Enkele feiten op een rij van een zeldzame, maar zeer agressieve kanker.
Gisteren kwamen we te weten dat Rockzanger Arno pancreaskanker heeft. "De diagnose van pancreaskanker is als een voorhamer op je hoofd’, zei PVDA-Boegbeeld, dokter Dirk Van Duppen twee weken geleden in De Afspraak . Hij gaf er zijn laatste interview, want hij is heel ziek en de behandeling slaat niet aan .
Het zijn niet de enige bekende gezichten die getroffen worden door de ziekte, die zelden een goed afloopt. Steve Jobs moest er zijn meerdere in erkennen, maar ook Patricick Swayze, Aretha Franklin en Wilfried Martens stierven eraan.
Wat is pancreaskanker dan precies? Wie krijgt het en waarom, en wat maakt het zo dodelijk?
Wat is de pancreas?
De pancreas, of alvleesklier, is een langwerpige klier die diep in de buik ligt, gedeeltelijk achter de maag, tegen de dunne darm en de galwegen. De locatie maakt het moeilijk voor medisch onderzoek.
Het orgaan heeft twee belangrijke functie.
1. De pancreas produceert sappen voor de spijsvertering. Vetten worden via de maag aangevoerd naar de dunnen darm. Daar worden ze door enzymen en sap van de pancreas afgebroken. Een pancreas die niet meer functioneert, zorgt ervoor dat het vet dat je eet niet meer wordt opgenomen, met het gevolg dat je vermagert
2. De pancreas produceert twee hormonen – insuline en glucagon – die het suikergehalte in het bloed onder controle houden. Insuline bijvoorbeeld, is nodig voor het verwerken van de suikers die je eet. Als je een te weinig insuline produceert, krijg je suikerziekte.
Vreemd genoeg, kan je leven zonder pancreas. Zowel insuline als het gebrek aan enzymen kunnen met medicatie opgevangen worden.
Pancreaskanker: symptomen en behandeling.
Alvleesklierkanker is een kwaadaardig gezwel dat ontstaat omdat cellen in het orgaan zich ongecontroleerd gaan vermenigvuldigen. Het komt het vaakst voor bij 60-plussers, en treft bijna evenveel mannen als vrouwen. In België zijn 2,7 procent van alle kankers pancreaskanker. Daarmee staat het op plaats 11 van de meest voorkomende kankers. 1 op de 10.000 mensen in ons land krijgt de vreselijke diagonse te horen. In 2017 waren dat er 1.855.
De klachten bij pancreaskanker vallen niet meteen op . Dat heeft tot gevolg dat de diagnose vaak te laat wordt gesteld. De symptomen zijn gewichtsverlies en vermoeidheid, geelzucht en buikpijn die uitstraalt naar de rug. Maar ook een plotselinge verandering in de stoelgang (bleke kleur) en donkere urine.
Wanneer men de link legt met kanker, is het vaak al te laat voor een genezende behandeling. Op het moment dat men tot een diagnose komt, zijn slechts 15 tot 20 procent van de patiënten nog te opereren. (Wat bij Arno gelukkig het geval is.) Veelal gaat men dan de pancreas volledig wegnemen. Voor de overige 80 to 85 procent – voor wie geen operatie meer mogelijk is – heeft men slecht nieuws. De tumor is vaak resistent aan chemotherapie (zoals bij dokter Van Duppen).
De diagnose, pancreaskanker, is dus zelden goed nieuws. Het is na long-en darmkanker, de grootste doder onder de kankers. Vijf jaar na de diagnose zijn gemiddeld slecht 12,5 procent van de patiënten nog in leven. Voor hen bij wie een chirurgische behandeling en chemotherapie mogelijk is, is dat tussen de 20 en 30 procent.
De precieze oorzaken van pancreaskanker zijn niet bekend. Bij 5 tot 10 procent van de gevallen is er een genetische factor, maar ook roken, alcohol en overgewicht kunnen een oorzaak zijn.
Wanneer de diagnose wordt gesteld, komt dat hard aan. Je hebt de cijfers tegen. Wanneer je geen uitzaaiingen hebt en een operatie is niet meer mogelijk, dan is de prognose 12 tot 18 maanden. Met uitzaaiingen is dat nog slechts 6 tot 12 maanden.
