Hoog tijd voor echte keuzes om crisis te vermijden.
De Wetstraat heeft z’n weekje vakantie gehad, maar nu wordt het menens. Federaal formateur Bart De Wever moet de boel op gang trekken, maar of dat lukt, is nog maar de vraag. De tegenstellingen tussen de partijen blijven groot, en de kans op een crisis lijkt met de dag groter te worden. Zitten we op ramkoers, of weet De Wever het schip alsnog te keren?
De Wever legt cijfers op tafel: tijd voor keuzes
Vanaf nu draait alles om de knikkers. De Wever heeft z’n gesprekspartners – Vooruit, CD&V, Les Engagés en de MR – eindelijk de budgettaire tabellen voorgeschoteld. Dat betekent dat er knopen moeten worden doorgehakt. De Wever mikt op 20 september als deadline, wanneer België zijn begroting moet indienen bij Europa. Deadlines zijn in de Wetstraat meestal rekbaar, maar deze keer probeert De Wever toch wat druk te zetten.
De geur van een formatiecrisis hangt in de lucht
De formatiegesprekken zijn tot nu toe zonder al te veel spektakel verlopen, maar dat zou wel eens kunnen veranderen. De supernota die De Wever presenteerde, viel eerder al niet in goede aarde. Té geel, té veel N-VA, té onevenwichtig, klonk het bij de andere partijen. Vooral Vooruit heeft het moeilijk met het rechtse besparingsplan. De socialisten vrezen voor de beeldvorming dat ze meestappen in een rechtse besparingsregering. En met de gemeenteraadsverkiezingen in zicht, zijn ze niet van plan dat risico te nemen.
Rechtse recepten en linkse weerstand
De Wever en zijn N-VA komen aanzetten met een klassiek rechts-liberale menukaart: langer werken, lagere loonkosten, minder macht voor de vakbonden, en soepeler ontslagregels. Dat Vooruit en CD&V daar niet compleet allergisch voor zijn, mag duidelijk zijn, maar ze eisen een serieus tegengewicht in de vorm van vermogensbelastingen. De Wever heeft wel iets van dat kaliber in de aanbieding – een meerwaardebelasting op aandelen bijvoorbeeld – maar Vooruit vindt het allemaal veel te weinig.
Kan De Wever de Wetstraat uit het slop trekken?
De grote vraag is of De Wever erin slaagt om deze klassieke links-rechts tegenstelling om te smeden tot een wervend verhaal dat het vertrouwen in de politiek kan herstellen. Want laten we eerlijk zijn: de Wetstraat zit tot over z’n oren in een geloofscrisis. En dat allemaal terwijl de gemeenteraadsverkiezingen naderen, een periode waarin de partijen doorgaans liever geen grote risico’s nemen.
Staatshervorming als tikkende tijdbom
En dan is er nog de staatshervorming. Met de hete adem van Vlaams Belang in de nek, zal N-VA willen scoren door extra bevoegdheden naar de regio’s te halen. Maar de Franstaligen zullen minstens even hard aandringen op een omgekeerde beweging: herfederaliseren. En dat is voor N-VA natuurlijk vloeken in de kerk.
De Vlaamse onderhandelingen herstarten: een tweede front
Alsof De Wever nog niet genoeg problemen heeft, moeten deze week ook de Vlaamse onderhandelingen heropstarten, onder leiding van Matthias Diependaele. Die mikken op de septemberverklaring van de minister-president, op 23 september. Op Vlaams niveau is de kloof tussen N-VA en de andere partijen misschien wat kleiner, maar het blijft een delicate evenwichtsoefening, zeker met het stikstofdossier dat voor CD&V een rode lijn is.
De Wetstraat: crisis of compromissen?
Komt er een oplossing? Er is eigenlijk geen andere keuze. Maar voor het zover is, mogen we ons nog verwachten aan flink wat uitbarstingen en crisettes. Het lijkt bijna onvermijdelijk: de Wetstraat vindt zelden een oplossing zonder dat er eerst een fikse ruzie aan voorafgaat. Maar of het snel zal gaan? Vergeet het maar. Zelfs Peter De Roover, de toekomstige Kamervoorzitter, noemde het idee van een snelle regeringsvorming "erg dwaas." Reken dus maar op nog een lange, hete herfst in de Wetstraat.
(Foto: Didier Lebrun / Photonews)
