De zaak Sanda Dia is nog niet helemaal voorbij.
In het democratische België is er de scheiding der machten. Je hebt:
- De wetgevende macht die de wetten maakt. Bijvoorbeeld: het parlement
- De uitvoerende macht die zorgt voor de toepassing van de wet. Bijvoorbeeld: de regering
- De rechterlijke macht die zorgt voor de bestraffing van misdrijven en het oplossen van geschillen.
De rechterlijke macht staat volledig los van de twee andere machten. Rechters kunnen de wetten niet veranderen. Maar parlement en regering mogen zich ook niet bemoeien met de oordelen die de rechters uitspreken. Hun uitspraken moeten wel overeenstemmen met wat de wet zegt.
Je zou kunnen zeggen dat de vierde macht is: de pers. Een basisvoorwaarde voor democratie is dan ook de persvrijheid én de vrijheid voor het hebben en uiten van je mening, het recht op vrije meningsuiting.
En dan heb je nog zoiets als de Hoge Raad voor de Justitie (HRJ), een Belgische overheidsinstantie die op 1 maart 1999 werd opgericht in een poging om het vertrouwen van de burger in Belgische justitie te verbeteren na de Dutroux-affaire. De HRJ staat buiten het parlement, buiten de regering én buiten de rechterlijke orde. In maart 2021 – bijvoorbeeld – werd Minister Annelies Verlinden (CD&V) teruggefloten door HRJ over pandemiewet.
Tijdens de commissie Justitie van de Kamer bleek woensdag dat de HRJ op 15 juni zal bekijken of er een ‘bijzonder onderzoek’ moet worden gevoerd naar de zaak-Sanda Dia. In het verleden opende de HRJ zo'n ‘bijzonder onderzoek’ over de zaak-Julie Van Espen, naar het gerechtelijk onderzoek over het overlijden van Jozef Chovanec en naar de zaak-Yassine Mahi.
Het arrest van het Antwerpse hof van beroep in de zaak Sanda Dia heeft behoorlijk wat losgeweekt bij publieke opinie. Zijn de Reuzegommers er te makkelijk vanaf gekomen, is er sprake van een klassenjustitie? Dat onderzoeken is niet zo evident. Daarom is het een optie om de Hoge Raad voor Justitie om een dergelijk onderzoek te vragen. Doch, dat kan alleen gebeuren door de justitieminister of door de voltallige Kamer.
Bij een ‘bijzonder onderzoek’ wordt er bekeken hoe een bepaald dossier werd behandeld en of er verbeteringen mogelijk zijn voor de werking van justitie. Op de website van HRJ klinkt dat als volgt: “Een bijzonder onderzoek probeert structurele problemen op te sporen en voorstellen te doen om hieraan te verhelpen; het oogmerk is niet om verantwoordelijkheden van individuen aan te duiden.”
Het lijkt erop dat de zaak Dia nog niet helemaal is afgesloten.
