Het kan nog dagen duren voor we de volgende president van de verenigde Staten kennen.
Vergeet een snelle uitslag in de Amerikaanse presidentsverkiezingen: alles wijst erop dat het misschien dagen zal duren voor er duidelijkheid is over wie straks het Witte Huis betrekt. Die onzekerheid voedt niet alleen spanning, maar ook een al wankel vertrouwen in het democratische proces. De verschillen in de telling en in regels over poststemmen zorgen ervoor dat het beslissende resultaat pas na dagen, of zelfs weken, kan vallen – zeker in cruciale “swing states” waar de strijd het felst is. Dat heeft niet alleen een lange wachttijd tot gevolg, maar mogelijk ook groeiende frustratie onder de achterban van de kandidaten.
Amerika’s moeizame weg naar een definitieve uitslag
In de afgelopen jaren hebben steeds meer Amerikanen gekozen voor vervroegd stemmen of poststemmen, en dat maakt het proces meteen een stuk complexer. De verwachtingen zijn hooggespannen, maar de realiteit is dat elke staat eigen regels heeft voor het verwerken van die stemmen. Vooral in staten als Pennsylvania, Arizona en Michigan – waar elke stem doorslaggevend kan zijn – kan de uitslag zelfs dagen of weken op zich laten wachten. En wanneer het resultaat dicht bij elkaar ligt, zijn de advocaten van beide partijen meer dan paraat om bij een nipte uitslag onmiddellijk een juridische strijd aan te gaan.
Chaos of voorbarige overwinning?
Als er één ding is dat de verkiezingen van 2020 ons geleerd hebben, is het wel dat een voorbarige overwinning nooit uitgesloten is. Herinner je nog Trumps oproep tot “STOP THE COUNT!”? Mocht Trump opnieuw meedoen en vóór het tellen van alle poststemmen aan de leiding liggen, is de kans groot dat hij zijn overwinning snel zal claimen, ongeacht de nog ongetelde stemmen die mogelijk de balans naar zijn tegenstander doen omslaan. Dat scenario is bepaald niet denkbeeldig: een dergelijk proclameren van een zege zou al vroeg kunnen leiden tot confrontaties, protesten en zelfs chaos aan de vele kiesbureaus en administratieve kantoren door het hele land.
Het spel van misleiding en desinformatie
Wat het dit keer extra gevaarlijk maakt, is de gedaalde bereidheid van Amerikanen om het democratische proces te vertrouwen. Sinds de stormachtige gebeurtenissen van 6 januari 2021 ligt de lat van wantrouwen nog hoger. Bovendien staan niet alleen Trump, maar honderden andere Republikeinse kandidaten te popelen om via sociale media hun twijfels over de verkiezingsintegriteit te uiten, nog voordat er een definitieve uitslag bekend is. Zo worden vermoedens van fraude en misleiding al vroeg in de wedstrijd gezaaid, lang voordat de juridische teams in actie komen. Deze sfeer van wantrouwen versterkt de angst dat het dit keer niet bij protesten blijft, maar ook plaatselijke kiesbureaus en telcentra het doelwit worden van boze burgers.
Een potentiële sneeuwbal van onrust
Als Trump inderdaad meteen de zege opeist, en er ook maar iets lijkt op de situatie van vier jaar geleden, kan het Amerikaanse publiek zich opmaken voor een periode van verwarring en – mogelijk – geweld. Nu al wijzen analisten erop dat het Capitool-incident zich dit keer wellicht op kleinere schaal herhaalt, met plaatselijke gerechtsgebouwen of kieslokalen als doelwit. Wat we op nationaal niveau zagen in 2021, kan zich dit keer spreiden naar tientallen steden en counties.
De vraag blijft echter of de onrust beperkt zal blijven tot verbaal protest of zal escaleren naar echte incidenten. Amerikaanse media bereiden zich voor om aanhangers van Trump snel te informeren wanneer zijn voorspelde winst doorslaggevend zou kunnen zijn – maar mocht hij niet winnen, zal het gevolg zijn dat Trump-aanhangers mogelijk deze keer direct de straat op gaan om “de verkiezingsuitslag te beschermen,” zoals het ze door hun kamp is ingeprent.
In afwachting van het uiteindelijke oordeel van het Congres op 6 januari 2025 kan het voor de Amerikanen een woelige periode worden, met grote onzekerheid, twijfel aan de eerlijkheid van het systeem en de vraag of een verkiezingsdag ooit nog gewoon één dag zal zijn.
