Israël en Hamas hebben een akkoord bereikt over een staakt-het-vuren in de Gazastrook. Naast een wapenstilstand worden gevangenen geruild en gaat Hamas gijzelaars vrijlaten die nog in hun handen zijn.
Na maanden van geweld, chaos en onmetelijk lijden gloort er eindelijk hoop aan de horizon in Gaza. Een historisch vredesakkoord lijkt in de maak. De belangrijkste spelers op het internationale schaakbord zijn de Amerikaanse president Joe Biden en zijn opvolger Donald Trump. Beiden beweren het brein achter de deal te zijn.
Biden: de oude vos die op de valreep scoort
In een poging om nog lekker te scoren net voor hij aftreed als president, noemde Joe Biden het akkoord “historisch”. Hij werd in zijn speech geflankeerd door zijn vertrouwde team – vicepresident Kamala Harris en minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken. In die speech verheerlijkte hij zichzelf en zette hij de verwezenlijkingen van zijn regering in de verf. Biden liet weten dat het voorstel al sinds mei vorig jaar op tafel lag, maar dat de uitvoering “precisie en geduld” vereiste. Het akkoord belooft een geleidelijke terugtrekking van het Israëlische leger uit Gaza in ruil voor de vrijlating van tientallen gijzelaars door Hamas.
Maar Bidenheeft een probleempje: de overeenkomst gaat pas in net na de inauguratie van Trump. Dat betekent dat de blonde opvolger met de eer zou kunnen gaan strijken, iets wat Biden met een subtiele steek opmerkte: “We overhandigen de volgende ploeg een echte opportuniteit. Hopelijk grijpen ze die met beide handen.”
Trump: de eeuwige showman
Donald Trump die het meesterschap van de zelfpromotie beheerst, liet geen kans onbenut om zich als architect van de vrede te profileren. Nog voordat het Witte Huis een officieel statement uitbracht, schreeuwde hij op zijn eigen platform: “We hebben een deal voor de gijzelaars in het Midden-Oosten. Ze komen binnenkort vrij. Dank u.”
Dat Trump’s invloed op het akkoord niet onopgemerkt bleef, is een understatement. Zijn gezant, Steve Witkoff, bracht Benjamin Netanyahu persoonlijk aan tafel tijdens de sabbat. In Israël betekent dat zoveel als heiligschennis. Witkoff’s onorthodoxe aanpak lijkt te hebben gewerkt: Netanyahu’s uiterst rechtse coalitiepartners dreigden aanvankelijk de regering te doen vallen, maar volgens Israëlische media kreeg hij mogelijk toezeggingen van Trump om de kolonisatie van de Westelijke Jordaanoever verder door te voeren. Als dat waar is, dan zou de vrede in Gaza weleens heel snel weer kunnen wankelen.
Een fragiele constructie?
Het vredesakkoord bestaat uit verschillende fases. In de eerste fase zal Hamas 33 gijzelaars vrijlaten, terwijl Israël zich gedeeltelijk terugtrekt uit Gaza en tientallen Palestijnse gevangenen vrijlaat. In een latere fase moet het resterende contingent gijzelaars worden vrijgelaten, in ruil voor een volledige Israëlische terugtrekking en de wederopbouw van Gaza onder Palestijns bestuur.
Maar het akkoord roept vragen op. Kan Netanyahu’s regering, die leunt op extreemrechtse en ultrareligieuze partijen, dit bestand wel politiek overleven? En hoe duurzaam is een vrede die gebaseerd is op ongeschreven afspraken en politieke ruilhandel?
Bovendien dreigt de regio opnieuw te escaleren als Trump zijn eerdere ambities – zoals de Abraham-akkoorden – nieuw leven inblaast. De normalisatie van betrekkingen tussen Israël en enkele Arabische landen lijkt een diplomatiek succes, maar de prijs die daarvoor moet worden betaald zou wel eens de vrede in Palestina kunnen zijn.
Een dubbele triomf of politieke schijn?
Beide Amerikaanse presidenten hebben hun redenen om dit akkoord te vieren. Voor Biden is het een laatste poging om zijn nalatenschap te redden na een turbulente ambtstermijn. Voor Trump is het een gouden kans om zijn inauguratieweek in de schijnwerpers te zetten met beelden van vrijgelaten gijzelaars.
Sinds de aankondiging van het akkoord tussen Israël en Hamas zijn woensdagavond in de Gazastrook toch nog 27mensen gedood bij Israëlische aanvallen.
