Polyamorie in de Vlaamse spotlights.
Ruben Van Gucht laat met zijn recente coming-out over zijn polyamoreuze relatie een wervelwind aan reacties los. Niet alleen toont de sportjournalist zich openlijk over zijn huwelijk met de Kroatische ex-hoogspringster Blanka Vlašić, hij geeft ook stof tot nadenken over de taboes die nog steeds als dikke mist boven polyamorie en open relaties hangen. Met één openhartig interview haalt Van Gucht een maatschappelijk heikel thema uit de schaduw. En meteen wordt duidelijk dat Vlaanderen nog niet helemaal rijp is voor liefdesvormen buiten de klassieke, monogame norm. De vraag is of dat moet: rijp zijn voor polyamorie?
Vlaanderen en de monogamie-mythe
In Vlaanderen, waar een duurzame liefdesrelatie volgens de publieke opinie vaak synoniem is aan monogamie, veroorzaakt polyamorie al snel gefronste wenkbrauwen. Hilde Christiaens, klinisch psycholoog én voorvechter van polyamorie zegt in ‘Het Nieuwsblad’ dat er nog veel angst leeft om voor open relaties uit te komen. “Veel mensen zijn bang voor negatieve reacties, zelfs van hun eigen familie of kinderen. De sociale gevolgen zijn reëel,” legt ze uit. Het oordeel van anderen kan destructief werken en is vaak gebaseerd op misvattingen, terwijl liefde en relaties ook buiten het klassieke ‘tweepersoonsmodel’ kunnen bloeien. Zou het?
De Schaduwkant van de schijnwerpers
Voor Van Gucht en Vlašić lijkt polyamorie een manier om hun liefde op een oprechte manier te beleven, zonder elkaar te claimen of te beknotten. De kritiek die hen ten deel valt, lijkt hen weinig te deren, hoewel Van Gucht er toch niet omheen kan dat de sociale media geregeld overkoken van veroordelende reacties. De sportjournalist wuift dat simpelweg weg: “Alles hangt af van hoeveel je je daar zelf van aantrekt.” Maar veel anderen in vergelijkbare relaties ervaren die vrijheid minder zorgeloos. Waar open relaties gebaseerd zijn op open communicatie en respect, wordt polyamorie in het publieke debat soms nog gelijkgesteld aan bedrog of losse zeden, twijfelaars en snoepers. Het zijn ook meestal mannen met meerdere vrouwen, zelden andersom.
Polyamorie: eerlijkheid of escapisme?
Van Gucht wijst erop dat zijn relatie met Vlašić allesbehalve vrijblijvend is. Integendeel, eerlijkheid en communicatie zijn de pijlers waarop hun liefde rust. “Blanka weet van mijn andere partners, en ik weet van die van haar. Maar we delen geen details; dat leidt alleen maar tot pijn.” Het idee dat polyamoreuze relaties het tegenovergestelde zijn van ontrouw, wordt door psychologen zoals Christiaens bevestigd. “Polyamorie is een keuze voor eerlijkheid, niet voor geheimzinnigheid of stiekem gedoe. Je spreekt af hoe je elkaar de ruimte geeft en waar je grenzen liggen,” vertelt ze. Polyamorie kan gezien worden als een liefdesfilosofie waarbij meerdere, volwaardige connecties mogelijk zijn zonder dat iemand wordt ‘verraden’. Ten minste, zo klinkt de theorie.
Blik op de toekomst van relaties
Het voorbeeld van Van Gucht werpt een vraag op die nog niet breed beantwoord is in de Vlaamse samenleving: kan een relatie met meerdere partners ooit even ‘normaal’ worden als de monogame standaard? Voor velen blijft de ‘koppelbril’ het enige gangbare perspectief, maar als open relaties steeds meer zichtbaarheid krijgen, zou dat beeld in de toekomst kunnen verschuiven. Van Gucht heeft met zijn getuigenis alvast een stukje van die nieuwe liefdeskaart uitgetekend. Of Vlaanderen het nu wel of niet wil toejuichen, polyamorie en open relaties hebben een plekje in het spectrum van moderne relaties veroverd, al blijft de weg naar acceptatie lang en vol hindernissen.
