Schokgolven in het Europees Parlement: EVP breekt cordon sanitaire en steunt extreemrechts.
Complete consternatie in het Europees Parlement. De grootste fractie, de Europese Volkspartij (EVP), heeft een bom onder de politieke verhoudingen gelegd door onverwachts steun te verlenen aan een amendement van de extreemrechtse fractie rond het Duitse AfD, het Europa van Soevereine Naties (ESN). Hoewel het amendement uiteindelijk werd verworpen, blijft de politieke schade aanzienlijk. Vooral de sociaaldemocraten en liberalen voelen zich compleet in de rug gestoken. “Onze fractie voelt zich verraden”, fulmineerde Victor Negrescu, de Roemeense socialist die verantwoordelijk is voor de onderhandelingen over de EU-begroting.
Een sluipend verraad
De stemming betrof een cruciaal onderdeel van de begroting voor 2025 van de Europese Unie, een document met een waarde van ruim 201 miljard euro. De kwestie waar het amendement over ging? De financiering van fysieke grensinfrastructuur. Dit onderwerp ligt al jaren gevoelig in de Europese politiek, met vooral extreemrechtse partijen die pleiten voor harde grensmuren in een stijl die sterk doet denken aan de Trumpiaanse retoriek. Precies daarom is de steun van de EVP, historisch een gematigde christendemocratische fractie, zo’n schok voor de andere politieke groepen. Het ging regelrecht in tegen een eerder bereikt compromis tussen de EVP, de sociaaldemocraten en de liberalen.
Een principekwestie
Hilde Vautmans, Belgisch Europarlementslid voor Open VLD, kon haar afschuw niet onder stoelen of banken steken: “Het is schandalig dat de christendemocraten hier het cordon sanitaire doorbreken.” Voor haar, en vele andere parlementsleden, staat vast dat je over kwesties zoals grensmuren simpelweg niet samenwerkt met extreemrechts. “Zij bedoelen hun amendement in agressieve zin, zoals de muur van Trump. Daar passen wij voor,” aldus Vautmans.
Dat betekent echter niet dat de kwestie van grensbescherming taboe is. Integendeel, zelfs binnen de gematigder partijen is er een groeiende consensus dat er iets moet gebeuren aan de buitengrenzen van Europa. Maar dan wel op een humane en gecontroleerde manier, benadrukt Vautmans, zonder toe te geven aan de angstzaaiende retoriek van extreemrechts.
De diepe kloof over de EU-begroting
De commotie rond het amendement is een symptoom van diepere spanningen in de Europese begrotingsonderhandelingen. Het Europees Parlement mikt op een fors bedrag van 201 miljard euro, bijna 10 miljard meer dan waar de lidstaten, vertegenwoordigd door de Raad, zich comfortabel bij voelen. Vooral op gebieden als gezondheidszorg, landbouw, migratie en onderzoek en ontwikkeling willen de parlementsleden extra middelen vrijmaken. De dreigende kosten van de coronaherstelfondsen - tiens, wie was daar alweer verantwoordelijk voor ? - mogen volgens hen geen excuus zijn om essentiële programma’s zoals Erasmus+ of wetenschappelijke vooruitgang te korten.
