Een land heeft een probleem als de binnenlandse pers steeds vaker over een fenomeen bericht. Een land heeft een groot probleem als de buitenlandse pers ook over dat fenomeen bericht. Dat fenomeen is vuurwapengeweld. Het land is Zweden.
Vorige maand nog werd het leven van een Zweedse familie grondig verstoord toen een verdwaalde kogel - vermoedelijk afgevuurd door een criminele man met een link naar een misdaadbende - door het been van hun vijfjarige dochter ging terwijl ze hand in hand liep met haar vader op een paar honderd meter van hun huis. Sindsdien leeft de familie, en een groot deel van hun gemeenschap, in angst. "De kinderen mogen niet meer buitenspelen”, vertelt de moeder vandaag in de Britse Sunday Times.
Zweden is volgens de krant zelfs de Europese hotspot geworden van vuurwapengeweld. De Zweden ontwaakten vooral uit hun linkse droom toen kinderen onlangs in een reportage vertelden dat ze schoten van vuurwapens en rondsuizende kogels “heel normaal” vinden.
De harde cijfers dan. Sinds begin 2019 zijn daar in totaal al 114 mensen omgekomen bij schietpartijen door criminele bendes. Bovendien raakten honderden onschuldige burgers gewond, onder wie dat meisje van 5 jaar. Het dodental in de eerste zeven maanden van 2021 alleen al in Zweden door vuurwapens bedroeg 25, met nog eens tientallen gewonden bij schietpartijen.
In juli bijvoorbeeld werd een 33-jarige politieagent in Göteborg doodgeschoten tijdens zijn dienst in de wijk Biskopsgarden, een gebied dat bekend staat om bendegeweld. Slechts een paar weken later raakten twee kinderen gewond door verdwaalde kogels in de Stockholmse buitenwijk Huddinge. De dood van een 12-jarig meisje, door een verdwaalde kogel van een bende-oorlog, zette daar een hele discussie in gang.
De Zweedse journalist Lasse Wierup schreef onlangs een boek over het onrustwekkende fenomeen: Gangster Paradise (Gangsterparadiset: Så blev Sverige arena för gängkriminalitet, skjutningar och sprängdåd (2020)). "Het korte antwoord is dat de straffen voor misdaad in Zweden vaak veel te laag zijn", zegt hij in een interview. "Veel jongeren, vooral degenen die uit andere landen komen, ontdekken dat je in Zweden veel criminaliteit kunt plegen zonder een forse straf te krijgen." Volgens Wierup stammen die straffen nog uit een tijdperk waarin misdaad zeldzaam was. Vandaag is dat helemaal anders.