"Zeg niet te gauw het is weer een vrouw."
Het aloude stereotype beweert dat vrouwen minder bedreven zijn achter het stuur, maar statistieken tonen het tegenovergestelde aan: ze zijn aanzienlijk veiliger op de weg en raken minder vaak betrokken bij ernstige ongevallen. Slechts 23% van alle verkeersdoden en 33% van de zwaargewonden is vrouw. Hoewel mannen doorgaans meer kilometers afleggen, is dit niet de belangrijkste verklaring voor hun brokkenparcours. "Mannen onderschatten het risico en denken al snel: 'Ja, ik kan dat, want ik ben een stoere vent'", zegt gedragsbioloog Mark Nelissen.
Dodelijke zelfoverschatting.
Op de Internationale Dag van de Vrouw presenteert het Verkeersinstituut VIAS enkele opvallende statistieken die een licht werpen op de rol van vrouwen achter het stuur. Vrouwen lopen minder vaak ernstige verwondingen op bij ongevallen (40 procent tegenover 60 procent bij mannen) en zijn betrokken bij minder ernstige incidenten. Bij 36 procentvan de dodelijke auto-ongevallen zat een vrouw achter het stuur, tegenover 64 procent waarbij een man betrokken was. Interessant is dat 61 procent van de gewonde of overleden passagiers van vrouwelijk geslacht is, mogelijk omdat mannen vaker de bestuurdersrol op zich nemen.
Een heer in het verkeer.
"Mannen rijden doorgaans vaker met de auto, motor of fiets en leggen zo over alle vervoersmiddelen heen 26 procent meer kilometers af dan vrouwen. Maar zelfs als je deze statistieken in aanmerking neemt, presteren mannen slechter dan vrouwen," zegt Stef Willems van VIAS in ‘Het Laatste Nieuws’. "Dit komt grotendeels door hun gedrag. Mannen rijden bijvoorbeeld twee keer zo vaak met een alcoholpromillage boven de toegestane limiet. Dit vertaalt zich ook naar de ongevallenstatistieken: slechts 5,2 procent van de vrouwelijke bestuurders die een alcoholtest ondergingen na een letselongeval, was effectief onder invloed van alcohol. Bij mannen bedroeg dit percentage 11,6 procent. Bovendien dragen mannen minder vaak een gordel, respecteren ze minder vaak de snelheidslimieten en zijn ze vaker afgeleid door hun telefoon. De conclusie is dus dat vrouwen minder vaak betrokken zijn bij ernstige ongevallen omdat ze minder risico's nemen. Ze tonen meer verantwoordelijkheidszin en respect voor andere weggebruikers."
Het valt allemaal wel mee?
"Omgekeerd zijn mannen eerder geneigd om hun fouten te relativeren en zich minder bewust te zijn van het gevaar dat ze lopen of anderen blootstellen," zegt Willems. "Dit verklaart ook waarom meer dan 78% van de bestuurders die een opleiding volgen bij VIAS Institute in het kader van alternatieve straffen, mannen zijn."
Zijn mannelijke bestuurders inherent tegendraads en gevaarlijk? "Mannen vertonen over het algemeen meer risicogedrag," zegt gedragsbioloog Mark Nelissen. "Evolutionair gezien is daar een verklaring voor: het mannelijk hormoon testosteron leidt niet alleen tot meer agressie, maar ook tot het nemen van meer risico's. 50.000 jaar geleden kon een man opklimmen als hij meer risico nam, want dankzij dat risico werd hij een betere jager, een betere strijder of een betere leider en had hij meer kans op een partner."
Testosteron.
Het gedrag van mannen is dus deels evolutionair bepaald, maar dat rechtvaardigt niet hun roekeloze rijgedrag. "Dat mannen vaker te snel rijden, verbaast me niet," vervolgt Nelissen. "Ze onderschatten het risico en denken al snel: 'Ja, ik kan dat, want ik ben een stoere vent en ik ben beter dan anderen'. Zelfvertrouwen is logisch, anders wordt het moeilijk om risico's te nemen. Risicogedrag heeft mannen in het verleden zeker geholpen, maar vandaag is dat gevaarlijk. Het zit in onze genen, maar dat rechtvaardigt het gedrag niet. Een verkeerscampagne gericht op mannen die de regels aan hun laars lappen, zal waarschijnlijk weinig effect hebben. Deze mannen denken immers dat ze beter zijn dan anderen," besluit Nelissen.
