Vlaamse zorgsector krijgt extra eindejaarspremie.
Het is een jaar vol uitdagingen voor het zorgpersoneel in Vlaanderen, maar er komt goed nieuws uit het kabinet van Vlaams minister van Welzijn Caroline Gennez (Vooruit). Waar het eerst leek alsof Vlaamse zorgmedewerkers met een lager eindejaarspremie zouden moeten vrede nemen, werd op de valreep alsnog 27,5 miljoen euro vrijgemaakt om hen gelijk te stellen met hun federale collega’s. Een kerstbonus met een stevig rood strikje.
Een scheve situatie rechtgezet
De kwestie zorgde de afgelopen weken voor behoorlijk wat wrevel in de Vlaamse zorgsector. Terwijl medewerkers in federale instellingen jaarlijks een extra premie ontvangen bovenop hun eindejaarspremie, dreigden Vlaamse zorgverleners met lege handen te blijven zitten. Die ongelijkheid, in een sector die al jaren kreunt onder de werkdruk, schoot vakbonden en personeel in het verkeerde keelgat.
De geschiedenis leert ons echter dat acties soms lonen. Minister Caroline Gennez kondigde aan dat er dit jaar toch een toeslag van 465 euro bruto per voltijdse medewerker bijkomt. Het gevolg: ongeveer 70.000 zorgmedewerkers kunnen alsnog rekenen op een premie die gelijk is aan die van hun federale collega’s.
“We kunnen niet verwachten dat onze zorgverleners het beste van zichzelf geven zonder dat we hen respecteren en correct belonen,” liet Gennez optekenen. En terecht, want zonder die extra middelen zou Vlaanderen opnieuw een punt verliezen in de competitie om zorgpersoneel aan boord te houden.
Crisisoplossing of structurele verandering?
De oplossing voor dit jaar is duidelijk, maar de vraag blijft: wat gebeurt er volgend jaar? De huidige premie is opnieuw een eenmalige maatregel, al heeft Gennez aangegeven dat ze deze toeslag structureel wil maken. Om dat te realiseren, moet ze echter nog de broodnodige steun vinden binnen de Vlaamse regering, waar de begrotingsruimte allesbehalve groot is.
Voor dit jaar werd 27,5 miljoen euro vrijgemaakt, een stevige som, maar peanuts in vergelijking met de noden van de sector. Vakbonden blijven hameren op de structurele verloning en betere werkomstandigheden voor zorgpersoneel, want het personeelstekort blijft nijpend. De druk om hierin te investeren groeit, zeker nu de vergelijking met federale collega’s pijnlijk duidelijk maakt dat Vlaanderen achterop hinkt.
Applaus was gratis, maar waardering kost geld
De coronacrisis bracht de cruciale rol van de zorgsector pijnlijk in beeld. Met applausacties en hartjes op sociale media werden zorgverleners in de bloemetjes gezet, maar tastbare verbeteringen bleven te vaak uit. Het was pas na massale druk dat er in 2022 een eerste toeslag kwam op de eindejaarspremie. Toen werd nog gesproken van een eenmalig extraatje als dank voor de inspanningen tijdens de pandemie. Maar de werkdruk is sindsdien amper gedaald, en het respect in de vorm van verloning bleek moeilijk te consolideren.
"Een sector die structureel ondergewaardeerd wordt, heeft geen baat bij symbolische kruimels," klonk het tijdens recente acties van de vakbonden. En daar zit waarheid in: het vertrouwen van zorgmedewerkers wordt niet gewonnen met ad-hocoplossingen, maar met een degelijk loonbeleid en realistische werkvoorwaarden.
De cijfers op een rij
De premie van 465 euro bruto geldt voor voltijdse medewerkers. Met meer dan 45.000 voltijdse equivalenten in de Vlaamse zorginstellingen komt dit neer op een flinke bonus voor in totaal zo’n 70.000 zorgmedewerkers. Voor deeltijdse krachten zal de toeslag naar rato worden uitbetaald, maar het blijft een welkome aanvulling voor een sector waar financiële waardering te vaak ontbreekt.
Het grote plaatje
Hoewel de premie een stap in de goede richting is, blijft het slechts een pleister op een gapende wonde. De zorgsector kampt met structurele uitdagingen: personeelstekorten, hoge werkdruk en weinig aantrekkelijke loonvoorwaarden. Als Vlaanderen echt wil concurreren met de federale instellingen en private zorgbedrijven, zal de Vlaamse regering verder moeten kijken dan een eenmalige premie.
Voor Caroline Gennez is het cruciaal om in 2024 de beloftes waar te maken en werk te maken van een structurele premie. Dat wordt een pittige uitdaging, maar een die ze moet aangaan als Vlaanderen zijn zorgpersoneel wil behouden en aantrekken. Want zonder hen geen zorg, en zonder zorg geen samenleving die standhoudt.
(Bert Van Den Broucke/Photo News)
