De Poolse premier heeft een nieuwe reeks maatregelen aangekondigd om "de Poolse en Europese economie te derussificeren". Dit zogenaamde "anti-Poetin schild" moet volgens Mateusz Morawiecki bescherming bieden tegen de Russische "gas-chantage" en de prijsstijgingen van voedingsproducten.
Morawiecki (Wrocław, 20 juni 1968) is een Pools bankier en politicus. Hij is sinds 11 december 2017 premier van Polen. Daarnaast is hij ook minister van Ontwikkeling en minister van Financiën.
In Polen is een vrij groot draagvlak voor dergelijke anti-Russische maatregelen. Dat heeft met de geschiedenis te maken en met Kaliningrad. Een peiling van de BBC van een jaar of 10 geleden vond dat 1 Pool op 2 anti-Russisch was. Dat zal vandaag een stuk hoger zijn.
De verklaring voor de Poolse maatregelen is dat Rusland niet alleen een belangrijke tarwe-exporteur is, maar ook een wereldleider in de export van meststoffen. Rusland heeft overigens al verklaard voorlopig geen graan meer te exporteren. Internationale voedsel- en voederprijzen kunnen hierdoor tot 20% stijgen als gevolg van het conflict in Oekraïne, zei het voedselagentschap van de Verenigde Naties deze maand.
Polen zal boeren een subsidie van 500 zloty (zowat 100 euro) aanbieden voor elke hectare land die voor landbouwdoeleinden wordt gebruikt, om hen te compenseren voor de stijgende kosten van meststoffen.
"Polen wil andere landen inspireren om af te stappen van hun afhankelijkheid van Russisch gas, olie en steenkool", zo zei Morawiecki tijdens een persconferentie.
Polen, een fervent tegenstander van de Nord Stream 2-gaspijpleiding, heeft lang betoogd dat Europa zijn afhankelijkheid van Russische olie en gas moet verminderen. "Gaschantage, het gebruik van grondstoffen als een element van niet alleen psychologische oorlogsvoering, maar gewone oorlogvoering, dat is een actie die we op vele fronten moeten tegengaan," zei Morawiecki.
Het Poolse gasbedrijf PGNiG heeft bij vele gelegenheden al gezegd dat het zijn huidige contract met het Russische Gazprom niet zal verlengen wanneer het in 2022 afloopt. Polen investeert daarom drie miljard zloty's (ongeveer 600 miljoen euro) in het overheidsbedrijf 'Gaz-System', dat de gaspijpleidingen en de gasterminal in de haven van Swinoujscie, in het noordwesten van het land, aanlegt en exploiteert. Daarnaast is 'Gaz-System' bezig met de aanleg van de 'Baltic Pipe', een pijpleiding die tegen het einde van het jaar Noors gas naar Polen zou moeten vervoeren.
Daarnaast zei de Poolse premier nog "te wachten op een moedige beslissing van de Europese Commissie" over een mogelijk handelsembargo op Russische steenkool. Polen is ondertussen druk op zoek naar andere handelspartners zoals Zuid-Afrika, Australië, de VS en Colombia, "die ons niet chanteren", zo zei Morawiecki.
