Van warme zorg naar koude cijfers: Stasi-praktijken met controlemechanismen en heropvoedingsprogramma’s.
Onze federale minister van Volksgezondheid, Frank Vandenbroucke besloot dat het genoeg is geweest met de zachte aanpak van langdurig zieken. Hij komt met een vragenlijst, een coach, een sanctie en een kliklijn om een einde te maken aan de ziektebriefjesrepubliek. Ben je - bijvoorbeeld - twee keer niet thuis voor je verplichte doktersafspraak, dan mag je meteen je uitkering op je buik schrijven.
Van ziek naar verdacht in tien weken tijd
Vanaf nu ben je na tien weken ziekte niet meer gewoon ‘patiënt’, maar officieel verdacht. Je moet dan een vragenlijst invullen over je werkvermogen. Vul je die niet in, dan gaat de financiële zweep erover. Je wordt ook opgezadeld met een ‘terug-naar-werk-coach’ – een soort morele fitnessinstructeur die je naar het loopbandje van de arbeidsmarkt probeert te sleuren. Je moet drie keer op controle bij een arts. Sla je twee afspraken over? Exit uitkering. En je mag pas opnieuw aan tafel als je netjes “sorry dokter” zegt.
Werkgevers langer laten bloeden
De werkgevers ontspringen de dans niet. Zij moeten vanaf 2025 niet één, maar drie maanden financieel meedokken als hun werknemer ziek valt. In maand twee en drie betaalt de werkgever 30 procent van de uitkering, de rest komt van het ziekenfonds. Volgens salonsocialist Frank Vandenbroucke zullen bedrijven preventief gaan denken, al ze voelen dat ziekte geld kost. Of druk zetten op de werknemer om sneller terug te keren. Liefst deeltijds. Liefst gisteren. Heerlijk, toch, een maatschappij van azijnpissers en klikspanen.
In ruil krijgen bedrijven wel een doekje voor het bloeden: geen eindeloos herhalen van gewaarborgd loon na elke comeback van twee weken. Vanaf nu geldt: eerst acht weken werken voor je opnieuw recht hebt op die heilige maand full pay. Zie het als een spaarkaart bij de bakker, maar dan met meer burn-outs.
Ziekenfondsen als loopjongens van de overheid
Ziekenfondsen worden ook op dieet gezet. Ze moeten “meer inspanningen leveren” om mensen weer aan de slag te krijgen. Doen ze dat niet? Dan snoeit de overheid genadeloos in hun werkingsbudget. De boodschap is duidelijk: van Florence Nightingale naar flexibele HR-consulent. Alleen met een glimlach en een spreadsheet.
Dokter Klik en de digitale jacht op ‘luie briefjes’
En dan is er nog het paradepaardje van het plan: de digitale kliklijn voor dokters. Voortaan komt elk ziektebriefje – vanaf juli 2025 zelfs de briefjes voor één dag – in een centrale databank terecht. Op zoek naar dokters die overmatig veel, extreem vaak of opvallend langdurig mensen thuis schrijven. Met datamining en algoritmes worden die sjoemelaars ontmaskerd. Als ze hun gedrag niet aanpassen, naar de wil van Frank, volgt een sanctie.
Daarbovenop komt een meldpunt waar werkgevers hun huisarts kunnen aangeven als die volgens hen te gretig ziektebriefjes uitschrijft. Een soort van Stazi 2.0.
Fit notes en de comeback van de arbeidsplicht
Voortaan wordt elke dokter ook parttime jobcoach. Geen “u bent ziek”, maar “wat kunt u nog wél?” Op het briefje komt geen diagnose meer, maar een suggestie van taken. Een 'fit note', noemt men dat. Voor 29 aandoeningen – denk rugklachten, depressies en andere populaire uitvallers – komt de overheid met standaardduraties en aanbevelingen. Ziek zijn wordt voortaan maatwerk, maar dan volgens het sjabloon van Vandenbroucke.
Ziek zijn mag, maar liefst in stilte én zonder kosten
Wat Vandenbroucke voorstelt, is geen gezondheidsbeleid. Het is een heropvoedingsprogramma met Excel-tabellen en controlemechanismen. Van warme zorg naar koude cijfers. De boodschap is: je bent ziek, dus je deugt niet. En je moet vooral bewijzen dat je het waard bent om nog mee te tellen in het economisch plaatje.
Wie écht niet meer kan? Die moet bewijzen dat hij op geen enkele manier meer inzetbaar is. En wie dat niet snel of correct doet? Die verliest z’n uitkering, z’n waardigheid en z’n plaats in het systeem.
(Foto: Bert Van Den Broucke/ /Photo News)
