Moet regering-De Wever straks nog dieper snijden?
Vier miljard euro. Niet over tien jaar, niet over vijf jaar, maar binnen vier maanden. Dat is de financiële tijdbom die onder de regering-De Wever tikt. De NAVO-top van 24 en 25 juni nadert met rasse schreden, en tegen dan moet België zijn defensiebudget optrekken van 8 naar 12 miljard per jaar. De prijs van lidmaatschap bij de NAVO staat op 2 procent van ons bbp voor Defensie. Oeps, want de Belgische staatskas kleurt al jaren dieprood. Bovendien fluistert men in Brussel dat de NAVO nog méér geld zal eisen. Waar gaan we dat allemaal vandaan halen? En wat als Europa straks niet meewerkt?
Een financieel mijnenveld
De regering-De Wever heeft al beslist om structureel méér geld in defensie te pompen. Die extra centen moeten vooral het gehavende STAR-plan van de vorige Vivaldi-regering oplappen. Dat plan moest het Belgische leger moderniseren en bracht al bestellingen van onder andere Caesar-howitzers en Airbus H145-helikopters met zich mee. In 2025 zou daar al 770 miljoen euro voor vrijgemaakt worden, een bedrag dat de komende jaren stijgt tot net geen miljard. Maar zelfs met die extra injectie blijft er een gapend gat van minstens 3,2 miljard euro over.
En dus moet er elders gezocht worden
Enter het nieuwe defensiefonds. De federale regering wil een aantal niet-strategische overheidsparticipaties ten gelde maken. Dat betekent dat België (een deel van) zijn aandelen in bedrijven zoals Proximus, Belfius en BNP Paribas zou kunnen/zal verkopen. Vooral dat laatste belang, 5,6 procent van de aandelen van BNP Paribas, is goud waard: ruim 4,1 miljard euro. Defensieminister Theo Francken (N-VA) rekent erop dat dit fonds alleen al dit jaar zo’n 2 miljard euro zal opleveren.
Daarnaast kijkt Francken met hongerige ogen naar een gigantische berg bevroren Russisch geld. In Brussel zit bij de internationale financiële instelling Euroclear zo’n 183 miljard euro aan geblokkeerde Russische tegoeden. België int hierop 1,8 miljard euro aan belastinginkomsten in 2025. Francken wil daarvan minstens een miljard gebruiken voor defensie, de rest zou naar sociale uitgaven en de opvang van Oekraïense vluchtelingen gaan. Maar zelfs met al die rekenkunde blijft er nog een gat van minstens 200 miljoen euro. Francken wil dat dichten door creatief te boekhouden: hij hoopt bijvoorbeeld de kosten voor Civiele Bescherming en de Kustwacht mee te laten tellen als defensie-uitgaven.
Europa: vriend of vijand?
De federale regering kijkt intussen met ingehouden adem naar Europa. Op de EU-top van deze week zal beslist worden of de extra defensie-uitgaven buiten de begrotingsregels mogen vallen. België moet al besparen om het begrotingstekort onder de 3 procent van het bbp te krijgen. Maar als defensie-uitgaven daarvan worden vrijgesteld, dan kunnen de miljarden extra naar het leger zonder dat de sociale zekerheid of andere departementen eraan moeten geloven. Maar enkel uitgaven boven de 2 procent van het bbp mogen buiten de begroting vallen. En dus heeft België een probleem. Als Europa niét meewerkt, dan dreigt een pijnlijk scenario: extra defensie-uitgaven zullen elders in de begroting gecompenseerd moeten worden. En dan wordt er gefluisterd over besparingen in… jawel, de sociale zekerheid.
NAVO wil meer, België zweet peentjes
Wat als de NAVO meer eist? In de wandelgangen gonst het van de geruchten fluisteren dat de 2 procent-norm binnenkort verhoogd wordt naar 2,5 procent. Als die verhoging er komt, betekent dat nog eens 3 miljard euro extra per jaar. In dat geval wordt de zoektocht naar geld pas echt een nachtmerrie voor de regering-De Wever.
Geen wonder dat Conner Rousseau (Vooruit) afgelopen weekend al zijn bezorgdheid uitsprak. "Extra geld voor defensie, oké. Maar dan buiten de begroting." Het is nu aan Europa om te beslissen of dat een realistisch scenario is. Donderdag wordt het een beslissende dag. Want als de EU niet over de brug komt, dan dreigt de regering-De Wever straks voor een gigantische budgettaire clash te staan.
(Foto: Didier Lebrun/Photo News)
