In september 2023 trof storm Daniel, een mediterrane subtropische cycloon, de regio Derna in Libië.
De stad Derna had in principe beschermd moeten worden door twee dammen, maar die ‘bescherming’ heeft de situatie net erger gemaakt.
De twee dammen van de Wadi Derna rivier begaven het en de watermassa werd in een beweging stroomafwaarts naar de stad Derna afgevoerd, waar de rivier over een breedte van 50 m aan elke kant van zijn bedding de stad overstroomde. Er zijn minstens 5.300 doden geregistreerd tot vandaag.
De verklaring voor de ramp is dat de twee dammen stroomopwaarts sinds 2002 niet meer werden onderhouden, volgens Ahmed Madroud, de locoburgemeester van de stad aan Al Jazeerah.
De Wadi Derna is een intermitterende rivier die zijn bron heeft in de Jebel Akhdar en uitmondt in de Middellandse Zee bij de stad Derna. De rivier is 60 km lang.
Grote overstromingen van de rivier in 1941, 1959 en 1968 brachten Libië ertoe twee dammen te bouwen om de kuststad Derna te beschermen. Deze twee structuren werden gebouwd van 1973 tot 1976 door Hidrotehnika-Hidroenergetika, een Joegoslavisch hydro-elektrisch ingenieursbedrijf.
De bovenste dam, Al-Bilad, heeft een opvangcapaciteit van 1,5 miljoen m3 water, terwijl de tweede, Abu Mansour, stroomafwaarts, op slechts 1 km van Derna, een capaciteit van 22,5 miljoen m3 water heeft.
Dit zijn dijkdammen gemaakt van een kleikern bedekt met steen. Beide structuren doorstonden wel een overstroming die de regio eerder trof.
De locatie van de lagere dam op slechts 1 km stroomopwaarts van de stad was een bijdragende factor tot de ramp. Zo'n korte afstand betekende dat de watermassa bijna geen gelegenheid had om zich te vespreiden; dus Derna ontving de volle kracht van de stroom.
De dammen zijn ook niet erg groot, met de eerste dam slechts 70 meter (230 voet) hoog.
Zodra die eerste dam instortte, stond de tweede voor een verloren strijd. Niet alleen had het te maken met zware regenval die nog steeds naar beneden stortte in de storm, maar het werd ook getroffen door een muur van water die met kracht van achter de andere dam vrijkwam.
De vermenigvuldigde kracht van het water werd alleen maar versterkt door het hoogteverschil tussen de eerste en tweede dam, en de stroom nam de tweede dam mee naar beneden op weg naar Derna en uiteindelijk de zee.
Toen het water de rivier afdaalde, reisde het ongeveer 12 km (zeven mijl) van de top van de eerste dam voordat het de zee bereikte.
Experts schatten dat er 30 miljoen kubieke meter water vrijkwam toen de dammen braken, wat overeenkomt met 12.000 olympische zwembaden.
Experts menen ook dat de constructie van die twee dammen de situatie verergerd heeft. Zonder die twee dammen zou het water meer geleidelijk naar Derna gestroomd zijn.
foto: Google Earth
