Bijna 6.000 dakloze kinderen in Vlaanderen, waarvan een groot deel verstopt zit achter gesloten deuren in kraakpanden, garages of tijdelijke opvang.
Het klassieke beeld van de dakloze als een oude man met een winkelkarretje in een koude stad is allang achterhaald. De rauwe realiteit anno 2024? Bijna 6.000 dakloze kinderen in Vlaanderen, waarvan een groot deel verstopt zit achter gesloten deuren in kraakpanden, garages of tijdelijke opvang. Slechts enkelen slapen daadwerkelijk onder de sterrenhemel, maar het probleem is daardoor niet minder schrijnend. Wat doet een zogenaamd welvarende regio als Vlaanderen met deze verborgen crisis?
De koude cijfers: een Vlaamse paradox
Volgens een recente studie van KU Leuven en UCLouvain, uitgevoerd in opdracht van de Koning Boudewijnstichting, telt Vlaanderen 19.479 dak- en thuislozen. Daarvan zijn maar liefst 5.946 kinderen, lezen we in ‘Het laatste Nieuws’. Het meest onthutsende cijfer komt uit Antwerpen, waar 910 kinderen geen stabiele woonplek hebben. Acht van hen sliepen vorig jaar effectief op straat of in openbare ruimtes. De rest vond onderdak in kraakpanden, garages of noodwoningen.
En het probleem beperkt zich niet tot de grootste stad van Vlaanderen. Gent rapporteerde 633 dakloze kinderen, Leuven 147, en in Brussel gaat het om een duizelingwekkende 977 minderjarigen. Elk cijfer vertelt een verhaal van onzekerheid, armoede en uitzichtloosheid.
Oekraïners, Afghanen, Belgen: dakloosheid kent geen grenzen
Een significant deel van de dakloze kinderen heeft buitenlandse roots. In Antwerpen heeft slechts 40,3 procent van de dakloze populatie de Belgische nationaliteit. De rest komt vaak uit conflictgebieden zoals Oekraïne en Afghanistan of uit economische migratielanden zoals Polen en Bulgarije. Toch is ook de Belg zelf niet immuun voor de wooncrisis.
"Geen enkel kind hoort op straat te slapen," benadrukt Vlaams minister van Armoedebestrijding Caroline Gennez (Vooruit). Maar met een tekort aan opvangplaatsen en sociale woningen is die ambitie vandaag allesbehalve haalbaar.
Het gebrek aan opvang: cijfers die pijn doen
Vlaanderen beschikt over 1.539 opvangplaatsen in CAW’s (Centra Algemeen Welzijnswerk). Een druppel op een hete plaat, want het totale aantal beschikbare plekken blijft onbekend – en ontoereikend. Vooral in de wintermaanden neemt de vraag naar noodopvang exponentieel toe. Lokale besturen improviseren met tijdelijke slaapplaatsen in sporthallen, kerken of caravans, maar structurele oplossingen blijven uit.
Housing First: een lichtpuntje in de duisternis?
Minister Gennez benadrukt dat de Vlaamse regering zwaar inzet op het zogenaamde Housing First-principe: eerst een dak boven het hoofd, dan begeleiding. “Deze aanpak werkt,” stelt ze. Finland, waar Housing First een nationale strategie is, zag dakloosheid spectaculair dalen. “Elke geïnvesteerde euro bespaart later 2,5 euro aan ziekenhuiskosten en sociale hulp,” voegt Gennez toe.
Tegelijkertijd belooft minister van Wonen Melissa Depraetere (Vooruit) een nooit eerder geziene investering van 6 miljard euro in de bouw en renovatie van sociale woningen. Een nobel initiatief, maar critici wijzen erop dat deze plannen veel te traag op gang komen om de huidige crisis op te lossen.
Een groeiende kloof tussen ambitie en realiteit
Hoewel de Vlaamse regering mikt op een daklozenvrije regio tegen 2030, lijkt die ambitie een utopie. Het beleid blijft reactief, en preventieve maatregelen ontbreken. Bovendien rijst de vraag waarom een van de rijkste regio’s van Europa geen degelijk vangnet heeft voor de zwaksten in de samenleving.
Elke statistiek, elk cijfer over een kind zonder thuis voelt als een klap in het gezicht van een samenleving die zichzelf graag als sociaal en progressief ziet. Want wat zegt het over Vlaanderen als bijna 6.000 kinderen – de meest kwetsbaren onder ons – moeten overleven zonder basisveiligheid?
De klok tikt, en de winter wacht niet.
(Foto: Shutterstock)
