Het militaire conflict in Soedan tussen ‘generaals’ Burhan van het regeringsleger (SAF) en Dagalo van de rebellen RSF bevat alle elementen om een grote crisis in de bredere Afrikaanse regio te veroorzaken. Een direct gevolg hiervan kan een nieuwe vluchtelingenstroom richting Europa zijn.
Satellietbeelden tonen vandaag lange buskonvooien aan de Egyptische grens, terwijl volgens de VN tienduizenden Soedanezen vluchten naar Tsjaad, Zuid-Soedan, Ethiopië en de Centraal-Afrikaanse Republiek (CAR). Volgens de VN is Soedan “aan het imploderen”. De geschatte 1 miljoen Soedanezen die naar Egypte vertrokken, zijn gestrand bij de grensovergangen.
Een deel van die vluchtelingen zal proberen om de oversteek naar Europa te maken, bijvoorbeeld via Tunesië naar Lampedusa.
Een belangrijk aspect van het conflict is de aanwezigheid van goud. "Het is een regio waar we veel goud en diamanten hebben", zegt Anicet-Georges Dologuélé, voormalig premier van die Centraal-Afrikaanse Republiek. "De gewapende groepen financieren hun operaties met deze middelen. Ik vrees dat dit een aanzuigende factor kan zijn."
Analisten zeggen dat Tsjaad en Zuid-Soedan het meest directe risico lopen door het conflict in Soedan. De Verenigde Naties schatten dat de twee landen, die tot de armste ter wereld behoren, de komende weken maar liefst 270.000 vluchtelingen kunnen ontvangen.
"De spillover-effecten zijn nu al zichtbaar. Duizenden mensen zijn aangekomen in de buurlanden, inclusief Zuid-Soedan", zei Deng Dau Deng, waarnemend minister van Buitenlandse Zaken van Zuid-Soedan, vrijdag tijdens een briefing in Juba.
"De rebellen zouden kunnen proberen Tsjaad binnen te komen", zei de Tsjaadse premier Saleh Kebzabo in de media vanuit de hoofdstad N'Djamena. "Ze zouden hun krachten kunnen bundelen met groepen die al aan de grenzen van Tsjaad staan."
De gevechten begonnen in het Afrikaanse land Soedan op 15 april tussen de RSF en de SAF. Tenzij er een diplomatieke oplossing wordt gevonden, glijdt het land snel af naar een burgeroorlog.
Egypte steunt het regeringsleger, de rebellen van RSF worden (officieus) gesteund door Saoedi-Arabië. Anette Hoffmann, Soedan-deskundige bij het Clingendael Instituut, bij DPG: “De directe invloed van de VS is zeer zwak. Ze hebben Soedan in het verleden voortdurend aan het eigen lot overgelaten. De enige druk op de twee militaire leiders komt vanuit de Golfregio en Egypte.
Buurland Zuid-Soedan, dat zich in 2011 afscheidde van Soedan, heeft al aangeboden vredesbesprekingen te organiseren. Ook Israël heeft een gelijkaardig aanbod gedaan.
De gevechten hebben ondertussen 12 van de 18 staten in Soedan getroffen, waaronder de regio Darfur, aldus het ministerie. Het is dus al meer dan een confrontatie in Khartoem.
Het Wereldvoedselprogramma van de VN heeft gewaarschuwd dat het geweld miljoenen mensen extra in honger kan storten in een land waar al 15 miljoen mensen hulp nodig hebben om hongersnood af te wenden.
Hoffmann: “We kunnen één scenario uitsluiten: dat een van deze twee partijen deze oorlog wint, de concurrent volledig elimineert en totale controle krijgt over Soedan. Het is waarschijnlijker dat beide partijen een aantal gevechten zullen winnen.”
Darfoer is een bijkomend element. De regio is vandaag nog steeds getekend door een oorlog die in 2003 uitbrak toen de toenmalige hardline president Omar al-Bashir de Janjaweed-militie, voornamelijk gerekruteerd uit Arabische herdersstammen, ontketende tegen rebellen van etnische minderheden.
De campagne van de verschroeide aarde liet volgens cijfers van de VN minstens 300.000 mensen om het leven en bijna 2,5 miljoen ontheemden. Bashir werd door het Internationaal Strafhof aangeklaagd voor oorlogsmisdaden, misdaden tegen de menselijkheid en genocide.
Hoffmann: “Het meest waarschijnlijke scenario is nu dat het leger de controle krijgt over de hoofdstad. De RSF zullen dan terugkeren naar Darfur, daar hebben ze steun onder het Arabische deel van de bevolking. Dan kunnen ze zich hergroeperen en steun vragen uit Libië, Tsjaad en de Centraal-Afrikaanse Republiek, waar de Russische Wagner-groep openlijk actief is. Dan komt er een Soedan waar weer nieuwe milities worden gevormd, en veel conflicten langs etnische lijnen zullen plaatsvinden. Een gevaarlijke ontwikkeling.”
foto: wikipedia
