Ouders, denk twee keer na voor je de stekker uit je huwelijk trekt: “De Vlaamse zal je heropvoeden.”
Wanneer een relatie de afgrond in kijkt, denken velen dat een scheiding de enige uitweg is. Maar ouders die de knoop willen doorhakken, worden in de nieuwe Vlaamse welzijnsnota op scherp gezet: denk twee keer na, vooral als er kinderen in het spel zijn. Onder het motto "ouderlijke verantwoordelijkheid eerst" heeft de nieuwe Vlaamse regering, onder leiding van formateur Matthias Diependaele, duidelijk aangegeven dat het welzijn van kinderen centraal moet staan bij echtscheidingen.
Een scheiding als risicofactor voor kindermishandeling?
Dat een hoogconflictueuze scheiding desastreus kan zijn voor kinderen, wordt niet licht opgevat in de welzijnsnota die op rafel ligt bij de Vlaamse regeringsonderhandelingen.. De taal is helder: een zware scheiding kan niet alleen een emotionele rollercoaster veroorzaken, maar in extreme gevallen zelfs leiden tot psychologische mishandeling van het kind. Het zijn geen loze kreten, maar concrete bezorgdheden die het fundament vormen voor de beleidsvoorstellen in de nota die de krant ‘Het Nieuwsblad’ kon inkijken. Die nota moet de hoeksteen worden van het toekomstige Vlaamse regeerakkoord.
Big Brother
De nota maakt één ding duidelijk: scheiden doe je niet zomaar, zeker niet als er jonge zieltjes op het spel staan. Ouders worden aangemaand verantwoordelijkheid te nemen voor de impact van hun beslissing op hun kroost. Het preventief tegengaan van escalerende conflicten wordt een kerntaak, en om dat te bewerkstelligen willen de beleidsmakers fors investeren in bemiddelingstrajecten en een betere informatievoorziening bij jeugdrechtbanken. Een beetje (her)opvoeden, zeg maar.
GAS-boetes en financiële sancties: de oplossing van de harde hand tegen nalatige ouders?
De nota legt de lat hoog als het gaat om ouderlijke verantwoordelijkheid. Er wordt zelfs gesproken over mogelijke sancties voor ouders die hun taken verwaarlozen. Zo is er het voorstel voor GAS-boetes voor ouders die nalatig zijn in de opvoeding. Hoewel dit voorstel nog niet in beton gegoten is, ligt het wel op tafel en zorgt het voor flink wat discussie tussen de betrokken partijen. Zeker de N-VA lijkt te azen op deze maatregel, al is het nog onzeker of dit ook de eindmeet haalt.
Alle macht aan de staat: wie niet luistert, krijgt niet langer centjes
Daarnaast is er een voorstel dat al minstens evenveel stof doet opwaaien: een deel van het Groeipakket (de kinderbijslag) omzetten in materiële hulp voor het kind, wanneer ouders falen om basisbehoeften te voorzien. N-VA ziet dit als het ultieme redmiddel, een manier om ervoor te zorgen dat kinderen krijgen wat ze nodig hebben, zelfs als de ouders tekortschieten. CD&V houdt echter voet bij stuk en verdedigt het Groeipakket als een "vrij besteedbare som" voor de ouders, wat de discussies verder op scherp zet.
Het belerende vingertje
De ouderlijke verantwoordelijkheid houdt niet op bij de scheiding alleen. Zelfs vóór de geboorte krijgen ouders al een vingerwijzing. Zwanger en aan de drugs? Dan word je sneller dan ooit in het vizier genomen. De nota stelt expliciet dat zwangere vrouwen met een drugsverslaving versneld begeleid moeten worden. En als de situatie dat vraagt, moet het zelfs mogelijk zijn om een kind al vanaf de geboorte uit huis te plaatsen, mocht het gevaar te groot zijn. Het is een harde maatregel, maar volgens de nota essentieel om het kind te beschermen.
Ook wanneer kinderen na een uithuisplaatsing weer naar huis terugkeren, worden ouders niet zomaar aan hun lot overgelaten. Er komen trajecten voor zowel het kind als de ouders om ervoor te zorgen dat de herintegratie soepel verloopt en de kans op terugval zo klein mogelijk blijft. De boodschap is duidelijk: ouderlijke verantwoordelijkheid is een blijvend engagement, geen vrijblijvende keuze.
De onderhuidse strijd tussen N-VA en CD&V
Achter de schermen van de welzijnsnota woedt er een politieke strijd van formaat. N-VA wil de teugels strakker in handen nemen en ijvert voor meer overheidsingrijpen in de zorgstructuren. Bijvoorbeeld, de partij wil dat het zorgbudget niet langer via ziekenfondsen zoals de Christelijke Mutualiteit wordt uitbetaald, maar rechtstreeks door de overheid. Een stap die CD&V, met zijn diepe banden in de christelijke zuil, fel afwijst. Het Groeipakket is hier een van de brandhaarden: N-VA wil een strikte controle, terwijl CD&V het als heilig beschouwt dat ouders zelf beslissen hoe ze dat geld besteden.
De vraag is hoever een overheid mag gaan in het controleren en sturen van ouderlijk gedrag? De antwoorden zijn nog niet duidelijk, maar de gevechten in de coulissen zijn alvast stevig.
Een race tegen de klok
De deadline voor het regeerakkoord is gezet: 23 september, de dag van de Septemberverklaring. Terwijl de federale regering nog met de handen in het haar zit, beweegt er in Vlaanderen wel degelijk wat. Formateur Diependaele probeert tegen die tijd de puntjes op de i te zetten, maar de vraag blijft of hij erin slaagt om een akkoord te smeden waarin zowel N-VA, CD&V als Vooruit zich kunnen vinden. De strijd rond welzijn, met als kern de ouderlijke verantwoordelijkheid en de toekomst van het Groeipakket, lijkt de ultieme test te worden voor deze Vlaamse regering in spe.
(Foto: screenshot Faceboek/Matthias Diependaele)
