Elke tien minuten rijden er politiewagens voorbij en er vliegen continu helikopters boven de stad.
Voor wie het aandurft, vandaag start het Eurovisiesongfestival. Een kleine week lang krijg je informatie over gender en politiek, verpakt in liedjes die zich laten uitbeelden in kitsch die zijn gelijke niet kent. De tijd dat het Eurovisiesongfestival een liedjeswedstrijd was voor het hele gezin, ligt ver achter ons. Ben je een blanke heteroman die tram drie is gepasseerd, dan is er geen plaats in de hoogmis van de kitch. Nu goed, ieder vogeltje zingt zoals het gebekt is, en krijgt de kans om te fluiten. Doch, sommige vogeltjes – zoals die van Rusland en Israël – liggen een beetje moeilijk en zorgen voor veiligheidsproblemen.
Als dat maar goed gaat
De zenuwen in het Zweedse Malmö, waar morgen het Eurovisiesongfestival van start gaat, staan strak gespannen. De dreigingen lijken van alle kanten te komen: van koranverbrandingen, anti-Israël-protesten en Russische sabotage tot vrees voor terrorisme. De veiligheidsmaatregelen zijn dan ook de strengste in de geschiedenis van het land, van scherpschutters op de daken tot metaaldetectoren en helikopters over de hele stad. "Je voelt aan alles: als Israël donderdag doorgaat naar de finale, gaan er rellen uitbreken", vertellen Vlaamse fans ter plaatse.
Liever kwijt dan rijk
Driekwart van de inwoners van Malmö maakt zich zoveel zorgen over de veiligheidssituatie dat ze het centrum mijden of de stad voor enkele dagen willen verlaten. Dit blijkt uit een peiling van de Zweedse krant ‘Sydsvenskan’. Dinsdag start in Malmö de eerste halve finale van het Songfestival — nadat zangeres Loreen vorig jaar won met haar nummer ‘Tattoo’ — en worden er meer dan 100.000 bezoekers uit zo’n 90 landen verwacht.
De sfeer in de stad is uitermate gespannen omdat er al maanden kritiek is op de deelname van Israël aan het Eurovisiesongfestival, wat al tot verschillende pro-Palestijnse protesten heeft geleid. Artiesten van over de hele wereld riepen op tot een boycot en als donderdag de Israëlische Eden Golan zingt in de tweede halve finale is er opnieuw een groot protest gepland. Volgens de politie zullen er tot wel 40.000 demonstranten deelnemen.
Meer blauw op straat
De autoriteiten zijn dan ook koortsachtig in de weer om de veiligheid te garanderen. De aanwezigheid van de politie zal een van de grootste in de geschiedenis van Zweden zijn, zo staat in een 23 pagina’s tellende dreigingsanalyse over het Songfestival die de lokale openbare omroep ‘SVT’ kon inkijken. Hierin wordt gesproken van ‘dreiging vanuit alle hoeken’. De politie heeft het over mogelijke moslimterreur en noemt Zweden een prioritair doelwit voor de gewelddadige jihad.
Koranverbrandingen
Het afgelopen jaar vonden in Malmö ook meerdere koranverbrandingen plaats die tot rellen leidden. Gisteren staken nog twee extremistische christenen een koran en een Palestijnse vlag in brand op het plein voor het gebouw waar het Songfestival plaatsvindt. Als reactie hebben aanhangers van Islamitische Staat en Al Qaida al opgeroepen tot het plegen van een aanslag in Zweden. Herinner u bovendien de dodelijke aanslag op twee Zweedse voetbalsupporters in Brussel vorig jaar, waarbij de terrorist in een video expliciet verwees naar de koranverbrandingen in Zweden. In Malmö geldt
Russische sabotage
Maar uit de dreigingsanalyse blijkt ook vrees voor Rusland. Door de inval in Oekraïne mag Rusland niet meer meedoen met het Songfestival, en daarbij komt dat Zweden recent is toegetreden tot de NAVO. Men vreest voor cyberaanvallen en het kapen van zendtijd. “We kunnen rekenen op politiehulp vanuit heel Zweden en versterking van onze Scandinavische partners, zoals Noorwegen en Denemarken”, zegt Petra Stenkula, hoofd van de politie in Malmö.Het gaat over duizenden agenten. Bepaalde agenten mogen ook grotere vuurwapens dragen. Daarnaast worden er extra drones en explosievenhonden ingezet. Israëli’s krijgen dan weer het advies om geen bezoek aan Malmö te plannen en zangeres Eden Golan mag haar artiestenkamer enkel verlaten voor repetities en haar optreden. Ze verblijft overigens nu nog in de Deense hoofdstad Kopenhagen en reist pas donderdag naar Zweden.
Een legermacht
Toeschouwers én artiesten worden uitgebreid gefouilleerd, vergelijkbaar met een controle in de luchthaven, zo vertelt Margot Schutte (30) uit Gent, die sinds zaterdag in Malmö is in ‘Het Laatste Nieuws’. “Straten zijn afgezet en bij elke stap die je zet, zie je politieagenten”, zegt ze. “Ook in het Eurovisiedorp dat vrij en gratis toegankelijk is voor extra concerten en voorstellingen, en zelfs in de club waar je kan feesten met andere fans, lopen agenten rond. Omdat het Eurovisiedorp in een park ligt, zag ik ook scherpschutters op de daken.”
Laten we hopen dat we niet winnen. Het festival is nu eenmaal geen cadeau voor wie het moet organiseren.
