Bart De Wever wil vijf dagen “intensief” onderhandelen om eindelijk een “significante doorbraak” te forceren.
177 dagen geleden, hoorden en zagen we politici die zich profileerden als mannen en vrouwen uit één stuk. Ze spraken in oneliners, poneerden grote oplossingen en maakten stuk voor stuk grote beloftes. Alles om de stem van de kiezer te paaien. Vandaag, 4.249 uren na de verkiezingen, zijn we nog altijd nergens. De enig merkbare evolutie is dat er meer en harder gekibbeld wordt. Doch, we hebben zowaar – het is alsof de onderhandelaars zich voorbereiden op het heldendom – een harde deadline: eind januari moeten/en zullen we een regering hebben. Je hoeft het niet perse te geloven, het zijn maar woorden van politici.
Met een Instagram-post vol zelfvertrouwen en een vleugje flauwe humor sprong Bart De Wever (N-VA) symbolisch het nieuwe jaar in. Maar achter die glimlach schuilt een keiharde realiteit: de klok tikt genadeloos voor de federale regeringsvorming. Als de zogenaamde Arizona-coalitie deze week geen doorbraak forceert, dreigt niet alleen een politieke catastrofe, maar ook een financiële crisis met verstrekkende gevolgen voor de Belgische begroting. Ja, er staat wel wat op het spel.
Een hoogspanning van formaat
Na een korte eindejaarspauze schuiven de partijvoorzitters van N-VA, CD&V, Vooruit, MR en Les Engagés opnieuw aan tafel. Het intensieve werkschema dat De Wever aankondigde, belooft weinig slaap en veel onderhandelingen. We mogen ons verwachten aan een unieke Belgische onderhandelingsmethode: de uitputtingslag. De gesprekken starten met de sociaal-economische nota, die inmiddels herwerkt is op basis van amendementen van de afgelopen weken.
“Er ligt een akkoord dat respectabel is en hervormingen bevat,” klonk het optimistisch bij De Wever in De Ochtend. Maar hij voegde er meteen aan toe: “Dat is mijn persoonlijke opinie. Ik moet daar vijf partijen in meekrijgen.” En daar wringt het politieke schoentje. De grote lijnen — een inspanning van 20 miljard euro en een taks op grote vermogens — mogen dan wel overeind blijven, de bekende struikelblokken blokkeren nog altijd hardnekkig de deur naar het succes.
Kruis of munt voor de grote vermogens
Het meest explosieve onderwerp is de vermogensbijdrage. Voor Vooruit is het een absolute must, terwijl MR het idee categoriek afwijst. Conner Rousseau probeert de kerstboodschap van hoop om te zetten in daden: “Toegevingen doen is belangrijk. Ik hoop dat iedereen aan tafel dit probeert. Anders zal het mislukken.” Wat een wijsheid, maar helaas, de praktijk leert dat zulke grote woorden vaak botsen op een muur van kleine politieke standpunten.
De onderhandelingen van deze week zullen – zo beweren de heren/dames politici – uitwijzen of de partijen bereid zijn water bij de wijn te doen, of dat ze blijven vastklampen aan hun principes.
Het budgettaire mes op de keel
Je hoeft geen politieke wetenschappen te hebben gestudeerd om te weten dat de politieke druk immens is. De dreiging van een budgettaire ramp maakt het hele proces extra urgent. Tegen 30 april moet België een geloofwaardig begrotingstraject indienen bij de Europese Commissie. Zonder akkoord komt dat traject op losse schroeven te staan, wat niet alleen politieke gezichtsverlies betekent, maar ook financiële repercussies zal hebben. Dat is niet nieuw. Wat wel nieuws is, is dat onze politici het plots als urgent serveren. Het lijkt erop dat ze zich één voor één positioneren om straks als held van de natie te worden gekroond. Wie tegen eind januari slaagt, redt het land? We zijn benieuwd. De hervormingsplannen moeten nog door het parlement, en dat proces kan maanden duren. Afhankelijk van de snelheid en inhoud van die plannen beslist Europa of België vier dan wel zeven jaar krijgt om zijn begroting opnieuw op orde te krijgen. Het verschil tussen die twee scenario’s vertaalt zich rechtstreeks naar de portemonnee van elke Belg.
De klok tikt voor Arizona
Het wordt een zenuwslopende week voor De Wever en co. Tegen 7 januari moet de formateur naar de koning met een “significante doorbraak”. Lukt dat, dan volgt een eindspurt om tegen eind januari een nieuwe regering te presenteren. Faalt hij, dan sterft de Arizona-coalitie een stille dood.
En daarmee stopt het niet. Zonder regering tegen april kijkt België aan tegen een ongeziene begrotingscrisis, mogelijk nieuwe verkiezingen en een vertrouwensbreuk met Europa. Dat is een scenario waarbij er alleen maar verliezers zijn.
(Foto: Bert Van Den Broucke/ /Photo News)
