Volgens de Belgische wet kan je als minderjarige geen misdrijf plegen.
Het is al jaren aan de gang dat politie, brandweer en medische diensten worden aangevallen, maar de aanvallen worden harder en het geweld breidt zich uit van de grote steden Brussel en Antwerpen, naar Gent, Luik, en zelfs Maasmechelen. Het geweld is gericht op uniformberoepen. Als er een zwaailicht op hun auto staat, moet er een steen of – het nieuwe wapen in opmars – vuurwerk naar gegooid worden.
Het is geen typische Belgisch probleem, ook in onze buurlanden kampen ze met tuig dat mensen die komen om mensenlevens te redden onder vuur neemt. In Duitsland raakten tijdens de jaarwisseling tientallen hulpverleners gewonde. De Duitse media spreekt van een oorlogsgebied. Vuurwerk werd op mensen gericht, molotovcocktails vlogen tegen passerende auto’s, een brandblusser knalde tegen de voorruit van een rijdende ambulance. In Berlijn alleen raakten achttien politieagenten en vijftien brandweerlieden en ambulancemedewerkers gewond van wie één ernstig. Wetten om hulpverleners en politie beter te beschermen zijn in de afgelopen jaren verstevigd in Duitsland, maar hoe zit het in ons land?
Het is vijf na twaalf. “Vroeger had je als pompier schrik om te sterven in een brand, vandaag moeten we vrezen voor een kassei of een vuurpijl tegen ons hoofd.” zegt Eric Labourdette, die al 35 jaar pompier en ambulancier in Brussel in ‘Het Nieuwsblad’. “Voor die geweldenaars staan wij symbool voor de overheid die regels oplegt, maar het enige wat wij doen is mensenlevens redden.”
We beschikken in ons land niet over een wetgeving die het verschil kan maken. De meesten worden aangehouden in het kader van de handhaving van de openbare orde. In dat geval kan een verdachte maximaal 12 uur opgesloten worden, achteraf kan hij/zij ook nog een geldboete in de bus krijgen. Dat is, als ze aangehouden worden. Tijdens het WK besloot de politie vaak om niet op te treden omdat dat op het einde van rit minder problemen oplevert. Bovendien waren er de menselijke kettingen die een haag vormden tussen politie en tuig. Een ontroerend initiatief, maar het bevestigt de almacht van geweldenaars.
De politie beschikt over weinig juridische ‘wapens’. In het geval van een misdrijf kan iemand ook gerechtelijk gearresteerd worden. Een agent mag dat enkel op eigen initiatief doen als er sprake is van een betrapping op heterdaad. De verdachte kan dan maximaal 24 uur van zijn vrijheid beroofd worden en wordt ter beschikking gesteld voor het gerecht. “Vaak wordt er echter geen gevolg aan gegeven en mag de persoon na het verhoor al beschikken”, zegt Joeri Crauwels, secretaris van politievakbond ACV.
Daar komt nog eens bij dat velen van hen minderjarig zijn, wat de zaak nog meer bemoeilijkt. Volgens de Belgische wet kan je dan in principe geen misdrijf plegen. De meeste zaken worden geseponeerd en krijgt er een en ander toch een staartje, dan zitten we met het probleem van overvolle jeugdinstellingen.
Volgens minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open Vld) treedt justitie streng op bij geweld tegen hulpverleners en werd de richtlijn rond nultolerantie in november uitgebreid naar feiten van weerspannigheid tegen de politie.
Politievakbonden pleiten voor een lik-op-stukbeleid, maar criminologen vragen ook om te bepamperen. Want "het gaat om buurten waar vaak niet veel te doen is en veel werkloosheid en armoede heersen. Door een soort verveling vinden jongeren elkaar daar gemakkelijk op straat".
Naar die benadering heeft minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V) wel oren. “De aanpak van de problematiek berust op verschillende pijlers: preventie, begeleiding van de personeelsleden en hun familie, een performante strafrechtelijke aanpak, burgerlijke partijstelling, en vereenvoudigde en snelle administratieve procedures om slachtoffers te ondersteunen”, aldus Verlinden. “We kunnen geen 100 procent garantie bieden dat er zich nooit meer feiten zullen voordoen, maar we doen er wel alles aan om het aantal tot een minimum te beperken.”
Misschien moet Verlinden dan proberen om voor 400 procent te gaan ?
