“The money goes back to the rich.”
Elon Musk, Jeff Bezos en Bernard Arnault verdienen in een dag meer dan de gemiddelde sterveling in honderd levens. Uit een recent rapport van Oxfam blijkt dat de rijkdom van de tien rijkste mensen ter wereld in 2024 dagelijks met maar liefst 100 miljoen dollar groeide. Laat de wereld maar worstelen met torenhoge inflatie, oorlogen en een klimaatcrisis: de superrijken worden alleen maar rijker.
Biljoenen die binnenstromen
Volgens het Oxfam-rapport - dat werd gepubliceerd bij de start van het Wereld Economisch Forum in Davos - nam de gecombineerde rijkdom van alle miljardairs wereldwijd toe met bijna 2 biljoen dollar in slechts twaalf maanden. Dat is een verdrievoudiging ten opzichte van 2023. Het aantal miljardairs steeg van 2.565 naar 2.769, met als uitschieter ons eigen land: België verdubbelde het aantal miljardairs van vier naar tien. De aandelenmarkten braken records braken, en Tesla-topman Elon Musk zag zijn vermogen stijgen naar 330 miljard dollar, met dank aan de ongekende waardestijging van zijn bedrijf. Ook Jeff Bezos (Amazon) en Mark Zuckerberg (Meta)en Bernard Arnault (CEO van luxeconcern LVMH (Louis Vuitton Moët Hennessy) deden hun duit in het zakje door hun florissante beursgenoteerde giganten.
Aan de andere kant van het spectrum overleven meer dan 3,5 miljard mensen – bijna de helft van de wereldbevolking – op minder dan 6,85 dollar per dag. Het contrast kon niet schrijnender zijn.
De opkomst van erfgenamenmiljardairs
Een nieuwe generatie miljardairs staat in de rij om de troon te bestijgen. Volgens Oxfam-expert Bram Joanknecht - in 'Het Laatste Nieruws' - is dit een tijdperk waarin jonge erfgenamen de macht grijpen. "Elke miljardair onder de dertig heeft zijn of haar rijkdom te danken aan erfenissen," zegt hij. Deze jonge elite groeit zo snel dat Oxfam voorspelt dat er tegen 2035 minstens vijf biljonairs zullen zijn – mensen met een vermogen van minstens 1.000 miljard dollar. Dat is geen sciencefiction meer, maar pure realiteit.
Het is een bittere pil voor ontwikkelingslanden. Vorig jaar stroomde er maar liefst 920 miljard dollar van arme naar rijke landen. "Het merendeel daarvan zijn schuldafbetalingen," aldus Joanknecht. De rente op deze leningen ligt vaak veel hoger dan wat rijke landen betalen, waardoor landen in het Globale Zuiden steeds verder in een neerwaartse spiraal terechtkomen. Deze kapitaalvlucht is bovendien vier keer groter dan de ontwikkelingshulp die arme landen ontvangen.
Superrijken in de politiek: een gevaarlijk huwelijk
Geld is macht, en die macht sijpelt steeds nadrukkelijker door naar de politieke arena. "In het kabinet van Donald Trump zaten minstens dertien miljardairs," merkt Joanknecht op. "Ze zitten daar niet om altruïstische redenen, maar om hun eigen vermogen te beschermen."
Europa ontsnapt evenmin aan deze trend. Denk aan figuren zoals de Slowaakse premier Robert Fico en de Hongaarse premier Viktor Orbán, wiens banden met de economische elite duidelijke belangenverstrengeling suggereren. "De komende jaren zullen we een golf aan regels zien die vooral de superrijken ten goede komen," waarschuwt Joanknecht.
Oproep tot fiscale rechtvaardigheid
Oxfam trekt aan de alarmbel. De organisatie roept op tot een eerlijke belastingheffing voor de allerrijksten en maatregelen om de kapitaalvlucht van arme naar rijke landen te stoppen. Voor België betekent dat een broodnodige fiscale hervorming. "De breedste schouders moeten eindelijk eerlijk bijdragen," stelt Joanknecht. Tiens, waar hebben we dat nog gehoord?
De opbrengsten van deze hervormingen moeten geïnvesteerd worden in cruciale publieke diensten zoals gezondheidszorg en onderwijs. Want terwijl de superrijken fortuinen opstapelen, blijven de meest kwetsbaren achter. En zoals het cliché luidt: een ketting is maar zo sterk als de zwakste schakel.
In Davos worden deze week de rijken en machtigen van de wereld wederom met elkaar herenigd.
(Foto's: shutterstock)
