“Neen, met deze N-VA valt niet te besturen.”
Bij het socialistische vakbondshoofdkwartier in Brussel hebben ze het verkiezingsprogramma van de N-VA tegen het licht gehouden. Voor topvrouw Miranda Ulens – zo lezen we in ‘De Morgen’ – is de conclusie glashelder: wie na de verkiezingen federaal in zee gaat met de Vlaams-nationalisten, tekent in feite voor "de drooglegging van de sociale zekerheid".
Trappen naar beneden en likken naar boven
Mirzanda Ulens dopte haar pen in vitriool en publiceerde in het progressieve blad SamPol een vurige tekst. Ze schrijft dat mensen onderaan de sociale ladder "maandelijks tientallen euro's zullen verliezen" als de N-VA weer aan de macht komt. Een bezuiniging van 4,5 miljard euro op de gezondheidszorg is volgens haar "onmogelijk zonder de patiënten te treffen". En dit terwijl de N-VA "bekend staat om haar neiging om naar beneden te trappen" en cadeautjes uit te delen aan bedrijven.
Het moge duidelijk zijn dat Ulens de druk op Vooruit opvoeren om na de verkiezingen de N-VA te negeren. De titel - “Neen, met deze N-VA valt niet te besturen” - laat daar geen twijfel over bestaan.
Weg met N-VA
Het is geen geheim: als het aan de socialistische vakbond ligt, krijgt de huidige coalitie na de verkiezingen een vervolg. Eventueel aangevuld met Les Engagés om de benodigde parlementszetels binnen te halen. Maar er bestaat een kans dat de huidige coalitie na de verkiezingen wordt vervangen door een coalitie met de Vlaams-nationalisten. Volgens de laatste peilingen zou een meerderheid met de drie traditionele politieke families en de N-VA mogelijk zijn, zonder de groenen.
Ulens schrijft: “We wachten natuurlijk de verkiezingen af, maar gezien deze bedreiging voor ons welvaartsmodel - die dus niet alleen van extreemrechts komt - bereiden we ons best hierop voor. (...) Vooruit kan al beginnen met duidelijk te maken dat het een regering met de groenen verkiest boven een regering met de N-VA.”
Vooruit blaast in de hete soep
Bij Vooruit reageert men voorzichtig op de waarschuwing vanuit de eigen gelederen. Vooraf wil de partij alleen samenwerking met Vlaams Belang uitsluiten. Voor de rest lijkt de realpolitik te overheersen.
Vlaams
Zo heeft Vooruit eerder deze week laten weten dat toetreding tot de toekomstige Vlaamse regering bovenaan hun verlanglijstje staat. Gezien de versnippering van het electoraat is de kans groot dat de socialisten daar de N-VA tegenkomen. Op maandag hebben ze alvast hun breekpunt bekendgemaakt: gratis maaltijden op school. Huidig federaal minister Caroline Gennez zal naar verwachting naar het Vlaamse niveau verhuizen, gezien haar langdurige betrokkenheid bij het onderwijs.
Federaal
Federaal blijft Vooruit nog wat terughoudend. Voorzitter Melissa Depraetere benadrukt de eigen prestaties in de huidige coalitie in interviews. Tegelijk is het algemeen bekend dat de socialisten niet al te enthousiast zijn over de vertrekkende regering en de samenwerking met de groene partijen. Een eventuele Vlaamse regering met de N-VA zal de drempel voor een federale samenwerking waarschijnlijk verlagen. Bovendien lijkt N-VA-voorzitter Bart De Wever vastbesloten om niet te springen op Vlaams niveau voordat hij zekerheid heeft over deelname aan een federale regering.
“We luisteren”
"Als Miranda bezorgd is over rechts hardvochtig beleid, dan kunnen we alleen maar benadrukken dat we die zorg delen en daar nooit in zullen meegaan," klinkt het geruststellend bij de socialisten. Verwezen wordt naar de 1 mei-toespraak van Depraetere, waarin ze naast Ulens stond. "We hebben toen heel duidelijk gemaakt dat we in gesprekken over een federale regering zeker onze eisen op tafel zullen leggen. Wie er straks ook aanschuift." Het gaat dan onder meer over een verhoging van het minimumloon.
Hoe sterk zijn oude zuilen?
Het is hoe dan ook de vraag hoeveel invloed de vakbond momenteel nog heeft op de besluitvorming binnen Vooruit. Ulens heeft nog steeds een zetel in het partijbestuur. Tegelijkertijd heeft de formatie in 2020 geleerd dat de partij uiteindelijk haar eigen keuzes maakt, ondanks de grote bezorgdheid bij de vakbond. Toen koos voormalig voorzitter Conner Rousseau resoluut voor een geel-rode regering.
