Derde keer, mislukte keer.
De federale regeringsvorming lijkt op een marathon zonder finishlijn. Na 15 uur onderhandelingen gingen de vertegenwoordigers van de zogenaamde Arizona-coalitie – N-VA, MR, Les Engagés, Vooruit en CD&V – maandagochtend uit elkaar zonder een doorbraak te forceren. De kernpunten? Begrotingssanering, pensioenhervormingen, fiscale ingrepen en hervormingen op de arbeidsmarkt. Kortom, de sleutelonderwerpen die de toekomst van de Belgische economie zullen bepalen.
“Goed gepraat, maar nog niet genoeg”
Met een Instagram-post om 5.15 uur bracht CD&V-voorzitter Sammy Mahdi een summier verslag uit: “Gedaan voor vandaag. Goed kunnen doorpraten en onderhandelen. Maandag eerste vrije dag sinds lang. Daarna verder onderhandelen.” Ondanks de luchtige toon weerspiegelt de boodschap de complexiteit van de onderhandelingen. Ook MR-vicepremier David Clarinval benadrukte dat er “vooruitgang is geboekt”, maar dat het werk nog lang niet af is.
De gesprekken begonnen zondagmiddag rond 14 uur en verliepen vanaf het begin stroef. Bronnen dicht bij de onderhandelingstafel gaven aan dat de eerste ronde met alle partijen “nog behoorlijk moeizaam” verliep. “Het blokkeert nog, op zowat alles,” klonk het achter de schermen.
De lange nacht van De Wever
Bart De Wever, als formateur aan het roer, weigerde echter de handdoek in de ring te gooien. Waar anderen wellicht hadden afgehaakt, schakelde hij over op bilaterale gesprekken met de afzonderlijke partijen. Deze duurden urenlang en gingen verder tot diep in de nacht. Het ochtendgloren bracht echter geen doorbraak. Toch wijst De Wevers vastberadenheid erop dat er wel degelijk licht aan het eind van de tunnel zichtbaar is – al blijft dat voorlopig nog flauwtjes.
“Het is te vroeg om de onderhandelingen te kunnen afronden, maar het is wel een belangrijke dag,” zei Maxime Prévot, voorzitter van Les Engagés, hoopvol maar ook realistisch. Het uitblijven van een akkoord lijkt vooral te wijzen op de immense kloof die nog overbrugd moet worden.
Waar knelt het schoentje?
De kern van het probleem zit in de omvangrijke agenda van De Wever. Hij wil maar liefst 16 miljard euro besparen op de overheidsuitgaven. Tegelijkertijd moet er extra budget gevonden worden voor een taxshift, evenals voor defensie- en veiligheidsuitgaven. Dat zware pakket heeft de onderhandelingen al eerder doen vastlopen.
MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez hield in augustus bijvoorbeeld zijn handtekening in de lucht, omdat hij garanties wilde over de sociaal-economische hervormingen. En in oktober stapte Vooruit-voorzitter Conner Rousseau uit onvrede op: “De sterkste schouders moeten meer bijdragen. Het geheel is nu onevenwichtig.”
Daarnaast is er nog de kwestie van de meerwaardebelasting op aandelen, een struikelblok dat de onderhandelingen herhaaldelijk verlamt. Terwijl de MR zich verzet tegen dergelijke belastingen zonder hervormingen, eist Vooruit meer solidariteit van de rijkste Belgen.
Diplomatieke hints naar een mogelijke doorbraak
Toch zijn er signalen dat de onderhandelingen de juiste richting uitgaan. Zo wijst de aanstelling van een nieuwe minister van Buitenlandse Zaken door de MR – als opvolger van Hadja Lahbib – erop dat Bouchez vooruitgang verwacht. Bovendien wordt er opvallend weinig gelekt over de budgettaire tabellen die de basis vormen van de gesprekken, een zeldzaamheid die mogelijk op meer eensgezindheid wijst dan verwacht.
Hoe verder?
Voorlopig wordt maandag beschouwd als een adempauze, waarna de gesprekken hervat worden. De druk blijft echter torenhoog, want zonder akkoord blijven de dringendste hervormingen en besparingen in het luchtledige hangen.
Met De Wever aan het stuur is er duidelijk geen gebrek aan doorzettingsvermogen, maar of hij ook de verschillende partijen op één lijn krijgt, blijft de grote vraag. De federale formatie is een gevecht tegen de tijd, waarbij politieke ego’s, economische belangen en ideologische verschillen de grootste obstakels vormen.
(Foto: Philip Reynaers/Photo News)
