Onrealistisch, maar niet onmogelijk.
Gezien de feiten en het delicate aspect van het dossier is het weinig waarschijnlijk dat Dutroux ooit vrij komt. Om vrij te kunnen komen, moet hij de strafuitvoeringsrechtbank overtuigen. Dutroux heeft net als elke gevangene het recht om elk jaar een aanvraag te doen om onder voorwaarden vrij te komen. Dutroux deed dat een eerste keer in 2013, maar dat verzoek werd toen afgewezen, een later verzoek eveneens.
Na de vrijlating van Michele Martin in 2012 werd onder druk van de publieke opinie de wet aangepast. In plaats van 3 moeten nu 5 rechters bij de strafuitvoeringsrechtbank beslissen of iemand onder voorwaarden vervroegd vrij mag komen of niet. Bovendien moeten de 5 rechters unaniem deze beslissing nemen.
Zij moeten rekening houden met de gruwelijkheid van de feiten, de persoonlijkheid van de dader en of er een kans bestaat of hij - of zij - zou hervallen. Ondertussen zit Dutroux in de gevangenis van Ittre. We krijgen niet vaak beelden van publieksvijand nummer één te zien. Er circuleert nu een video op Facebook van het VTMnieuws waarop een zielige oude man te zien is die zich wat amuseert, terwijl hij door de cipiers wordt uitgelachen.
In 2017 kreeg Dutroux een nieuwe raadsman, Bruno Dayez, die tot doel heeft om Dutroux in 2021 vrij te krijgen. Hij heeft nieuwe psychiatrische anlayses aangevraagd en wil naar verschillende universiteiten trekken om een ‘debat zonder scheldwoorden’ te voeren over het verdedigen van onverdedigbaren. Met deze theoretische vraagstelling kunnen velen zich misschien nog wel vinden, maar Dayez kan nog op weinig begrip rekenen als hij over de nabestaanden van de slachtoffers praat. “Nabestaanden zijn op zoek naar gerechtigheid,” zegt Dayez, "ze verlangen naar innerlijke rust. Ze besefffen dat ze zich diep van binnen nooit tevreden kunnen stellen met iemand die levenslang vastzit.”
Dayez schreef een er een felomstreden boek over: “Pourquoi libérer Dutroux” (waarom Dutroux vrij moet komen). Kort na de publicatie kreeg Dayez politiebescherming omdat hij meermaals met de dood werd bedreigd. Ondanks die bedreigingen blijft hij wel zijn boek verdedigen: “Mijn boek is een intellectueel werk, dat moet mensen aan het denken zetten”, zegt Dayez. “Ze mogen het ermee oneens zijn, maar mijn boek is geen provocatie.” Wat een provocatie op zich is.
Dutroux is en zal een litteken blijven voor ons land, maar de zaak leidde wel tot de grote politiehervorming in 1997 omdat mogelijks falen, of de inefficiëntie van de ordehandhaving, in vraag werd gesteld. En dat is net wat de zaak Dutroux telkens opnieuw doet: in vraag stellen, het legt taboe-onderwerpen op tafel, vragen waarop we geen antwoorden hebben.
Over Dutroux hoeven we ons voorlopig geen zorgen te maken, omdat we nog even tijd hebben. Voor Lelièvre moeten we wel op korte termijn een antwoord geven. Doen we dat niet, dan is Lelièvre in 2021 zonder meer, zonder controle, gewoon vrij.
Wat als we de beslissing binnen enkele jaren over Dutroux moeten nemen? Gaan we hem dan weer zogenaamd laten ontsnappen, en hopen dat er deze keer dat er geen heldhaftige boswachter in de buurt is? Bij ordediensten zou dat overigens een 'wandelgangengeheim' zijn: 'De ontsnapping van Dutroux in 1997 was geen ongeluk, het optreden van de boswachter was dat wel.'
