Zelden zo’n indrukwekkende repo gezien als aflevering 3 - Herwonnen vrijheid - van de Nederlandse topreeks Langs de nieuwe zijderoute op NPO.
Ruben Terlou en Jelle Brandt Corstius gaan in Centraal-Azië op zoek naar belangrijke verhalen die (hier) nog niet verteld zijn.
We horen vandaag wel eens over de Oeigoeren die in strafkampen zitten in China, maar uit de vele getuigenissen van vrouwen in die aflevering blijkt dat er ook Kazachen in die kampen zitten.
Dat weten we omdat reporter Ruben op onderzoek gaat in Kazachstan, waar hij moedige Kazachen spreekt die in de beruchte ‘heropvoedingskampen’ in China zaten. Onderschat die moed echt niet: een vrouw weet dat als ze spreekt, haar moeder en zussen daar zwaar in de problemen zullen komen. De Chinezen zien en horen alles.
Bij die strafkampen in China denken de meeste mensen aan de Oeigoeren. Maar er worden dus ook ándere moslimminderheden naar die gevangenissen gestuurd, om hen te 'veranderen' in een soort Chinese 'modelburgers'. Niet iedereen overleeft die kampen. Dan worden strafkampen al snel vernietigingskampen.
De bijeenkomst van de vrouwen die zonen en mannen verloren in die kampen - we denken uiteraard automatisch aan Hitler - is zeer emotioneel. Wie nu nog niet doorheeft wat er daar in China gebeurt, is een malloot. Je kan die lakse houding hier enkel verklaren omdat we China nodig hebben. Een andere verklaring: het gaat meestal om moslims. Ook dat speelt in hun nadeel om hier sympathie en begrip op te wekken.
Kortom, het is zeker niet verkeerd om de slachtoffers van de kampen uit het verleden te herdenken, maar af en toe moeten we toch beseffen dat er vandaag gelijkaardige barbaarse toestanden zijn. Het is een merkwaardig fenomeen.
Reporter Jelle brengt ondertussen de nacht door in een traditionele joert in Kirgistan. De Kirgiezen zijn van oorsprong een nomadenvolk, maar tijdens de overheersing van de Sovjet-Unie werden ze gedwongen om vee af te staan en moesten ze in steden gaan wonen. Nu kiezen jonge Kirgiziërs weer bewust voor het nomadenbestaan. Boeiend.
foto NPO - VPRO
