Drie nieuwe rechtstreekse dagvaardingen voor Herman Brusselmans.
Dinsdag verschijnt de schrijver met de ongefilterde mening - die luistert naar de naam Herman Brusselmans - voor de tweede keer voor zijn rechters. Het Joods Informatie- en Documentatiecentrum (JID) heeft hem – zoals genoegzaam bekend – een rechtstreeks gedagvaard. Brusselmans koos de foute woorden om zijn verontwaardiging over de moord van duizenden kinderen in Gaza te ventileren in een column in Humo. Herman zou de grenzen van satire, vrije meningsuiting en vooral de wet hebben overschreden. In onze ‘moderne’ tijden kan je maar beter je mond met zeep wassen nog voor je wat zegt dat anderen kan kwetsen. Had hij niet moeten schrijven, wat hij schreef? Wellicht wel, ja. Hoe ironisch voor iemand die 88 boeken schreef. Maar waar staan we als maatschappij als we onze narren op de brandstapel zetten?
Maar dat is nog niet alles. Naast het JID hebben ook drie andere personen Brusselmans rechtstreeks gedagvaard. Over de precieze aanklachten blijft het parket Oost-Vlaanderen voorlopig op de vlakte. De advocaten slijpen hun messen.
Brusselmans vs. de antiracismewet
De bewuste column van 6 augustus zette kwaad bloed bij Joodse organisaties. Volgens het JID ging Brusselmans met zijn tekst – en met eerdere schrijfsels – ruimschoots over de schreef. Ze verwijten hem inbreuken op de antiracismewet, de antidiscriminatiewet en zelfs de negationismewet. De boodschap is duidelijk: satire mag, een scherpe pen ook, maar Brusselmans zou met zijn woorden doelbewust een lijn overschreden hebben die juridisch niet meer door de beugel kan.
De zaak tegen de schrijver wordt dinsdag gepleit, maar het is nog niet zeker of het parket zich überhaupt achter de dagvaarding schaart. Een eerdere klacht met burgerlijke partijstelling – ingediend door de European Jewish Association (EJA - werd al afgeschoten wegens gebrek aan een rechtstreeks belang. Dat precedent kan een belangrijke rol spelen in de verdediging van Brusselmans.
Verdediging: ‘de klaagmuur naar Gent verhuizen’
De verdediging van Brusselmans laat zich alvast niet intimideren. De BV-advocaten Omar en Mounir Souidi laten er geen twijfel over bestaan dat ze met getrokken degens de rechtbank binnenstappen. “Ik heb de indruk dat ze de klaagmuur naar Gent proberen te verhuizen,” sneerde Omar Souidi eerder al na een inleidingszitting in november. “Er wordt van alles en nog wat op Herman Brusselmans afgevuurd, maar wij gaan hem uiteraard verdedigen tot de laatste snik.” En dat zal nodig zijn, want naast de zaak met het JID ligt er nog een nieuwe verrassing op de plank.
Extra dagvaarding: drie nieuwe eisers in het strijdperk
Eentje, is geentje, toch? Brusselmans mag dinsdag nog een extra rechtstreekse dagvaarding slikken. Drie personen – die voorlopig lekker anoniem blijven – slepen de schrijver ook voor de rechter. Waarover blijft voorlopig gissen, maar het staat vast dat deze dagvaardingen los staan van andere juridische acties door Joodse organisaties. Hun advocaat houdt zich stil, en ook het kamp-Brusselmans wacht tot dinsdag om zich uit te spreken.
Brusselmans is flink op weg om de martelaar van satire en persvrijheid te worden. In het literaire en publieke debat is/was Brusselmans zelden neutraal. Voor de ene een held van de vrije meningsuiting, voor de andere een losgeslagen columnist die het provoceren tot kunstvorm heeft verheven. Hoe dan ook, onze schrijver is het zwijgen opgelegd, maar in het Midden-Oosten spreken de wapens nog altijd.
Wat dinsdag ook beslist wordt, deze zaak reikt verder dan enkel Brusselmans en zijn pen. Dit draait om de vraag we de grens trekken tussen vrije meningsuiting en strafbare taall, en wie mag bepalen waar die grens ligt. Wat ons betreft, is die tweede vraag even belangrijk als de eerste.