Belgische economie in zwaar weer: de grootste ontslaggolf in jaren komt eraan.
Stormwolken pakken zich samen boven de Belgische arbeidsmarkt. De komende weken dreigt een ongeziene golf van ontslagen en herstructureringen, zo schrijft ‘De Tijd’. Vooral in sectoren die al jaren zuchten onder stijgende kosten en slabakkende vraag. Zakenadvocaten, werkgeversorganisaties en vakbonden slaan alarm: bedrijven zitten financieel aan de grond en de rekening wordt nu doorgeschoven naar de werknemers.
Massaal in de problemen
Het is een tsunami aan ontslagdossiers waarmee Belgische zakenadvocaten momenteel worden geconfronteerd. "In mijn 25-jarige carrière heb ik nog nooit zoveel collectieve ontslagrondes meegemaakt," zegt advocate Vicky Buelens van Kobalt Legal. Grote bedrijven – we spreken hier over duizenden werknemers – schakelen massaal over op zware herstructureringen.
Volgens Virginie Frémat van DLA Piper zien bedrijven zich genoodzaakt om niet-essentiële afdelingen af te stoten en zich te richten op kernactiviteiten. "Deze golf is ongezien, en het is duidelijk dat bedrijven nu geen andere keuze hebben dan in te grijpen. Reserves zijn opgebruikt, en de economische onzekerheid laat weinig ruimte voor optimisme."
Kostenexplosie velt bedrijven
De oorzaak van deze golf is een combinatie van factoren. Energie-intensieve sectoren worden letterlijk de nek omgedraaid door torenhoge energiekosten. Voeg daar de automatische loonindexering bij – die de loonkosten dit jaar met 10 procent deed stijgen – en je hebt een cocktail die voor veel internationale bedrijven onverteerbaar blijkt.
Elisabeth Matthys van advocatenkantoor Stibbe wijst op de perceptieproblemen in internationale hoofdkantoren. "Voor buitenlandse directies is het bijzonder moeilijk te begrijpen waarom Belgische lonen automatisch omhoogschieten, ongeacht de prestaties van het bedrijf. Dat maakt België als vestigingsland steeds minder aantrekkelijk."
Zware klappen voor industrie en retail
De industrie lijkt wederom de grootste slachtofferrol te spelen. Busbouwer Van Hool ging failliet, Audi Brussels sloot de deuren, en recent kondigde Bekaert aan de productie van verwarmingskabels te stoppen, waardoor 61 jobs verdwijnen. Maar ook de retailsector, al jaren in zwaar weer, ziet geen uitweg meer. Zelfs moderne sectoren zoals ICT blijven niet gespaard.
Vanuit Voka, de Vlaamse werkgeversorganisatie, klinken onheilspellende geluiden. Uit een enquête blijkt dat 20 procent van de energie-intensieve ondernemingen binnen zes maanden een herstructurering overweegt. Zes op de tien bedrijven omschrijven hun huidige situatie als ronduit uitzichtloos.
Vakbonden wijken in crisistijd
Opvallend: vakbonden lijken een tandje terug te schakelen. Waar ze vroeger hardnekkig hun positie verdedigden, tonen ze nu meer begrip voor de moeilijke situatie. "Het verwijt van wanbeleid hoor je veel minder," zegt advocate Buelens. "Vakbonden proberen constructief mee te denken om te redden wat er nog te redden valt. Ze beseffen dat werkgevers deze keer ook slachtoffers zijn."
Stil onder de radar
Toch waarschuwen experts voor een sluimerende trend. Steeds meer bedrijven kiezen voor een 'golvenstrategie' waarbij ze personeel in kleinere stappen ontslaan. Deze aanpak vermijdt de formele Wet-Renault-procedures, waardoor de ontslaggolf minder zichtbaar is. "Er gebeurt veel onder de waterlijn," aldus Emma Van Caenegem van Altius. "Het feit dat we niet alles zien, maakt de situatie des te ernstiger."
Licht aan het einde van de tunnel?
Voorlopig lijkt dat licht ver weg. Met de oplopende energieprijzen, politieke instabiliteit en een wereldwijde economische groeivertraging lijken de kansen op herstel klein. Toch benadrukken werkgeversorganisaties dat België zich moet focussen op structurele hervormingen, zoals een herziening van de automatische loonindexering en investeringen in energie-onafhankelijkheid.
Hoe dan vrezen experts dat deze ontslaggolf als een van de zwaarste in decennia de geschiedenisboeken ingaan.
(Foto: Pixabay)
