De Litouwse hoofdstad Vilnius is volgende week de best bewaakte plek op aarde. Nog beter bewaakt zelfs dan bij een Bilderberg-conferentie.
Draconische veiligheidsmaatregelen zijn van kracht omdat de 31 staatshoofden en regeringsleiders van de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO) er op 11 en 12 juli samenkomen voor topoverleg.
Vilnius? De Tijd: “De NAVO koos bewust voor Vilnius als gaststad. Met de demarche wil de militaire alliantie het regime in Moskou waarschuwen dat ze agressie tegen haar oostflank niet zal dulden en het grondgebied van al haar lidstaten zal verdedigen. Dat maakte NAVO-baas Jens Stoltenberg vrijdag duidelijk.”
Deze week werd trouwens bekend dat de Verenigde Staten controversiële clusterbommen wil leveren aan Oekraïne. Het soort munitie dat door de meeste westerse landen in de ban is gedaan. Daarmee maken de VS zich niet populair.
Trouw: “In Amerika zelf bestaan ook zorgen over clustermunitie. Zo is daar een wet die verbiedt om clustermunitie te leveren als het 'uitvalpercentage' hoger is dan 1 procent. Volgens een studie van het Pentagon komt ongeveer 2,35 procent van de clustermunitie die voor Oekraïne bestemd is, niet tot ontploffing. President Biden zal volgens The Washington Post het juridische verbod omzeilen door gebruik te maken van zijn bijzondere presidentiële bevoegdheden.”
Secretaris-generaal Jens Stoltenberg waagt zich, in aanloop naar de Navo-top volgende week, evenmin aan kritiek. 'Verschillende landen hebben verschillende standpunten', liet hij vrijdag weten op een persconferentie volgens De Standaard. De Noorse Navo-baas praatte de levering van de VS niet goed, maar deed ook niet het tegenovergestelde. 'Clustermunitie is al een gegeven aan het front. Oekraïners gebruiken het wapen alleen maar om zich te verdedigen.'
De NAVO-top in Vilnius zal uiteraard voor een belangrijk deel in het teken staan van de oorlog in Oekraïne. De Tijd: “De leiders zijn van plan regionale defensieplannen op te schudden. Die zijn uitgewerkt na de Koude Oorlog, maar lagen de voorbije decennia vooral stof te vergaren. Nu op het Europese continent het bloedigste conflict sinds 1945 woedt, beseft iedereen dat de draaiboeken om een Russische aanval te counteren best een update krijgen.”
Maar de vraag die volgende week ongetwijfeld het luidst zal weerklinken, is: hoe definieert het bondgenootschap zijn toekomstige relatie met Oekraïne? Het land kreeg in 2008 de vage belofte ooit te kunnen toetreden tot de NAVO. Sinds de Russische inval in zijn land is president Zelenski meer dan ooit vragende partij om snel opgenomen te worden in die familie.
Ariadne Petridis, ambassadrice van België bij de NAVO, gaf onlangs bij DPG Media al het duidelijke antwoord: "Artikel 10 van het stichtingsverdrag van de NAVO legt de criteria vast waaraan een kandidaat-lid moet voldoen. In de huidige omstandigheden, midden in een oorlog, kan de aanvraag van Oekraïne niet beantwoord worden, want dan zou de NAVO ineens ook in oorlog zijn met Rusland."
In de VS vinden de haviken trouwens dat Europa veel te weinig doet in de strijd tegen Rusland en dan specifiek om Oekraïne te steunen. Het gaat dan meer specifiek over Frankrijk en Duitsland.
Kanselier Scholz sprak immers als eerste wereldleider na de Russische inval in Oekraïne. Hij had het over een 'nieuw tijdperk'. Velen dachten dat Duitsland voortaan het veiligheidsbeleid van Europa mee zou bepalen. Dat gebeurde niet, tot frustratie van de VS.
'Scholz was op dat moment ongerust. Hij dacht dat Oekraïne snel zou vallen en de Russen aan de buitengrenzen van de Navo zouden staan', zegt Ben Tallis, expert Duitse veiligheidspolitiek bij de gezaghebbende onafhankelijke denktank Deutsche Gesellschaft für Auswärtige Politik (DGAP) aan Mediahuis. 'Maar Kiev hield stand en in Berlijn verdween de urgentie om snel en drastisch te handelen.'
Voor de VS is en blijft het conflict in Oekraïne van ondergeschikt belang. De geopolitiek is grondig aan het wijzigen en door die oorlog denken we in Europa nog te vaak dat de essentie hier plaatsvindt, wat uiteraard het geval niet (meer) is.
Binnen die geopolitiek is er de machtsstrijd tussen de VS (en vrienden) en China (en bondgenoten).
China zal per 1 augustus de export van de metalen germanium en gallium aan banden leggen. Het besluit past in die geopolitieke strijd die Amerika en China voeren.
Trouw: “Er was een virtuele top van de Shanghai Cooperation Organization met de Chinese leider Xi, de Indiase Modi, Poetin en nog wat andere leiders die moeite met de Westerse dominantie hebben.”
“Voor China was deze top de zoveelste gelegenheid om zich te keren tegen de Amerikaanse hegemonie en op te roepen tot samenwerking voor een nieuwe wereldorde die minder de westerse, maar meer de belangen van opkomende landen dient. Voor de vorming van die nieuwe wereldorde zijn sancties voorlopig het meest geëigende pressiemiddel.”
“Voor Amerika is het doel duidelijk: zorgen dat de technologische opmars van China wordt vertraagd. Dat geeft de Amerikanen tijd om zelf hun hightechindustrie op te bouwen, in het bijzonder die voor geavanceerde halfgeleiders. Juist dat doel wordt door de nieuwe Chinese maatregelen mogelijk gefrustreerd.”
Binnen die verschuivende krachtsverhoudingen is China aan het winnen. Saudi-Arabië zoekt bijvoorbeeld economisch steeds meer toenadering tot China, inmiddels zijn grootste handelspartner én de grootste importeur van Saudische olie.
Mediahuis: “Het land van Bin Salman sloot dit jaar niet alleen een akkoord met Peking, waardoor het straks massaal Chinese toeristen in het land zal toelaten, er wordt ook nagedacht over de Chinese vraag om de olie in yuan te kunnen betalen.”
Op een recente Arabisch-Chinese economische top werd bovendien voor 10 miljard dollar extra aan contracten afgesloten met Chinese bedrijven. Dat geld zal vloeien naar dertig gezamenlijke projecten, gaande van mijnbouw en toerisme tot duurzame technologie en gezondheidszorg.
Mediahuis: “Hoe stevig de economische relaties geworden zijn, bleek begin deze week op het zogeheten 'Summer Davos', de jaarlijkse hoogmis van het World Economic Forum in het Chinese Tianjin. Dat Bin Salman daar een topdelegatie naartoe stuurde, vond zelfs de Financial Times opmerkelijk.”
Dat alles leidt tot frustratie in de VS, die zich eerder al ergerden aan de antiwesterse koers van de Saudi's in het oliekartel Opec en hun aankopen van Chinese aanvalsdrones.
foto: Nicolas Spykman - wikipedia
