Vandaag mogen zo'n 156 miljoen stemgerechtigde Brazilianen naar de stembus. Ze kiezen niet alleen een nieuwe president, maar ook een nieuw Congres.
De strijd om het presidentschap zal vooral gaan tussen twee aartsrivalen: de zittende, rechtse president en oud-legerkapitein Jair Bolsonaro (67) namens de Liberale Partij (PL) en de linkse oud-president Luiz 'Lula' da Silva (76) van de Arbeiderspartij (PT). Opmerkelijk: Lula werd onlangs effectief veroordeeld wegens corruptie en zat zelfs een tijd in de gevangenis.
Deze verkiezingen zijn volgens waarnemers in elk geval de meest gepolariseerde verkiezingen sinds de terugkeer naar de democratie, halverwege de jaren tachtig. Burgers kwamen immers pas in 1985 weer aan de macht in dat land toen José Sarney het presidentschap op zich nam. Hij werd impopulair tijdens zijn ambtstermijn door het falen om de economische crisis en hyperinflatie - die hij nota bene van het militaire regime had geërfd -, onder controle te houden.
Vandaag is Brazilië volledig verdeeld en de spanning loopt al weken op. Het leidde tot verschillende gewelddadigheden en zelfs doden: de afgelopen maanden zouden volgens de media drie aanhangers van Lula door zogeheten 'bolsonaristas', aanhangers van president Bolsonaro, vermoord zijn.
De NOS: “Volgens de meest recente peilingen gaat Lula aan kop met 50 tot 51 procent van de stemmen, en komt Bolsonaro waarschijnlijk uit op zo'n 36 tot 37 procent van de stemmen. Als deze uitslag klopt, kan Lula al in deze eerste ronde gekozen worden als president. Om dat te bereiken is een meerderheid van de stemmen nodig. Lukt dit niet, dan is er op 30 oktober een tweede ronde.” De inauguratie van de volgende president van Brazilië is op 1 januari 2023.
Bolsonaro heeft zeker zijn aanhangers. Zo trad hij hard op tegen drugsbendes. In de strijd tegen drugskartels kreeg de politie van Bolsonaro zelfs de vrije hand om keihard op te treden.
Bolsonaro's tegenstander, oud-president en oud-vakbondsleider Luiz 'Lula' da Silva, hoopt tijdens deze verkiezingen op een politieke comeback. Lula was president tussen 2003 en 2010 in een tijd dat de Braziliaanse economie groeide, onder meer vanwege de groei van grondstoffenexport en oliewinning. Maar Lula kon na twee termijnen niet meer herkozen worden, waarna zijn opvolger Dilma Rousseff aan de macht kwam.
De NOS: “In 2014 kwam het grote corruptie- en witwasschandaal Operatie Lava Jato (Wasstraat) rondom het (semi-)staatsoliebedrijf Petrobras aan het licht. Behalve de Arbeiderspartij van Lula waren hier meerdere politieke partijen, hooggeplaatsten en politici bij betrokken. Er volgden vele arrestaties.”
Ook Lula werd veroordeeld voor corruptie. Hoewel hij favoriet was tijdens de verkiezingen van 2018 kon hij niet meedoen omdat hij op het moment van de verkiezingen in de gevangenis zat. Dit maakte destijds de weg vrij voor Bolsonaro om de verkiezingen te winnen. De NOS: "In 2019 bepaalde het Hooggerechtshof dat de opsluiting van Lula onrechtmatig was: alle aanklachten werden nietig verklaard en Lula werd vrijgelaten."
