“Onder de zestien, mag je ook niet met een brommer rijden.”
De Australische regering heeft onlangs aangekondigd dat het sociale media voor kinderen onder de 16 jaar wil verbieden. Premier Anthony Albanese gaf aan dat dit drastische besluit voortkomt uit de bezorgdheid over de mentale gezondheid van jongeren in de digitale wereld. De wet, die eind 2025 in werking zou moeten treden, legt de verantwoordelijkheid volledig bij technologiebedrijven om de leeftijdsgrens strikt te handhaven. In België wordt heimelijk geflirt met een gelijkaardig verbod.
De wet in Australië: een beschermende maatregel of overreactie?
Premier Albanese benadrukt dat het verbod een reactie is op de groeiende bezorgdheid van ouders over de veiligheid van hun kinderen op sociale media. "Ouders zijn doodongerust," zegt Albanese. “En ik kan dat alleen maar bevestigen: het is niet ongebruikelijk om als volwassene al geconfronteerd te worden met schadelijke of verontrustende inhoud. Hoe moeten kinderen dan wel in staat zijn om dat te filteren?”
Sociale mediaplatforms maken gebruik van krachtige algoritmen die gebruikers gedragingen aanleren en zelfs manipuleren, een proces dat vooral voor kwetsbare jongeren een gevaar vormt. De Australische overheid wil ouders geruststellen door de verantwoordelijkheid voor de veiligheid online bij de technologiebedrijven te leggen, en hen te dwingen maatregelen te nemen tegen schadelijke content.
Kritiek van kinderrechtenorganisatie: Is het verbod te streng?
Niet iedereen is het eens met de aanpak van Australië. De ‘Australian Child Rights Taskforce’, een vooraanstaande kinderrechtenorganisatie, waarschuwt dat het verbod een te rigide oplossing is. In plaats van een totaalverbod, pleiten zij ervoor dat de overheid concrete veiligheidsnormen oplegt aan technologiebedrijven. De organisatie benadrukt dat de digitale wereld voor kinderen en jongeren ook veel positieve kanten heeft: van het ontwikkelen van sociale vaardigheden tot het opdoen van kennis en het onderhouden van relaties met vrienden en familie. Het verbod zou deze kansen kunnen inperken, terwijl de focus zou moeten liggen op het creëren van een veiligere en meer gereguleerde online omgeving.
Rousseau: “Onze plicht om jongeren te beschermen”
Conner Rousseau, voorzitter van Vooruit, steunt het voorstel van de Australische regering en stelt dat het onze plicht is om jongeren te beschermen tegen de gevaren van sociale media. "Met een brommer mag je ook niet rijden voor je zestiende. Waarom zou dat voor sociale media anders zijn?" aldus Rousseau. Hij benadrukt dat de mentale gezondheid van kinderen op het spel staat, aangezien zij nog niet in staat zijn om kritisch om te gaan met de overvloed aan haat, fake news en andere schadelijke content die dagelijks door sociale mediakanalen wordt gepusht. De vraag of volwassen dat ook kunnen.
Rousseau - die zelf niet vies is van internet-exposure- ziet sociale media als een gevaarlijke omgeving voor jonge mensen, waarin ze te vroeg geconfronteerd worden met de donkere kanten van het internet. "Ouders en onderwijs moeten kinderen leren omgaan met sociale media, maar tot ze daartoe in staat zijn, vind ik het goed om hen te beschermen," voegt hij toe. Veel ouders zouden volgens Rousseau liever vandaag dan morgen sociale media voor hun kinderen willen verbieden, maar voelen zich machteloos omdat “alle andere kinderen” ook actief zijn op platforms zoals Instagram en TikTok. Het voorstel van Australië, waarbij de verantwoordelijkheid bij de technologiebedrijven wordt gelegd, zou volgens hem een positieve stap zijn.
Politieke reacties in België: voor- en tegenstanders
De CD&V is eveneens voorstander van het Australische plan. De partij pleit ervoor om de minimumleeftijd voor sociale media in Vlaanderen te verhogen, aangezien jongeren van 13 jaar nu al toestemming kunnen krijgen om platforms te gebruiken. De CD&V vindt het noodzakelijk om jongeren onder de 16 te beschermen tegen de schadelijke effecten van sociale media, en is van mening dat mediawijsheid moet worden bevorderd, maar niet op een te jonge leeftijd.
De N-VA daarentegen is minder enthousiast over het voorstel. Philippe Kerckaert, woordvoerder van de partij, noemt het verbod "niet realistisch" en "niet wenselijk". In plaats van een verbod zou N-VA liever zien dat er meer tools worden aangeboden aan ouders om het gebruik van sociale media door hun kinderen in goede banen te leiden.
De digitale industrie: een zorgenkind
De Digital Industry Group, de belangenvereniging van grote sociale mediaplatforms, noemt het voorstel van Australië een verouderde oplossing. Een woordvoerder waarschuwt dat het verbod kinderen enkel naar "donkere hoeken van het internet" zou duwen, waar ze nog minder bescherming zouden genieten. In plaats van een algeheel verbod, pleit de groep voor het creëren van veilige, leeftijdsgebonden ruimtes op het internet, die speciaal zijn afgestemd op jongeren.
Is een verbod de oplossing?
De discussie over sociale media en de bescherming van jongeren is actueel en complex. Terwijl de een pleit voor strengere maatregelen en zelfs een verbod, wijzen anderen op de noodzaak van educatie en verantwoordelijkheid bij ouders. In België blijft de vraag of een verbod de juiste manier is om jongeren te beschermen, of dat we beter een evenwichtige benadering moeten kiezen, waarin zowel veiligheid als vrijheid op het internet gewaarborgd wordt.
(Foto: Philip Reynaers/Photo News)
