In de uitzending van De Afspraak van gisteren zat alvast een slimme mens. Leg de uitspraak voor aan die 5 personen en ze denken allen dat het over hen gaat. Een econoom kunnen we alvast uitsluiten en het was ook geen vrouw.
Hoogleraar Idesbald Goddeeris klonk in elk geval overtuigend. Maar is het ook slim? Zijn stelling is ook rationeel: we moeten blijven praten met Poetin. Dat klinkt logisch, maar is het ook realistisch? En kun je wel rationeel zijn in een wereld die niet rationeel is?
Toegegeven: er zijn enorme risico’s aan verbonden, maar mocht de Amerikaanse strategie (en ondertussen die ook van de Britse poedel) werken, is er ook wel iets voor te zeggen. Biden haat Poetin al zijn hele leven en wil hem weg. De Amerikaan verklaarde dat overigens al enkele weken geleden. Geen slip of the tongue, maar een diepe overtuiging van de Amerikaan.
En dan stelt Austin iets later dat ze Rusland ook nog eens grondig willen verzwakken: militair en economisch. Dat plaatje is ondertussen duidelijk. Of de Amerikanen ook hebben nagedacht over de implicaties voor lachende derde China, is onzeker. Misschien moeten ze bij de CIA die analyse nog maken. Of misschien denken ze daar dat de ferme houding van Sleepy Joe Xi deze keer wél zal afschrikken als de Chinees weer eens droomt van Taiwan.
Goddeeris is geen fan van die Amerikaanse strategie (en dus ook die van de Navo). Hij haalt ook de terechte en klassieke argumenten aan. Alleen, in 2014 al schreef de hoogleraar dat in de Oekraïnecrisis ook het Westen een agressor is. Dat is wel een pittige omschrijving.
Goddeeris schreef het zo in De Standaard: “Het (Westen) komt beloftes jegens Rusland niet na en blaast voorzichtige verstandhoudingen op. Zo blus je geen branden, maar wakker je ze aan.” Goddeeris nog: “Europa zou beter het geweer van schouder veranderen, de positie van de Navo in vraag stellen en de rechtstreekse dialoog met Rusland aangaan.”
Het discours van de prof lijkt een beetje op het narratief van zijn collega Katlijn Malfliet (°1954): “Het idee van een Gemeenschappelijk Europees Huis waar Rusland deel van zou uitmaken werd ondermeer verdedigd door Otto von Habsburg, hier in Leuven in 2010, een jaar voor hij overleden is. De Navo had volgens hem moeten verdwijnen na de implosie van de Sovjet-Unie. Hij stond volledig achter de uitbreiding van de EU naar de voormalige Oostbloklanden, maar niet achter hun aansluiting bij de Navo.”
Het gaat om de Paneuropese Unie. Dat is de oudste beweging die tot doel heeft om de Europese staten politiek en economisch te verenigen. De beweging werd in 1923 opgericht door de Oostenrijkse graaf Richard Coudenhove-Kalergi. Koning Albert I was fan en lid. Hij werd in 1934 vermoord.
Goddeeris in 2014 nog: “Het gaat dus de verkeerde kant op en het is hoog tijd om dat te beseffen en onze fouten te erkennen. We moeten inzien dat het Westen zelf boter op het hoofd heeft en mede de agressor is. Het kwam beloftes niet na: Bush senior garandeerde Gorbatsjov dat de Navo nooit zou uitbreiden, maar Clinton sloeg dit in de wind. De Navo blies het voorzichtige wederzijdse vertrouwen binnen de Navo-Rusland-raad (2002-14) op, onder meer door in 2011 alleen ten oorlog te trekken tegen Kadhafi, en zo de rol van de VN over te nemen en de Russen te passeren, die ook belangen hadden in Libië. Het Westen voert ook zelf een expansieve politiek: de EU wil zijn invloedssfeer uitbreiden in het oosten en houdt daarbij geen rekening met regionale gevoeligheden. De gevolgen zijn navenant. En in plaats van die bij te sturen, blijven we volharden in verdere polarisatie. In plaats van problemen op te lossen, creëren we er nieuwe.”
Wie heeft gelijk? Nog een verstandige mens was prof André Van Cauwenbergh. Hij vertelde zijn studenten op vrijdagochtend dat je pas achteraf weet of een beslissing goed was.
