Big Brother kijkt mee? Les Engagés wil sociale media enkel toegankelijk maken via Itsme.
De digitale vrijheid van de Belg staat onder druk. Minister van Digitalisering Vanessa Matz (les Engagé) broedt op een plan dat sociale media alleen nog toegankelijk maakt na een verplichte identiteitscontrole via Itsme. Vanessa wil de online anonimiteit aan banden leggen en misbruik aanpakken. Maar critici vrezen een open deur naar een andere misdaad wagenwijd open staat: de surveillancestaat.
Digitale identiteit of digitale controle?
In de warboel van sociale media is anonimiteit zowel een zegen als een vloek. Enerzijds biedt het bescherming tegen repressie of discriminatie, anderzijds is het een speeltuin voor trollen, cybercriminelen en verspreiders van desinformatie. De minister wil daar een stokje voor steken door nieuwe gebruikers eerst door een identiteitscontrole te jagen. Geen Itsme? Geen toegang.
Officieel blijft het pseudoniem nog steeds mogelijk. Op het scherm lijkt de anonieme internetheld dan onaantastbaar, maar in de coulissen weet de overheid perfect wie er achter het account schuilgaat. Ideaal om bij online misdrijven snel tot actie over te gaan. Dat is de naïeve redenering. De realiteit, Vanessa, ligt een pak ingewikkelder.
Van online bescherming naar Big Brother-scenario
Het plan heeft alles weg van een digitale politiestaat. Met een verplichte identiteitskoppeling komt elke online stap onder een vergrootglas te liggen. De overheid weet exact wanneer je inlogt, hoelang je online bent en met wie je contact hebt. Dat is een natte droom voor beleidsmakers die grip willen krijgen op het digitale landschap, maar een nachtmerrie voor wie ook maar iets om privacy geeft.
En dan is er nog de kwestie van de veiligheid. De geschiedenis leert dat databanken nooit volledig veilig zijn. Cybercriminelen, buitenlandse mogendheden of zelfs toekomstige regeringen met minder nobele intenties? Die krijgen plots toegang tot een goudmijn aan persoonlijke gegevens. De digitalisering mag dan een zegen zijn, maar eens je data ergens staan, blijven ze daar voor eeuwig. En dat opent de deur naar misbruik op ongekende schaal.
Sociale media als gated community
Ook de praktische haalbaarheid roept grote vragen op. Giganten als Meta, X en TikTok hebben helemaal geen zin om hun Belgische gebruikers te onderwerpen aan een lokaal identificatiesysteem. Waarom zouden ze hun wereldwijd model aanpassen voor een markt die amper drie procent van de EU-bevolking vertegenwoordigt?
Het risico is een digitaal isolement waarin Belgische gebruikers van sociale media worden verbannen of extra drempels moeten overwinnen. Terwijl de rest van de wereld er lustig op los surft, zit België opgescheept met een online checkpoint. En wie denkt dat VPN’s en buitenlandse accounts dit niet zullen omzeilen, is al even naïef als onze minister en onderschat de creativiteit van de gemiddelde internetgebruiker.
Van goede bedoelingen naar slechte gevolgen
Vanessa Matz wil misbruiken tegengaan, minderjarigen beschermen en een veilige digitale omgeving creëren. Mooie woorden, maar de weg naar de hel is geplaveid met goede bedoelingen.
(Foto: Didier Lebrun / Photonews)
