Parket buigt zich over column Brusselmans, Joodse gemeenschap streeft naar rechtstreekse dagvaarding en collega’s spuwen hem uit.
Het was weer eens bal in de Vlaamse media, dit keer met Herman Brusselmans als sterdanser in de inmiddels beruchte Humo-column-dans De auteur met de scherpe pen, altijd goed voor controverse, is voor velen te ver gegaan. Zijn nogal barbaarse passage over het ‘door de keel rammen’ van Joden met een puntig mes veroorzaakte niet alleen furieuze reacties, maar ook officiële klachten van diverse Joodse organisaties.Het parket van Oost-Vlaanderen is ook in gang geschoten en startte een opsporingsonderzoek. Brusselmans heeft zich met een enkele zinsnede de woede van de Joodse gemeenschap én de juridische molen op de hals gehaald.
Een doorn in het vlees van de Joodse organisaties
Het Forum der Joodse Organisaties (FJO) is niet van plan deze zaak te laten rusten. Samen met het Comité de Coordination des Organisations Juives de Belgique (CCOJB) en het Instituut Jonathas, wil het FJO Brusselmans rechtstreeks voor de rechter brengen. Volgens hen ging Brusselmans met zijn woorden ver over de schreef. Satire of niet, de grens werd bereikt toen de auteur gewelddadige dreigementen tegen een hele bevolkingsgroep in zijn tekst liet glijden. “Vrije meningsuiting is één ding,” zegt hun advocaat, Julien Uyttendaele, “maar aansporen tot haat en geweld is simpelweg crimineel.”
Klacht van Unia
Het parket van Oost-Vlaanderen kon zich niet afzijdig houden. Na een klacht van gelijkekansencentrum Unia werd een formeel opsporingsonderzoek gestart. Het is nog afwachten of Brusselmans nog de juridisch dans kan ontspringen of effectief voor de rechtbank zal moeten verschijnen. Er hangt een donkere wolk boven de auteur die nu – the hard way – het verschil zal ontdekken tussen edgy satire en juridische grenzen.
Humo en de censuurknop
Humo zelf is ook niet ongeschonden uit de storm gekomen. Aanvankelijk verdedigde het blad de column, maar toen de shitstorm over antisemitisme losbarstte, gaf de redactie zich gewonnen. De bewuste column verdween plots van de website, alsof hij nooit bestaan had. Was dit nu zelfcensuur of gewoon een knieval voor publieke druk? Arnon Grunberg, de ooit trouwe Humo-columnist, had er geen geduld voor. Hij pakte zijn biezen en liet na 25 jaar trouwe dienst weten dat hij vertrekt, simpelweg omdat Humo in zijn ogen niet correct met de kritiek omging.
Ook DPG Media in het Joodse vizier
Het blad en uitgeverij DPG Media, hoewel nog niet officieel aangeklaagd, blijven voorlopig uit de vuurlinie, maar volgens de Joodse organisaties is dat slechts een kwestie van tijd. Ook zij zouden binnenkort voor de rechtbank verantwoording moeten afleggen voor hun rol in het verspreiden van deze explosieve inhoud.
Wat nu voor Brusselmans?
Omar Souidi, de advocaat van Herman Brusselmans, lijkt ondertussen nog op adem te komen en beweert nog niet op de hoogte te zijn van het parketonderzoek of de geplande rechtstreekse dagvaarding. Wat ons betreft: geen tijd om op je lauweren te rusten. De literaire rebel, altijd bereid om tegen heilige huisjes te schoppen, zou deze keer wel eens kunnen ontdekken dat sommige huisjes, zelfs in het land van de vrije meningsuiting, hun eigen pantser hebben. En dat pantser kan juridisch messcherp zijn.
Humo-columnisten laten zich niet onbetuigd na het plotse vertrek van Arnon Grunberg
Collega’s nemen geen blad voor de mond en stellen scherp dat Brusselmans een grens heeft overschreden. Arnon Grunberg gooit dus na 25 jaar de handdoek in de ring gegooid. Hij was niet gediend van de column, die hij in een opiniestuk in De Standaard geen satire, maar revisionisme noemde. Hij vergeleek Brusselmans' woorden zelfs met een nazilied uit de jaren 30.
Heleen Debruyne noemt de column grof en zonder enige literaire waarde, terwijl Kamagurka opmerkt dat Brusselmans zijn huiswerk niet heeft gemaakt. Herr Seele bestempelt de tekst als sentimentele nonsens, maar betreurt Grunbergs vertrek, aangezien hij internationale klasse bezit.
Delphine Lecompte voegt eraan toe dat Brusselmans geen antisemiet is, maar benadrukt dat hij met deze column de grens van satire ver heeft overschreden. Terwijl Humo zich probeert staande te houden in deze controverse, lijkt de vraag vooral te zijn: waar ligt de grens tussen scherpe satire en regelrechte belediging?
(Foto: Bob Reijnders / Photonews)
