Een architect met een afgekeurd plan.
Bart De Wever ziet zijn supernota in de vuilnisbak belanden, maar mag het nog eens proberen.?Verschillende partijen in de zogenaamde Arizona-coalitie hebben koninklijk bemiddelaar Maxime Prévot duidelijk gemaakt dat ze niet verder willen onderhandelen op basis van het omstreden plan van de N-VA-voorzitter. Toch blijft De Wever een cruciale speler in het spel: als alles volgens plan - welk plan? - verloopt, krijgt hij maandag opnieuw de opdracht om de regeringsvorming te leiden.
De Wever's rentree als formateur
Tien dagen geleden gaf Bart De Wever er als formateur de brui aan, nadat zijn supernota, gevuld met ambitieuze hervormingsvoorstellen voor fiscaliteit, pensioenen en arbeidsmarkt, werd afgewezen door MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez. De nota zorgde voor spanningen binnen de coalitie, met name door de invoering van een meerwaardebelasting— een eis van Vooruit die Bouchez niet kon verteren.
De liberalen verzetten zich niet alleen tegen de meerwaardebelasting, maar ook tegen de voorgestelde fiscale hervormingen die pas in 2029 zouden resulteren in een belastingverlaging van drie miljard euro. Ondertussen moest De Wever toekijken hoe zijn plannen, die bedoeld waren om de Belgische economie een boost te geven, bij het afval belandden. Doch België is het land van het surrealisme, en hij blijft politiek relevant. Maandag krijgt De Wever waarschijnlijk opnieuw de opdracht om een regering te vormen—een erkenning dat Arizona nog niet dood en begraven is.
Politieke ijslaag
De interne spanningen blijven smeulen. Vooral bij Vooruit, de enige linkse partij binnen de Arizona-coalitie, staat de barometer op vrieskou. Hun achterban, en dan vooral de vakbonden, kunnen moeilijk leven met het idee van zware besparingen en een versoepeling van de arbeidsmarkt. Dit is een zware dobber, zeker met de linkse oppositie van PS, de groenen en PVDA die in de nek hijgen. Het signaal was dan ook duidelijk: de supernota van De Wever verdeelt Arizona te veel en moet voorlopig de koelkast in.
Aan tafel!
Prévot, die erin slaagde om de partijen twee keer aan tafel te krijgen—zij het voor triviale zaken als de benoeming van een nieuwe Eurocommissaris—heeft zijn missie volbracht. Hij brengt maandag verslag uit bij de koning en kan waarschijnlijk met een gerust hart zijn opdracht neerleggen, in de wetenschap dat De Wever weer de formateursrol op zich zal nemen.
Risico's en strategische moves
De Wever opnieuw aan zet laten, is niet zonder risico. Nog een mislukking zou Arizona volledig kunnen kelderen. Maar de onderhandelaars beseffen ook dat het in de huidige omstandigheden belangrijk is om De Wever in het zadel te houden. Zijn terugkeer als formateur wordt gezien als een teken dat de coalitie nog steeds levensvatbaar is.
Toch zal De Wever niet meteen de hete hangijzers aanpakken. De komende weken zullen waarschijnlijk worden besteed aan minder controversiële onderwerpen, om zo de gemoederen wat te bedaren en de boel opnieuw op de rails te krijgen. Het echte harde werk—en mogelijk weer een stevige clash—zal dan later volgen. Ondertussen kunnen de partijvoorzitters, waaronder De Wever zelf, alvast beginnen met hun lokale campagnes, terwijl de federale formatie op een lager pitje wordt gezet.
De lange weg naar een regering
Het vormen van een regering voor de deadline van 13 oktober lijkt een utopie, behalve in officiële verklaringen voor de bühne. De vijf partijen zullen de komende weken waarschijnlijk kiezen voor de "Vlaamse methode": werken in werkgroepen en rustig alle mogelijke dossiers doorspitten, zonder de moeilijke knopen meteen door te hakken. Het echte formatiewerk, en daarmee de volgende politieke veldslag, wordt uitgesteld tot een later moment.
We hebben tijd, toch?
(Foto: PD)
