Begin oktober 1995. Na een proces van negen maanden heeft de 48-jarige Orenthal James ‘OJ’ Simpson de rechtbank van Los Angeles als een vrij man verlaten.
Na amper vier uur beraadslaging kwam de jury van tien vrouwen en twee mannen maandag tot een verdict waarvan de uitspraak op last van rechter Lance Ito met een dag vertraging werd bekend gemaakt.
Bij het voorlezen van het vonnis barstten de familieleden van de slachtoffers, Nicole Brown Simpson en de met haar bevriende Ronald Goldman, in tranen uit.
Heel Amerika zat toen voor de tv of aan de radio gekluisterd toen de zwarte voorzitster van de jury het verdict van de jury voorlas. HBVL toen: “Helikopters raasden boven het gerechtsgebouw en de politie had in de straten van Los Angeles wegversperringen opgezet - als voorzorg voor mogelijke rellen.”
Een zichtbaar gespannen OJ Simpson kon dinsdagochtend even na tien uur opgelucht adem halen nadat het verdict van de jury was voorgelezen. De voormalige sportheld viel in de armen van zijn advocaat Johnnie Cochran die met citaten van Cicero en een ferme uithaal naar de politie van Los Angeles vorige week zijn cliënt in een vurig slotpleidooi verdedigde.
Zichtbaar was de teleurstelling op de bank van de openbare aanklagers, vooral op het gezicht van hoofd openbare aanklager Marcia Clark.
OJ verliet dus de rechtbank en vertrok onder escorte naar huis. Amerika mag zich intussen opmaken om de OJ-kater te verwerken.
Mocht OJ Simpson dinsdag schuldig bevonden zijn aan moord met voorbedachte rade op zijn voormalige echtgenote en haar vriend op 12 juni 1994, dan zou hem dit levenslange gevangenisstraf kunnen gekost hebben. Naarmate de zaak vorderde, leek het dikwijls meer dan een ordinair moordproces.
HBVL: “Deze rechtszaak handelde niet alleen over moord. Het ging over roem en weelde, liefde en haat, kwestbare ego's en brute macht. Het Amerikaanse gerechtelijke systeem, de media, het geweld binnen het gezin, racisme en seksisme stonden even vaak als beschuldigde OJ Simpson in de beklaagdenbank.”
Orenthal James Simpson klom van een arme buurt in San Francisco op tot de sjieke wijken van Los Angeles - enkel met de hulp van zijn charme, zijn goed voorkomen en een stel benen die hem in het Amerikaanse voetbal een fortuin opleverden. Zijn openbaar leven kon alleen maar afgunst opwekken: voetbalheld, bekendheid door het maken van reclamefilms voor een autoverhuurbedrijf en de status van een rockster voor rollen in de ‘Naked Gun’-films.
HBVL: “Achter de gordijnen van de villa in Brentwood speelden zich andere taferelen af. Achter zijn fysieke kracht en zijn persoonlijkheid ging een psychologisch zwakke man schuil, zei het openbaar ministerie tijdens het proces. Hij werd vertreerd door jaloezie, geplaagd door woede, geneigd om zichzelf in iedere situatie onder controle te houden. Hij was een tijdbom.”
Volgens de openbare aanklager ontplofte die bom op 12 juni 1994.
De verdedigers van ‘the Juice’ hielden het bij de eenvoudige stelling dat hun cliënt die avond niet op de plaats van de misdaad, waar Nicole en Ronald met een gekarteld mes werden omgebracht, kon geweest zijn. Op die plek werden wel voetafdrukken met zijn schoenmaat gevonden, waren er bloeddruppels die genetisch met OJ's bloed overeenkwamen en lag er een handschoen die identiek was aan de handschoenen die Nicole voor hem had gekocht.
In het huis van Simpson zelf werd de tweede handschoen gevonden - met bloed dat genetisch met zijn bloed en dat van de twee slachtoffers overeenkwam. Er lagen bloeddruppels op zijn oprit en een paar bebloede sokken in zijn slaapkamer. Nog meer bloed was er in de witte Ford Bronco waarmee OJ met een vriend aan het stuur enkele dagen na de begrafenis van Nicole voor de politie op de vlucht ging, in een hallucinante achtervolging die live op tv te volgen was.
Handschoen
OJ won het proces met de handschoen. Assistent-aanklager Christopher Darden hoopte op een "groot moment", ondanks dat hoofdaanklager Marcia Clark fel tegen het idee was en vond dat het DNA en de bonnetjes genoeg waren om hem te veroordelen.
De handschoenen waren volgens de aanklager van vorm veranderd door het voortdurend invriezen en ontdooien voor bewijskrachtige doeleinden, en men was bang dat het te riskant zou zijn om te proberen een handschoen aan te brengen over nog een paar sanitaire handschoenen die eronder gedragen werden.
Maar tijdens het proces, op 15 juni 1995, overtuigden de advocaten van de verdediging, Johnnie Cochran en F Lee Bailey, de heer Darden ervan om de demonstratie te geven (in de overtuiging dat de handschoenen niet bij elkaar zouden passen) - en de deal was beklonken.
Dit werd een van de bepalende momenten in het proces - en het is dé reden voor de daaropvolgende vrijspraak van de voormalige NFL-ster. De heer Cochran zei ooit tegen de jury: "Als het niet past, moet je vrijspreken".
In 2012 beschuldigde Darden Cochran ervan met de voering van de handschoenen te hebben geknoeid om ervoor te zorgen dat de dramatische blunder de zaak in het voordeel van de verdediging zou doen uitvallen.
"Ik denk dat Johnnie de voering heeft gescheurd," vertelde hij aan Reuters. "Er zaten wat extra scheuren in de voering zodat OJ's vingers niet helemaal in de handschoen konden. Een deurwaarder vertelde me dat.”
Darden verdedigde zijn beslissing later om OJ de handschoenen te laten passen en beschreef de scène als "een van de beste scènes in de rechtszaal in de Amerikaanse geschiedenis (...) De handschoen paste wel; laat iedereen er ruzie over maken, dat is oké."
Hotel
Het proces heeft van bij de selectie van de jury tot het verdict meer dan een jaar geduurd. HBVL: “Heel die tijd werden de juryleden als ordinaire gevangen in een dure hotelkamer opgesloten.”
De zaak van openbare aanklaagster Marcia Clark steunde niet op directe getuigen, enkel op indirect bewijsmateriaal (circumstantial evidence). OJ had een motief en liet letterlijk een spoor van bloed na, zo redeneerde Clark.
De verdediging was duidelijk: OJ Simpson was niet schuldig. Volgens de advocaten van Simpson was hun cliënt het slachtoffer van de racistische blanke politieagent Mark Furhman die al van in 1985 op de loer lag om OJ erbij te draaien. Fuhrman moest tien jaar geleden al uitrukken bij een uit de hand gelopen tussen de zwarte OJ en zijn blanke vrouw Nicole.
De jury heeft de stelling van Johnnie Cochran en Robert Shapiro gevolgd en OJ vrijgesproken van de meest beruchte dubbelmoord van de eeuw.
OJ Simpson heeft heel de tijd van zijn proces niet bepaald eenzaam moeten doorbrengen. Van bij de aanvang van de rechtzitting heeft hij vijf dagen per week iedere ochtend zijn gevangenisplunje voor een fijn maatpak mogen ruilen om dan in een privé-bestelwagen naar de Criminal Courts Building vervoerd te worden. Iedere dag kon hij zo op nauwelijks enkele meters van zijn advocaten, familie en vrienden doorbrengen.
HBVL: “Iedere avond bij zijn terugkeer naar zijn cel in Eenheid 1750 van de Los Angeles County Gevangenis kreeg hij een warme maaltijd en kon hij twee uur op zijn home-trainer oefenen of tv kijken. Hij mocht ook onbeperkt gebruik maken van de betaaltelefoon die in zijn cel geïnstalleerd was.”
Heel die tijd mocht hij in een speciale glazen ontvangstruimte bezoek ontvangen - iets waarop minder bekende gevangenen geen recht hebben. De bezoekers van OJ moesten dan ook niet zoals vrienden en familie van ordinaire gevangenen, in een lange rij aanschuiven om hun veroordeelde vader of zoon te bezoeken.
Maar net als voor alle andere gevangenen, ging voor OJ Simpson ook om acht uur het licht uit. Iedere ochtend rond zes uur werd hij gewekt - om op tijd klaar te zijn voor de rechtszitting.
Cipiers verklaarden in de Los Angeles Times dat Simpson moeite had met zijn geïsoleerd bestaan in de gevangenis - hij was de enige gevangene in zijn blok en werd beschouwd als een K-10, waarmee gevangenen die te gevaarlijk of te kwetsbaar zijn, worden aangeduid.
Hoewel veel gevangenen een uitzonderingsbehandeling vragen, krijgen ze die niet altijd ingewilligd. Zo wordt het verzoek om een home-trainer vaak op basis van veiligheidsredenen afgewezen.
Racist
Louis De Lentdecker, gerechtelijk verslaggever, is resoluut. “Simpson is vrij dankzij het mediacircus rond het proces. De Amerikaanse televisie heeft de openbare mening opgezweept, verder en verder, elke dag meer. Die juryleden durfden gewoon niet anders dan met een onschuldig terug te komen. Geen enkel mens is in staat om tot een sereen verdict te komen als een hele natie op je vingers staat te kijken.”
De vrijspraak van OJ noemt hij een typisch voorbeeld van omgekeerd racisme. “Iedereen is een racist. Elk van ons, blank en zwart. Dit was een overwegend zwarte jury, ik had niets anders dan een vrijspraak verwacht.”
De vraag of de uitspraak goed of slecht is, is niet aan de orde. O.J. Simpson is onschuldig. De jury heeft gesproken.
foto screenshot YouTube 9News RV
