Conclusie van Nederlandse onderzoekscommissie over publieke omroep is verpletterend.
In Nederland is het tv-wereldje doorgelicht. Aanleiding voor dit onderzoek waren signalen over grensoverschrijdend gedrag bij De Wereld Draait Door. De onderzoeksvraag werd verbreed naar de gehele publieke omroep en dat levert geen fraai beeld op.
“De commissie heeft er voor gekozen verschillende bronnen te gebruiken voor haar onderzoek”, schrijft commissievoorzitter Martin van Rijn in zijn voorwoord. “Resultaten van een vragenlijst met zo’n 2.500 respondenten, ingekleurd door gesprekken met meer dan 200 mensen die hun ervaringen met de commissie wilden delen. Daarnaast is dossieronderzoek uitgevoerd naar de invulling van de werkgeversrol door de omroepen en is hierover gesproken met allerlei functionarissen. Dit alles vroeg tijd, omdat het nu eenmaal tijd vraagt om goed te luisteren en zorgvuldig te onderzoeken wat terugkerende patronen zijn.”
Een doorgedraaide wereld
Het was al geen geheim dat werken bij De Wereld Draait Door geen wandeling in het park was, vooral niet dankzij het doortastende onderzoek van De Volkskrant. Maar, zoals altijd, blijkt de werkelijkheid nog schrijnender dan we dachten. Vernedering, seksuele intimidatie en zelfs fysiek geweld maakten deel uit van het dagelijkse decor.
Op de werkvloer was het schering en inslag dat mannelijke leidinggevenden hun vrouwelijke ondergeschikten als persoonlijk vermaak beschouwden, zo meldt de commissie. Het was zelfs zo dat vrouwen na het beëindigen van een seksuele verhouding met een hogergeplaatste niet meer welkom waren op de redactie. Of die verhoudingen ook de machtige Matthijs van Nieuwkerk betroffen, blijft in het rapport onduidelijk.
Wat vind je lekker?
Voormalige werknemers vertelden aan de commissie dat hen werd gevraagd om 'de uiterlijke en seksuele voorkeuren van leidinggevenden te faciliteren'. Ze benoemden dat 'uiterlijke kenmerken en seksuele beschikbaarheid' een rol speelden bij de aanstellingen of contractverlengingen van vrouwen. Zelfs de 'seksuele aantrekkelijkheid en beschikbaarheid' van vrouwelijke medewerkers en stagiaires werden openlijk besproken.
De commissie sprak ook met verschillende DWDD-medewerkers die destijds een seksuele relatie hadden in een ongelijkwaardige machtsverhouding op de werkvloer. Volgens de commissie achtervolgden deze affaires de oud-medewerkers en beschreven zij ze als 'een uiterst negatieve en ondermijnende werkervaring, die ook langdurig doorwerkte in hun privéleven'.
Ongepast haantjesgedrag
Seksisme was volgens de commissie op de redactie een veelvoorkomend probleem. Er waren 'aanhoudende verzoeken om seksueel contact' en er heerste een cultuur van 'ongepast haantjesgedrag'. Sommige voormalige redacteuren durfden in die cultuur niet uit te komen voor hun geaardheid.
Medewerkers noemden voorbeelden van seksuele opmerkingen die vaak direct tot een persoon gericht waren. Grappen en opmerkingen zoals: 'Je broek zit heel leuk strak', 'Wil je mijn wortel zien?', 'Ben je weleens geneukt?', 'Waarom heb je dat rokje van vorige week niet aan?', vrouwelijke collega’s aanspreken als 'poesje', en vragen aan vrouwelijke collega’s 'wie zou je liever pijpen, mij of ...?', zo staat te lezen in het rapport.
“Doe nou niet zo preuts, joh”
Wie daar ongemakkelijk op reageerde, werd door collega’s weggezet als preuts of verlegen. De commissie meldt: 'Er zijn voorbeelden genoemd van mannelijke collega’s die in bijzijn van andere collega’s - waaronder jonge vrouwen - op de werkvloer bespraken wie zij 'geneukt' hadden in het weekend, over 'bordelen', 'aftrekken' en 'hoeren', en bij wijze van grap seksuele liedjes zongen en iemands broek naar beneden trokken.'
Het volledige verslag vind je hier.
Foto: screenshot DWDD
