Brandstichtingen, vandalisme, wassalons die worden gesloopt en speciale verordeningen in een poging de tsunami aan criminaliteit onder controle te houden? Welkom in “De Barakken”, het nieuwe ghetto van West-Vlaanderen waar de politie schijnbaar alle controle heeft verloren.
Wie dacht dat probleemwijken een ding waren, exclusief voorbehouden aan grootsteden zoals Brussel en Antwerpen, kent duidelijk Menen niet. De grensstad, met iets meer dan 30.000 inwoners weggemoffeld in de hoek van West-Vlaanderen, Henegouwen en Frankrijk, staat al jaar en dag te boek als de meest marginale stad van Vlaanderen. Het is een reputatie waarmee de inwoners van postcode 8930 hebben leren leven. Meer nog, ze hebben het zelfs weten om te buigen tot een soort van toeristische troefkaart. Op zich is het er best wel fijn vertoeven en is de levenskwaliteit er, gelet op de omgeving, niet zo heel erg slecht.
En dan heb je 'De Barakken', een soort van eiland binnen de stad. Het is een wijk met een erg volks karakter, die van de rest van de omgeving wordt afgesneden door De Leie. Met Frankrijk aan de ene kant, de Leie aan de andere, heeft de wijk zich de afgelopen 50 jaar op een onafhankelijke manier weten te ontwikkelen. Er waren twee winkelstraten, die vooral tijdens de weekends werden bedolven onder de Noord-Franse dagjestoeristen, op zoek naar goedkope alcohol en tabak. Er waren de eigen feesten, een eigen speelplein en hun eigen cafés.
Helaas is er van die volkse sfeer nog weinig te vinden, want het zijn de kleine criminelen die er ondertussen de plak zwaaien. 'De Barakken', dat is eigenlijk één grote grenslijn waarbij het lokale pleintje zelfs twee nationaliteiten heeft. Dat hebben amokmakers goed begrepen, want ze hebben er de touwtjes stevig in handen. Drugs dealen? Dat doen ze open en bloot, want van zodra ze de politie zien zetten ze twee stappen achteruit. Ze staan dan in een ander land, waar de Belgische politie geen autoriteit heeft en lachen de ordehandhavers gewoon uit. Bushokjes worden er aan de lopende band gesloopt, met een factuur die naar het stadsbestuur (en dus belastingbetaler) wordt doorgeschoven. Verschillende wassalons sloten er ondertussen al de deuren omdat ze keer op keer volledig tot gort werden gestampt en ook ‘s nachts is het er onhoudbaar geworden. Winkelwagentjes van het nabijgelegen Franse winkelcentrum worden dwars over straat geplaatst om ongevallen te veroorzaken. Durven de buurtbewoners klagen, dan staan er de nacht erop opnieuw winkelwagens en steken de misbegrepen jongeren ze in brand. Winkeldiefstallen, auto’s en fietsen pikken of zomaar in elkaar gemept worden? Het zijn zaken die steevast onbestraft blijven, enkel en alleen omdat de daders binnen de paar seconden in Frankrijk staan.
Het moet worden gezegd: de inwoners van de buurt werpen niet eens een spreekwoordelijke steen naar de politie. Die staan immers zelf met hun rug tegen de muur. Zomaar het straattuig gaan achtervolgen tot in Frankrijk zou immers een diplomatiek incident van formaat kunnen veroorzaken. De burgemeester plaatste enkele maanden geleden zijn handtekening onder een ongezien decreet, dat de politie de macht gaf om systematische controles te gaan uitvoeren. Uniek in België en het moet zowat de meest ingrijpende maatregel zijn die een burgemeester kan nemen. Het bracht weinig zoden aan de dijk, want de kleine criminelen boeren lustig verder.
De wijk is anno 2023 voor veel mensen onleefbaar geworden, maar verhuizen is geen optie. Wie koopt een woning in een wijk waar je met honderd procent zekerheid weet dat je het slachtoffer zal worden van één of andere vorm van criminaliteit?
De vraag die velen zich nu stellen is deze van “wat nu?” Hoe pak je een schijnbaar hopeloze situatie aan? Geloof het of niet, maar de procedures zijn ondertussen gestart om op de grens een hek te gaan bouwen. Drastisch en uiteindelijk pak je er de oorzaak niet mee aan, al kan het wel voor een moment van verpozing zorgen. Die crimineeltjes zelf? Die riskeren in Frankrijk niet echt veel. In de kranten pocht de Franse overheid dan wel met een nauwe samenwerking met de Belgische ordediensten, de realiteit op het terrein is van een volledig andere orde. Ze hebben immers zelf hun katten te geselen en zich gaan ontfermen over krapuul dat in België amok gaat maken? Dat kan er nu even niet meer bij.
