Als de feiten het narratief niet volgen, dan schatten we ze toch gewoon?
Vroeger checkten factcheckers de feiten, maar met corona werd die werkwijze veranderd. Voortaan werd er vertrokken van de gewenste uitkomst, en werd er gezocht naar hoe men aan die uitkomst kon komen. Een voorbeeld: een egoïstische dommerik schreef op Facebook: 'Mondmaskers werken niet.' Factcheckers moesten aan de uitkomst 'Mondmaskers werken wel' geraken zodat ze diezelfde egoïstische dommerik van Facebook konden bannen, en ze zochten tot ze konden bewijzen dat die mondmaskers wel werken. Tegenwoordig wordt dezelfde werkwijze toegepast bij al wat met klimaatverandering te maken heeft.
Op ‘Knack’ lazen we nu wel een heel bijzondere factcheck. Er ging een post rond op social media die stelde dat windmolens zo’n 2.700 liter olie bevatten, en dat die jaarlijks moet vervangen worden. De ‘factcheck’ samengevat: “Berichten online stellen dat windmolens om de 8 tot 12 maanden zo’n 2700 liter olie nodig hebben die jaarlijks vervangen moet worden. Dat klopt niet. Experten schatten dat ze max. 1500 l olie gebruiken, de olie wordt slechts om de 3 tot 7 jaar vervangen.”
Wij vonden dat een beetje gekjes. Hoezo, ‘schatten’? Stel dat we morgen de olie van onze auto zelf willen verversen, dan bellen we toch ook niet naar pakweg een frituuruitbater om een schatting te maken hoeveel olie er in moet, en hoe vaak die vervangen moet worden? Waarom schatten: er bestaan daar concrete cijfers over. In het onderhoudsboekje vinden we terug dat er 4,6 liter in moet, en dat deze ofwel om de twee jaar, ofwel om de 30.000 kilometer moet vervangen worden.
Natuurlijk bevat niet iedere windmolen evenveel olie. Maar de schatting van de experten in Knack, zitten er met hun ‘maximaal 1.500 liter’ glad naast, zo leren we al snel. Protecta Solutions, een bedrijf dat onder andere onderhoudswerken aan windmolens uitvoert: “Een windmolen op zee bevat ongeveer 2000 liter ‘gear olie’ en 500 liter hydraulische olie. De olie wordt normaal om de zeven jaar ververst – tenzij er zich een lek of ander probleem voordoet natuurlijk. Wel vervangen de technici jaarlijks de filters in de machinekamer van de molen, waarbij er vaak kleine olielekken voorkomen.”
2.000 liter ‘gear olie’ en 500 liter hydraulische olie dus. Dat maakt in totaal 2.500 liter. Dat komt eigenlijk dichterbij de ‘leugen’ 2.700 liter, dan bij de schatting van ‘maximaal 1.500 liter’.
En hoe vaak moet die olie dan wel ververst worden? Dat antwoord vinden we eveneens bij Protecta Solutions, maar eveneens bij ExxonMobile, een fabrikant van smeermiddelen voor onder andere windmolens.
De ‘schatting’ van de ‘experten’ van ‘om de drie tot zeven jaar’ is inmiddels achterhaald, zo blijkt: fabrikanten van smeermiddelen zitten ook niet stil als het om de ontwikkeling van die smeermiddelen gaat: “Ons nieuw product Mobil SHC Gear 320 WT gaat minimaal tien jaar mee voordat het moet worden vervangen. En misschien gaat het nog langer mee, maar de garantieperiode is tien jaar.”
Zo moeilijk was het dus niet om aan concrete cijfers te geraken...
