerika is gebouwd op de belofte van mogelijkheden en tweede kansen,” verdedigde Biden de beslissing. Voor tegenstanders, waaronder veel Republikeinen, is dit echter een duidelijk voorbeeld van machtsmisbruik en favoritisme.
Mensenrechtenorganisaties juichen, Republikeinen morren
De reactie op Biden’s beslissing is - wat had je gedacht -verdeeld. Mensenrechtenorganisaties zoals Amnesty International en de ACLU (American Civil Liberties Union) prijzen de president de hemel in. Zij noemen het opschorten - en nu omzetten van doodstraffen - een “historische overwinning voor gerechtigheid en mensenrechten.” Volgens hen is de doodstraf niet alleen moreel verwerpelijk, maar ook een oneerlijke straf die vaak minderheden en kwetsbare bevolkingsgroepen treft.
Republikeinen zien het echter anders. Ze noemen de beslissing een voorbeeld van “soft on crime”-beleid en vrezen dat criminelen het signaal verkeerd zullen begrijpen. Trump zal niet terugdeinzen om het narratief te gebruiken in zijn voordeel: “Joe Biden is zwak, Amerika heeft kracht nodig. Criminelen verdienen geen tweede kans, slachtoffers verdienen gerechtigheid,” aldus de zelfverklaarde witte god.
