Extra pensioenvergoedingen voor de acht betrokken topambtenaren lopen op tot 5,8 miljoen euro.
Het zou best kunnen dat Herman De Croo (Open Vld) en Siegfried Bracke (N-VA) het mechanisme van de pensioenextra's niet kenden. Ze zijn/waren ‘maar’ politici; een soort van uitvoerend kunstenaars. Bij de ambtenaren daarentegen, ligt dat heel anders. Het zit in het DNA van de (top)ambtenaar om alles volgens ‘het boekje’ te doen. Ten minste als het over hem/haarzelf gaat. Een ambtenaar zal nooit of te nimmer verantwoordelijkheid nemen. Want een ambtenaar is als het ware de architect van ‘het boekje’. Een ambtenaar ‘is’ ‘het boekje’.
Toch blijven zij ook nu – geheel volgens de ongeschreven regels van de anonieme ambtenaar – geheel buiten schot. Ten minste wat hun naam betreft. De krant ‘Het Laatste Nieuws’ is gaan graven in de dossiers en komt vandaag met hoeveel ze - en voor hoe lang - kregen. Hun functie wordt vermeld, de namen blijven slechts initialen. Eén voorbeeld. We citeren ‘HLN’: “R.M. op pensioen in 2008. Was eerst adjunct-griffier, en diende daarna ook als hoofdgriffier tussen 2004 en 2007 onder het voorzitterschap van Herman De Croo (Open Vld). Opmerkelijk: R.M. publiceerde verschillende internationale studies over de privileges en voorrechten die parlementsleden genieten. R.M. heeft recht op een jaarlijks basispensioen van 62.652 euro bruto. Maar daar kwam 1.354.586 euro extra bij tussen 2008 en 2022.”
Uit de interne nota blijkt dat de 8 ambetantenaren voor 5,8 miljoen euro mochten graaien. Maar er is meer. Niet alleen De Croo en Bracke lieten zich bedienen en wisten niet waarom ze zoveel centjes op hun rekening kregen elke maand, ook hun voorgangers Charles-Ferdinand Nothomb (384.669 euro), Raymond Langendries (256.881 euro) en wijlen Jean Defraigne (315.635 euro) maakten van het onwettige systeem gebruik.
Herman De Croo (Open Vld) en Siegfried Bracke (N-VA) staan in het oog van een politieke storm. Je zou haast medelijden met ze krijgen, want ze zijn niet de enige graaiers. Met ingang van 1 januari 2023 bedraagt het brutoloon dat de parlementsleden ontvangen 8.472,16 euro per maand. Niet slecht, maar het wordt nog veel beter als je weet dat ze daar bovenop nog een belastingvrije onkostenvergoeding van 2.497,06 euro per maand krijgen. Prettig geregeld.
En ook hier is er meer. Parlementsleden worden door hun partij verplicht om maandelijks een deel van hun loon aan de partij af te dragen. Het percentage dat de parlementsleden moeten afstaan hangt af van partij tot partij. Het parlementair loon wordt echter betaald met belastinggeld en dient om het parlementslid te verlonen voor zijn/haar prestaties, en niet om politieke partijen te financieren.
En dus kunnen we Siegfried Bracke begrijpen wanneer die zich weert als een duiveltje in een wijwatervat. Hij die zonder zonde is werpe de eerste steen. “Wij zijn niet schuldig. Wij hadden recht op dat geld. Dus ga ik het ook niet wegschenken”, staat hij te roepen.
Wacht even, wegschenken? Wie gaat er bepalen hoe en en naar wie de onwettige extra's behoren te gaan? De Kamer bekijkt of ze de pensioenbonussen kan terugvorderen. Maar meteen komen de ‘maars’. “De grootste uitdaging is ervoor zorgen dat we juridisch stevig grond onder de voeten hebben”, klinkt het.
De kamer liet twee advocatenkantoren de zaak doorlichten en zij kwamen onafhankelijk van elkaar tot de conclusie dat die extra’s wel degelijk onwettig zijn. De oorspronkelijke beslissing om de uittredingsvergoedingen toe te kennen, werd in 1998 genomen door een orgaan dat daar eigenlijk helemaal niet bevoegd voor was. Dat alleen al zou voldoende moeten zijn om te zeggen dat het niet rechtsgeldig was. Dat niemand op de hoogte was, wordt twijfelachtig als je bedenkt dat in 2003 – toen De Croo Kamervoorzitter was – er een wijziging aan het systeem werd toegebracht, waarbij de vergoeding nog guller werd gemaakt. Dat klinkt als een Belgisch achterpoortje.
Doch, als het over de oplossing van het probleem gaat, wordt het zo complex, dat de graaiers wel eens de dans macabre zouden kunnen ontspringen. Blijkt dat een heel juridische kluwen in de weg staat. Het parlement stelt immers jaar na jaar haar begroting op en keurt daarbij - in principe – de extra’s van De Croo, Bracke en de ambtenaren goed. Dat is ook jaar na jaar terug te vinden, dat er geld werd uitgekeerd aan de oud-voorzitters. Voor 2023 staat er 103.000 euro in de boeken. Elk jaar werd die begroting netjes gestemd. Geen haan die ernaar kraaide.
