Tussen dromen en regeren, gaapt een wereld van verschil.
Minister van Energie Tinne Van der Straeten komt met een plan om de overwinsten in de energiesector te belasten. Een eerlijk en goed idee, denk je? Maar daarop doe je de wereld niet draaien. Met je eergevoel, dromen en goede bedoelingen, bestuur je geen land. Ze wordt meteen teruggefloten door het kabinet van minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) die het hele plan juridisch niet haalbaar noemt.
Het is hoe dan ook geen goed idee om, wanneer je over kernenergie aan tafel zit– vanuit een zwakke positie – met energiereus Engie, je datzelfde Engie gaat afdreigen met extra belastingen. Geld uit de zakken proberen te kloppen van de tegenpartij tijdens onderhandelingen, is niet echt een geweldige onderhandelingstechniek.
Nu goed, wat is er dan wel mis het het plan van Tinne, waarvan – in alle eerlijkheid – wij vinden dat ze gelijk heeft om het te proberen?
Van der Straeten wil de brutowinst per kwartaal van dit jaar vergelijken met de brutowinst per kwartaal van vorig jaar. Als een energieproducent daar 100.000 euro of 10 procent meer winst boekt, dan zal die daar eenmalig 25 procent overwinstbelasting op moeten betalen. Maakt niet uit of de energie uit gas, steenkool, wind of kerncentrales komt.
Doch, de vraag is: “Wat is een overwinst?” Wanneer boekt een bedrijf een overwinst, of gewoon een winst. Boeken immomakelaars overwinsten omdat ze de prijzen van de huizen kunstmatig opdrijven en misbruik maken van de socio-economische situatie van een land? Waarom is het 10 procent en niet 15 procent of 5 procent? Bovendien is er zoiets als het gelijkheidsbeginsel. Waarom hoge winsten in de energiesector wel belasten en elders niet? “Als de regering hiermee doorzet en de belasting wordt aangevochten, dan riskeert ze een vernietiging door het Grondwettelijk Hof”, zegt fiscaal expert Michel Maus (VUB) in ‘Het Nieuwsblad’.
Maar er is nog een probleem met het plan van Tinne. De winsten van de bedrijven worden al belast. Je een bedrijf geen twee keer gaan belasten.
Het groene plan zorgt voor – alweer – spanningen binnen Vivaldi. CD&V-voorzitter Sammy Mahdi verwijt Van der Straeten “aankondigingspolitiek”. “Alle experten zijn het eens dat het weinig realistisch is om Engie een bijkomende heffing op te leggen met een simpele belasting. (...) Mensen verwachten dat hun hoge energiefactuur op een serieuze manier wordt aangepakt en hebben niets aan dergelijke aankondigingspolitiek”, aldus Mahdi. “De enige die Engie meer kan laten bijdragen, is Tinne Van der Straeten zelf via de nucleaire heffing. Bij mijn weten, levert Groen nog altijd de minister van Energie.”
Dat zorgt dan weer voor wrevel bij Groen. Covoorzitter van Groen, Jeremie Vaneeckhout, vindt dat minister Van der Straeten hard heeft gewerkt aan een ernstig voorstel dat juridisch niet evident is, maar wél haalbaar is. “Als Van Peteghem een eigen voorstel heeft om energiebedrijven te belasten, ontvangen we dat met open armen. Maar misschien vindt CD&V dat er geen probleem is met de overwinsten in de energiesector?”
Wat leven we toch in een heerlijk land.
