De Belgische Mededingingsautoriteit (BMA) heeft huiszoekingen uitgevoerd in de sector van de persdistributie, onder meer bij uitgever DPG Media. Er zijn vermoedens dat er verboden afspraken werden gemaakt in de aanbestedingsprocedure voor een nieuw contract om kranten en tijdschriften te leveren.
Die Belgische Mededingingsautoriteit heeft huiszoekingen uitgevoerd bij een onderneming ‘actief in de distributie van gedrukte media’ en bij een persuitgever. Dat meldde de autoriteit dinsdag. Dit gebeurde op grond van informatie die wijst op een mogelijk overtreding van de wet.
De concurrentiewaakhond noemt de bedrijven niet bij naam, maar zegt dat ze huiszoekingen heeft gedaan bij een onderneming actief in de distributie van gedrukte media en bij een persuitgever.
Een woordvoerster van uitgever DPG Media bevestigt aan Belga dat de Mededingingsautoriteit gisteren langsgeweest is, maar kan geen verdere informatie geven. Een huiszoeking is nog maar een eerste stap in een onderzoek. De BMA spreekt zich niet uit over de duur van het onderzoek.
Belga: “Het vermoeden bestaat dat de bedrijven onder meer concurrentiegevoelige informatie hebben uitgewisseld over de distributie van kranten en tijdschriften. Een huiszoeking is nog maar een eerste stap in een onderzoek. De BMA spreekt zich niet uit over de duur van het onderzoek.”
BMA: "Op basis van deze informatie bestaat het vermoeden dat de ondernemingen in kwestie mogelijks betrokken zijn bij afspraken of onderling afgestemde feitelijke gedragingen met betrekking tot de aanbestedingsprocedure voor de dienstenconcessie voor de bezorging van erkende kranten en tijdschriften in België voor de periode 2023-2027. Daarnaast bestaat het vermoeden dat deze bedrijven concurrentiegevoelige informatie hebben uitgewisseld met betrekking tot de distributie van kranten en tijdschriften."
Op 31 maart vorig jaar besliste de Belgische Staat om een openbare aanbesteding uit te schrijven voor de gunning van een nieuwe dienstenconcessie voor de uitreiking van kranten en tijdschriften voor de periode 2023-2027.
Bij postbedrijf bpost loopt momenteel een intern onderzoek naar mogelijke wanpraktijken rond de concessie voor de krantendistributie. In dat verband zette CEO Dirk Tirez eind oktober tijdelijk een stap opzij.
De Belgische Mededingingsautoriteit (BMA) is een onafhankelijke administratieve instantie die bijdraagt tot het definiëren en toepassen van een mededingingsbeleid in België. Concreet vervolgt de BMA mededingingsbeperkende praktijken, zoals kartels en misbruiken van machtspositie, en ziet toe op de voornaamste fusies en overnames. Sinds 22 augustus 2020 beteugelt de BMA ook misbruiken van economische afhankelijkheid. De BMA werkt samen met de mededingingsautoriteiten van de Lidstaten van de Europese Unie en de Europese Commissie binnen het Europees Mededingingsnetwerk (ECN).
BMA: “De duur van een onderzoek zal afhangen van verschillende factoren, waaronder de graad van complexiteit van de zaak, de medewerking van de betrokken ondernemingen met de BMA en de uitoefening van de rechten van verdediging."
Kamerlid Michael Freilich (N-VA) kent het dossier zeer goed. Freilich eerder op zijn website: “Volgens een interne audit bij bpost zou het bedrijf getracht hebben om samen te spannen om de prijs voor het krantencontract van de overheid op een oneerlijke manier te verhogen. Maar hoe zou dat dan in zijn werk zijn gegaan? Nader onderzoek en verschillende vertrouwelijke gesprekken binnen het wereldje van de krantenbedeling brengen volgende aannemelijke piste naar voren.”
“De samenzwering zou zijn roots vinden in een ander aspect van de krantenbedeling, namelijk de distributie van perstitels aan dagbladhandels en kiosken. Een paar jaar geleden kocht bpost AMP over, het bedrijf dat instaat voor deze distributie naar de winkels. Gezien het dalende volume van gedrukte perstitels wordt het gestaag duurder om de dagbladhandaars te bevoorraden. De vaste kostprijs moet namelijk gedeeld worden onder steeds minder kranten.”
"Bpost zou de uitgevers echter een mooie deal hebben voorgeschoteld, het bedrijf zou de prijs voor de levering aan de winkels handhaven en dus de meerkost zelf financieren. De uitgevers zouden in ruil de cijfers van het aantal bedeelde kranten en tijdschriften bij de mensen thuis verbloemen. Het postbedrijf krijgt namelijk een vaste vergoeding van de overheid per gebusd exemplaar. Als er meer stuks worden bedeeld dan kan bpost er ook meer geld voor vragen. Dat verbloemen van de cijfers zou gebeuren via de zogenaamde ‘reserve’ die met elke bedeling meegaat. Een postbode krijgt op zijn ronde een vast percentage extra kranten en magazines mee voor in het geval er iets zou gebeuren zoals beschadiging door regen of verlies."
"Het is voornamelijk de PS die het contract fel verdedigde bij de vorige begrotingsronde. De vakbonden bij de post staan sterk en zouden het de socialisten nooit vergeven als er een mes in de subsidie zouden worden gezet. Uiteraard moet de vraag gesteld worden of het eerlijk is dat 11 miljoen Belgen moeten betalen voor de bedeling van magazines en kranten aan van 400.000 adressen?"
"De reden die de overheid opgeeft om de subsidie in stand te houden is om de ‘pluriformiteit’ van de pers te garanderen. M.a.w. een ondersteuning voor de mediawereld. Maar als dat de ware reden zou zijn (en niet om het overheidsbedrijf financieel te ondersteunen) dan zouden ook de dagbladhandelaars een subsidie ontvangen voor elk uitgereikt exemplaar (wat het geval is in Frankrijk) en zouden ook online media ondersteuning genieten."
"Aangezien de uitgevers onrechtstreeks genieten van deze subsidie bestaat er bijkomend ook de vrees dat de onafhankelijkheid van diezelfde pers in het gedrang komt. Een krantenbaas is al sneller geneigd positief te berichten over een coalitie die het systeem in stand wil houden dan voor partijen die het afgeschaft willen zijn. Wiens brood men eet, diens brood men spreekt, nietwaar? De ironie is mij trouwens niet ontgaan hoe kranten vaak moord en brand schreeuwen over onzinnige subsidies maar zelf doodleuk aan de uier van de overheid hangen."
"Dat een regering die zichzelf ‘de meest groene ooit’ noemt, een vervuilend product subsidieert toont trouwens de hypocrisie van deze regering. Miljoenen tonnen papier, duizenden liters vervuilende inkt en miljoenen afgelegde kilometers met busjes en vrachtwagens. Daar geeft de overheid dus subsidies aan. Een regering die eerder al gascentrales ging subsidiëren kan hier natuurlijk mee wegkomen…"
"Zoals ik al vaker aankaart is deze concessie, die de overheid om de 5 jaar uitschrijft, op maat geschreven van bpost, (waar ze trouwens zelf meerderheidsaandeelhouder van is). Zo moet wie de aanbesteding binnenhaalt kunnen aantonen dat het reeds een miljoenenomzet draait (een nieuwe speler is dus uitgesloten) en moet het bedrijf werken met vast personeel in plaats van met zelfstandigen (hiermee sluit je de vele pakjesbedrijven uit). En als klap op de vuurpijl wordt de uitvoerder pas jaarlijks na de bedeling, en niet maandelijks, uitbetaald waardoor de nieuwe speler ook nog eens verplicht is om alle investeringen te pre-financieren. Het is dus duidelijk waarom enkel bpost kan intekenen voor dit contract."
"Volgens bedrijven die in het buitenland de aan-huis bedeling verzorgen van perstitels zou de reële vraagprijs in België (bij een faire aanbesteding) ergens tussen de 45 en 50 cent per stuk bedragen. Aangezien bpost weet dat het de enige kandidaat is, kan ze een pak meer vragen en komt ze daar ook mee weg. Wie de honderden miljoenen euro’s mag betalen is de belastingbetaler."
"Je zou zelfs kunnen stellen dat de collusie bij bpost in de hand wordt gewerkt door onze federale overheid. Doordat bpost op voorhand weet dat ze het contract gaat binnenhalen omdat de concurrentie geen kans maakt, kan ze het zich veroorloven om de prijs maximaal op te drijven en zelf dacht dat het zich oneerlijke praktijken kon veroorloven."
Freilich tot slot: "De enige conclusie die nu nog rest, is dat heel dit systeem op de schop moet. Hoe sneller hoe liever."
