De U.S. Drug Enforcement Administration (DEA) sluit twee van haar zwaarbevochten kantoren in China, zo heeft The Associated Press (AP) vernomen.
Deze stap wordt genomen terwijl het agentschap worstelt om de stroom ‘precursoren' vanuit het land te stoppen die een fentanyl-epidemie hebben aangewakkerd die verantwoordelijk is voor de dood van honderdduizenden Amerikanen.
Een precursor of uitgangsstof is een chemische stof die tijdens een reactie in een andere stof wordt omgezet. De precursor dient als voorloper voor een bepaald eindproduct, vaak de stof van interesse.
De DEA: “Fentanyl is de grootste bedreiging voor de Amerikanen van dit moment. Het is een bedreiging voor onze volksgezondheid, onze openbare veiligheid en onze nationale veiligheid en het is de oorzaak van de meest verwoestende drugscrisis in de geschiedenis van de Verenigde Staten.”
Fentanyl is een morfinomimeticum, een stof met een werking analoog aan die van morfine. Het werkt echter vele malen sterker dan morfine (op gewichtsbasis ca. 80 maal). Het wordt in de geneeskunde toegepast als een sterk werkende pijnstiller tijdens operaties, waarvan de effecten redelijk kort aanhouden en waarvan de werking zo nodig snel kan worden opgeheven door toediening van de antagonist naloxon. Het middel werd in 1960 gericht gesynthetiseerd door Paul Janssen.
“Deze sluitingen weerspiegelen de noodzaak om de beperkte en overbelaste middelen van de DEA in te zetten om ons te richten op de gebieden waar we de grootste impact kunnen hebben bij het redden van Amerikaanse levens”, vertelde DEA Administrator Anne Milgram vorige week aan agenten in een e-mail waarin ook plannen stonden om wereldwijd nog een dozijn andere kantoren te sluiten om de huidige 93 kantoren van de DEA in 69 landen te verkleinen.
Hoewel er al maanden geruchten waren, was het onduidelijk waarom de DEA precies haar kantoren in Shanghai en Guangzhou sluit en alleen die in de hoofdstad Beijing en de autonoom bestuurde stad Hong Kong overlaat, en wat voor invloed dat zou kunnen hebben op haar inspanningen tegen fentanyl. DEA zei volgens AP alleen dat de verhuizing volgde “op een gegevensgestuurd proces om de impact van het agentschap te maximaliseren.”
“Amerikanen hebben het recht om te weten waarom deze beslissing is genomen en waar de DEA het zuurverdiende geld van de belastingbetaler aan wil toewijzen,” zei de Iowa Republikein Chuck Grassley, lid van de Senaatscommissie voor Justitie.
DEA-veteranen zeggen dat dit weer een tegenslag is in de vaak moeizame samenwerking tussen de twee geopolitieke rivalen.
Hoewel China tientallen chemicaliën die fentanyl produceren heeft toegevoegd aan de lijst van gecontroleerde stoffen en bedrijven heeft gewaarschuwd ze niet te verschepen, blijft het land 's werelds grootste bron van precursoren in een fentanylcrisis die verantwoordelijk is voor bijna 100.000 Amerikaanse doden per jaar.
“We moeten samenwerken met de Chinezen en ze zover krijgen dat ze helpen de stroom precursoren te stoppen,” zegt Mike Vigil, voormalig hoofd van de buitenlandse operaties van de DEA, ”en het is moeilijk om die relaties te ontwikkelen met minder vertegenwoordiging in het land.”
Het duurde jaren van Amerikaanse verzoeken voordat China er in 2017 zelfs mee instemde om de DEA toe te staan kantoren te openen buiten de hoofdstad Beijing. De verwachtingen waren hooggespannen voor een kantoor met twee agenten in Guangzhou, een belangrijk centrum voor handel en georganiseerde misdaad, en een soortgelijke buitenpost in Shanghai, het financiële centrum van het land.
AP: “Maar een Amerikaanse ambtenaar die bekend is met de sluitingen en die op voorwaarde van anonimiteit met de AP sprak om een gevoelige diplomatieke kwestie te bespreken, zei dat de medewerking van China grotendeels alleen in naam was en dat de agenten die aan de veldkantoren waren toegewezen problemen hadden met het verkrijgen van visa en talrijke beperkingen omdat de betrekkingen tussen de VS en China verzuurden.”
China schortte de samenwerking op het gebied van drugsbestrijding in 2022 op als vergelding voor het bezoek van toenmalig Parlementsvoorzitter Nancy Pelosi aan Taiwan, een zelfgeregeerd eiland dat door Beijing wordt opgeëist. Deze inspanningen leken recentelijk echter te verbeteren na de ontmoeting van president Joe Biden vorig jaar in San Francisco met zijn Chinese tegenhanger Xi Jinping.
Milgram van de DEA reisde in januari naar China met Todd Robinson, de hoogste drugsbestrijdingsambtenaar van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Een paar maanden later arresteerden de autoriteiten in Peking een Chinees die de VS was ontvlucht nadat hij was genoemd in een aanklacht van de federale rechtbank van Los Angeles wegens handel in fentanyl.
Milgram heeft steeds meer benadrukt hoe zo'n samenwerking zou kunnen helpen bij het verstoren van China's handel in precursoren en zijn rol als magneet voor het wereldwijd witwassen van illegale drugsgelden.
“Dit werk is tot nu toe constructief geweest, maar ik denk dat het nog te vroeg is om te weten of we de resultaten zullen zien die we willen zien,” vertelde Milgram eerder dit jaar aan een panel van het Congres. “Als we de stroom precursoren vanuit China kunnen stoppen, kunnen we een significante impact hebben.”
China wilde geen commentaar geven op wat het een interne zaak van de DEA noemde. Liu Pengyu, een woordvoerder van de Chinese ambassade in Washington, prees echter de recente samenwerking tussen de twee landen op het gebied van fentanyl, waarbij hij verwees naar het recente bezoek van een delegatie onder leiding van de directeur-generaal van het Chinese Narcotics Control Bureau aan het DEA hoofdkantoor.
“China hoopt dat de VS en China in dezelfde richting kunnen samenwerken en de pragmatische samenwerking op het gebied van drugsbestrijding kunnen voortzetten op basis van wederzijds respect, het omgaan met verschillen en wederzijdse voordelen.
De 14 kantoren die de DEA wil sluiten zijn samen goed voor meer dan 100 agenten en werknemers, waaronder enkele in Rusland, Cyprus en Indonesië, waar bloeiende criminele onderwerelden leven die banden hebben met Latijns-Amerikaanse kartels die het grootste deel van de cocaïne, methamfetamine en fentanyl smokkelen die in de VS wordt verkocht.
Andere kantoren die worden gesloten zijn: Bahama's, Egypte, Georgië, Haïti, Kazachstan, Mozambique, Myanmar, Nicaragua en Senegal. Milgram kondigde ook plannen aan om kantoren te openen in Albanië en Jordanië.
De acties komen 18 maanden na een externe evaluatie van de wereldwijde voetafdruk van de DEA die volgde op een onderzoek van AP naar een buitenlands corruptieschandaal rond José Irizarry, een in ongenade gevallen voormalige DEA-agent in Colombia die bekende miljoenen dollars te hebben afgeroomd van witwasoperaties voor drugsgeld om een wereldwijde joyride van feesten en prostituees te financieren.
In die evaluatie werd opgemerkt dat het nu 50 jaar oude agentschap nog nooit zo'n beoordeling had uitgevoerd om veranderende bedreigingen te weerspiegelen en werd een “herverdeling” van middelen aanbevolen om fentanyl te bestrijden.
Vier van de te sluiten kantoren - de Bahama's, Haïti, Myanmar en Nicaragua - bevinden zich in landen die, samen met China, door het Witte Huis zijn aangewezen als belangrijke drugsproducerende of doorvoerzones.
Andre Kellum, die in 2021 met pensioen ging als regionaal directeur voor Afrika, was vooral kritisch over de sluiting van het kantoor in Senegal, waar een elite-eenheid van de lokale politie, opgeleid en doorgelicht door de DEA, achter tientallen grote arrestaties zat. Nauwe banden met de autoriteiten in Mozambique, waar de DEA in 2017 een kantoor opende, waren de sleutel tot het inrekenen van de grootste drugshandelaar van Brazilië.
“Dit is kortzichtig,” zei hij. “Die relaties zijn cruciaal en worden niet gemakkelijk heropgebouwd.”
William Warren, voormalig regionaal directeur van de DEA in het Midden-Oosten, merkte op dat het agentschap ook kan fungeren als een vitale extra set Amerikaanse ogen in landen die broeinesten zijn van wapensmokkel, mensenhandel en terroristische groeperingen.
“De DEA is een krachtvermeerderaar voor de nationale veiligheid,” zei hij ”Het gaat niet alleen om het in beslag nemen van drugs. De aanwijzingen, informatie en inlichtingen die de DEA doorgeeft aan andere federale agentschappen zorgen ervoor dat Amerikanen beschermd zijn tegen allerlei bedreigingen.”
Terwijl Mexico en China de belangrijkste bronlanden zijn voor fentanyl en aan fentanyl verwante stoffen die rechtstreeks naar de Verenigde Staten worden verhandeld, is India in opkomst als bron voor afgewerkt fentanylpoeder en fentanylprecursorchemicaliën. De illegale drugsmarkt van het Verenigd Koninkrijk is niet langer afhankelijk van China, aangezien de binnenlandse fentanylproductie in de plaats komt van de invoer.
